Η συμμόρφωση του Ελληνικού Δημοσίου με τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ επιδιώκεται με σχετική ρύθμιση για τις εισηγμένες εταιρείες ύδρευσης στο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή στα τέλη της περασμένης εβδομάδας («Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος, επείγουσες δασικές, χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και ζητήματα κυκλικής οικονομίας»).
Βάσει των άρθρων 119 και 120 στο νομοσχέδιο οι δύο επιχειρήσεις νερού (Αθήνας και Θεσσαλονίκης) παραμένουν υπό την εποπτεία του Υπερταμείου με αυξημένο τον ρόλο του Ελληνικού Δημοσίου.
Όπως σημειώνεται, «εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις για τις εταιρείες ΕΥΔΑΠ ΑΕ και ΕΥΑΘ ΑΕ, με τις οποίες διασφαλίζεται το αμεταβίβαστο και ακατάσχετο των μετοχών των εν λόγω εταιρειών και περαιτέρω ενισχύεται ο ρόλος της Γενικής Συνέλευσης της ΕΕΣΥΠ, δηλαδή του μοναδικού μετόχου Ελληνικού Δημοσίου, υπό την έννοια ότι αποκτά αποφασιστικό έλεγχο (αποκτά εγκριτική εξουσία) κατά την άσκηση των δικαιωμάτων ψήφου στις Γενικές Συνελεύσεις των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Επίσης, και η πρόταση της ΕΕΣΥΠ προς τη Γενική Συνέλευση των μετόχων των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ υπόκειται στην έγκριση του μοναδικού μετόχου της ΕΕΣΥΠ, δηλαδή Ελληνικού Δημοσίου. Πέραν τούτων αναγνωρίζεται ρητά το δικαίωμα στο Ελληνικό Δημόσιο, ως μοναδικό μέτοχο της ΕΕΣΥΠ, να απευθύνει προς αυτήν και δεσμευτικές έγγραφες οδηγίες ή συστάσεις σχετικά με τη διαχείριση των συμμετοχών της στις ως άνω εταιρείες. Ορίζεται επιπλέον ρητά ότι τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ οφείλουν να ενεργούν στο πλαίσιο των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος για παροχή στο κοινωνικό σύνολο υψηλού επιπέδου υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης προς το κοινωνικό σύνολο. Η ίδια υποχρέωση θεσπίζεται και για την ΕΕΣΥΠ».
Επίσης, αναφέρεται ότι «επιδιώκεται από της ισχύος των εισαγομένων διατάξεων και υπό το καθεστώς των νέων ρυθμίσεων να καταστεί ισχυρά για το μέλλον η μεταβίβαση προς την ΕΕΣΥΠ εκ μέρους του Δημοσίου των μετοχών ιδιοκτησίας του των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, χωρίς την επανάληψη των σχετικών ενεργειών και διαδικασιών που επιβάλλουν οι κείμενες διατάξεις. Για λόγους ασφάλειας δικαίου και των συναλλαγών κρίνεται σκόπιμο να θεωρηθούν ως έγκυρες και σύννομες οι πράξεις και αποφάσεις των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ που έχουν ληφθεί μετά τη μεταβίβαση των μετοχών των εταιρειών αυτών από το Δημόσιο στην ΕΕΣΥΠ, καθώς και οι πράξεις και αποφάσεις της εταιρείας αυτής ως προς τη διοίκηση και διαχείριση των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Η αναγνώριση του σύννομου και έγκυρου των ως άνω πράξεων και αποφάσεων αφορά αποκλειστικά και μόνο την αμφισβήτηση της νομιμότητας κατοχής εκ μέρους της ΕΕΣΥΠ της πλειοψηφίας των μετοχών των δύο ως άνω εταιρειών».
Υπενθυμίζεται ότι με τις δικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ που έγιναν γνωστές στις αρχές του 2022, κρίθηκε ότι για την διασφάλιση της παροχής εκ μέρους των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ προς το κοινωνικό σύνολο, το οποίο εξυπηρετούν, υψηλής ποιότητας υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης με χαρακτηριστικά συνέχειας, επάρκειας, υγιεινής και προσιτής τιμής, απαιτείται η εποπτεία και ο έλεγχος του Δημοσίου επί των εταιρειών αυτών, ως δημοσίων επιχειρήσεων, να εκδηλώνεται με τη κατοχή εκ μέρους του άμεσα της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου απευθείας και όχι έμμεσα μέσω της εταιρείας Ε.Ε.Σ.Υ.Π. (Υπερταμείο όπως έχει επικρατήσει να λέγεται αν και εσχάτως επικρατεί η έννοια «Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο), έστω και αν το Δημόσιο αποτελεί το μοναδικό μέτοχο της εταιρείας αυτής.
Βάσει, λοιπόν, των άρθρων 119 και 120 στο παραπάνω νομοσχέδιο οι δύο επιχειρήσεις παραμένουν υπό την εποπτεία του Υπερταμείου. Ωστόσο, όπως ορίζεται από το νομοσχέδιο, η Ε.Ε.Σ.Υ.Π. ασκεί τα δικαιώματα ψήφου στις γενικές συνελεύσεις των εταιρειών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη γενική συνέλευση του μοναδικού μετόχου της, δηλαδή του ελληνικού Δημοσίου.
Επίσης το Υπερταμείο προτείνει στη γενική συνέλευση των μετόχων των εταιρειών τα προς εκλογή μέλη του διοικητικού συμβουλίου τους, ως μέτοχος πλειοψηφίας, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου της ελληνικού Δημοσίου.
Ακόμη, οποιαδήποτε απόφαση περί μεταβολής του μετοχικού κεφαλαίου των δύο εταιρειών δεν μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού συμμετοχής της Ε.Ε.Σ.Υ.Π. στις εταιρείες αυτές και απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας της επί του μετοχικού κεφαλαίου των εν λόγω εταιρειών. Με άλλα λόγια το ποσοστό του δημοσίου, μέσω του Υπερταμείου, στις επιχειρήσεις νερού δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από το 51% (σημειώνεται ότι στην ΕΥΔΑΠ, αθροιστικά ΕΕΣΥΠ και ΤΑΙΠΕΔ ελέγχουν 61%).
Να σημειωθεί ότι με βάση το καθεστώς που ισχύει (και τώρα αλλάζει προς συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ) ο διορισμός των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ δεν γίνεται αποκλειστικά από τη Γενική Συνέλευση της Ε.Ε.Σ.Υ.Π., δηλαδή από το Ελληνικό Δημόσιο ως μοναδικό μέτοχο της Ε.Ε.Σ.Υ.Π., αλλά από το Εποπτικό Συμβούλιο της εταιρείας αυτής, τα μέλη του οποίου δεν ορίζονται από το Ελληνικό Δημόσιο αλλά με συναπόφαση αυτού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).
