Υποβλήθηκε το αίτημα της Ελλάδας προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, κίνηση που αποκάλυψε νωρίτερα ο Yπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης και επιβεβαίωσε και η Κομισιόν στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου.
Η εθνική ρήτρα διαφυγής προβλέπεται από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες και επιδίωξη είναι να εξαιρεθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους, με βάση την απόφαση που ελήφθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου 2025.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν Μπαλάς Ουζβάρι, μέχρι χθες είχε υποβάλει σχετικό αίτημα μόνο η Γερμανία, πλέον έχουν γίνει 3 αιτήματα (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) και αναμένονται κι άλλα. Το αίτημα θα εξεταστεί εντός Μαΐου και τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στις αρχές Ιουνίου, στο πλαίσιο της εαρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ο κ. Ουζβάρι ρωτήθηκε για τις εκτιμήσεις από την ελληνική πλευρά του δημοσιονομικού χώρου που κερδίζει η Ελλάδα, σημειώνοντας πως «αυτό που έχει σημασία είναι ότι έχουμε θεσπίσει κάποιους κανόνες και λέμε ότι τα μέλη μπορούν να παρεκκλίνουν δαπανώντας επιπλέον 1,5%».
Σε ανακοίνωση του ΥΠΕΘΟ επισημαίνεται ότι οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα σε δημοσιονομικούς όρους (ορισμός COFOG-Eurostat) υπολογίζεται να αυξηθούν από 2,2% του ΑΕΠ το 2024, σε 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νέου Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικού Εξοπλισμού που εγκρίθηκε πρόσφατα από την Κυβέρνηση. Αυτό καλύπτει την περίοδο 2025-2036, ενώ αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών μετά το 2026.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής, οι δημοσιονομικοί κανόνες θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. Οι αποκλίσεις από τα εγκεκριμένα όρια καθαρών πρωτογενών δαπανών, για λοιπές δαπάνες εκτός των αμυντικών, θα καταγράφονται στον λογαριασμό ελέγχου του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.
Με βάση τα παραπάνω, για το 2026 έχει προβλεφθεί αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών της τάξης του 0,5 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τις προβλέψεις της εθνικής ρήτρας διαφυγής.
«Η αύξηση που προβλέπεται από το 2025 στο 2026 περίπου είναι μισό δισεκατομμύριο ευρώ που έχει προγραμματιστεί και αυτό αφορά και τις επόμενες χρονιές. Υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα αμυντικών δαπανών που έχουμε παρουσιάσει ως κυβέρνηση», τόνισε ο νωρίτερα κ. Πιερρακάκης, εξηγώντας ότι τα 500 εκατομμύρια του χρόνου στον προϋπολογισμό του 2026 εξαιρούνται από τον υπολογισμό από τον κανόνα δαπανών.
