Με ανοιχτούς… λογαριασμούς όχι σε ένα, ούτε δύο αλλά σε τρία μέτωπα υποδέχονται το 2023 οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας, καθώς ο κλάδος του οργανωμένου λιανεμπορίου καλείται να επιδείξει ταχύτατα αντανακλαστικά σε ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο τοπίο που ξεδιπλώνεται μπροστά του.
Τη νέα χρονιά οι βασικοί «παίκτες» της οργανωμένης λιανικής θα βρεθούν αντιμέτωποι με τρεις μεγάλες προκλήσεις, τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστούν επιτυχώς προκειμένου να θωρακιστούν επαρκώς απέναντι στις αβεβαιότητες του μέλλοντος.
Η «μάχη» απέναντι στη μείωση της κατανάλωσης
Με την ακρίβεια να αποτελεί το νούμερο ένα πρόβλημα για την ελληνική οικονομία, τα σούπερ μάρκετ θα συνεχίσουν να δίνουν τη… μάχη ενάντια στη μείωση της κατανάλωσης. Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται, άλλωστε, στο μέτωπο της αγοράς, στη σκιά της επίμονης πληθωριστικής κρίσης, έχουν από καιρό «προσγειώσει» ανώμαλα τα επιχειρηματικά μοντέλα των σούπερ μάρκετ μετά τα κέρδη ρεκόρ κατά το ξέσπασμα της πανδημίας.
Η επόμενη μέρα βρίσκει τα σούπερ μάρκετ να επιχειρούν να αντισταθμίσουν τις όποιες απώλειες προκαλεί η μείωση της κατανάλωσης, καθώς οι πληθωριστικές τάσεις ροκανίζουν επικίνδυνα τα διαθέσιμο εισόδημα, περιορίζοντας την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Μπροστά στη γενικευμένη αβεβαιότητα που προκαλεί το κύμα ακρίβειας, τα ελληνικά νοικοκυριά περιορίζουν αισθητά τις αγορές τους από τα σούπερ μάρκετ, βάζοντας «μαχαίρι» ακόμη και σε βασικά είδη τροφίμων, προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Η κατανάλωση πλήττεται, περιορίζοντας τους όγκους πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ. Μάλιστα, όπως έχει γίνει εδώ και καιρό αντιληπτό, η όποια άνοδος του τζίρου στην οργανωμένη λιανική είναι καθαρά πληθωριστική.
Σε τούτο το ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον, τα σούπερ μάρκετ επιχειρούν μέσω των προωθητικών ενεργειών στα προϊόντα τους να κρατήσουν τους καταναλωτές, διασώζοντας ότι μπορεί να διασωθεί από πλευράς πωλήσεων, ενώ το τελευταίο δίμηνο το μέτρο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για το «καλάθι του νοικοκυριού» με στόχο τη συγκράτηση των ανατιμήσεων έχει δώσει μια μικρή ώθηση στην κατανάλωση. Ωστόσο, όπως επιβεβαιώνουν παράγοντες της αγοράς, η κατανάλωση έχει αυξηθεί ως επί το πλείστον στα προϊόντα που απαρτίζουν το καλάθι του νοικοκυριού και όχι τόσο στα προϊόντα που δεν βρίσκονται μέσα σε αυτό.
Οι «άμυνες» απέναντι στο δυσθεώρητο ενεργειακό κόστος
Την ίδια στιγμή, ισχυρές άμυνες απέναντι στο δυσθεώρητο ενεργειακό κόστος επιχειρούν να χτίσουν η μια μετά την άλλη οι μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας, δρομολογώντας σειρά αποφάσεων που θα τις βοηθήσουν να διαχειριστούν την ενεργειακή κρίση που έχει χτυπήσει την πόρτα τους.
«Είναι φύσει αδύνατον να αυξηθεί η κερδοφορία των σούπερ μάρκετ όταν το ενεργειακό κόστος είναι υψηλότερο 2,5 φορές σε σχέση με πέρυσι, συμπεριλαμβανομένων και των επιδοτήσεων», εξηγούσε τον περασμένο Νοέμβριο ο νέος Brand President της αλυσίδας ΑΒ Βασιλόπουλος, Νίκος Λαβίδας. «Για εμάς, το 60-70% του κόστους είναι τα ψυγεία, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Μπορούμε να τα κλείσουμε; Όχι», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όπως είχε αποκαλύψει από την πλευρά του την περασμένη άνοιξη ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της METRO AEBE, Αριστοτέλης Παντελιάδης, η επίπτωση του δυσθεώρητου ενεργειακού κόστους στη λειτουργία της εταιρείας είναι δραματική. Για το 2022, το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 26,4 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 7,1 εκατ. ευρώ (!) έναντι του 2021, όταν είχε διαμορφωθεί στα επίπεδα των 19,3 εκατ. ευρώ. Με την κατανάλωση, μάλιστα, να είναι σταθερή στα επίπεδα των 121.000 μεγαβατώρων. «Εάν δεν ήταν οι επιδοτήσεις το ενεργειακό κόστος θα ξεπερνούσε τα 30 εκατ. ευρώ», εκτίμησε ο κ. Παντελιάδης, αποκαλύπτοντας ότι το 2020, το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τη ΜΕΤRO δεν ξεπερνούσε τα 11 εκατ. ευρώ.
Με το βλέμμα λοιπόν στο μέλλον, τα σούπερ μάρκετ έχουν ήδη αναπτύξει μια σειρά από πρωτοβουλίες με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση του κόστους κατ’ επέκταση, προχωρώντας είτε στο σβήσιμο των πινακίδων και του φωτισμού τους κατά τις νυχτερινές ώρες και μετά την παρέλευση του ωραρίου λειτουργίας τους, είτε στη μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος, επενδύοντας στην ανανέωση των εξοπλισμών τους σε ψύξη, φωτισμό και κλιματισμό με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.
Ταυτόχρονα, σχεδόν όλες οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ επανασχεδιάζουν τα επενδυτικά τους σχέδια, δρομολογώντας πρωτοβουλίες τοποθέτησης φωτοβολταϊκών συστημάτων στα κτήριά τους, ώστε να διασφαλιστεί η ενεργειακή τους αυτοτέλεια και να μειωθεί το κόστος ενέργειας που επιβαρύνει τη λειτουργία τους.
Ο «μαραθώνιος» του ψηφιακού μετασχηματισμού
Παρά το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον, τα σούπερ μάρκετ δεν θα πρέπει να χάσουν το «τρένο» του ψηφιακού τους μετασχηματισμού, μια διαδικασία η οποία ξεκίνησε μεν κατά το ξέσπασμα της πανδημίας αλλά όπως φαίνεται είναι μακρά και αναγκαία.
Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου αποτελεί μια νέα πραγματικότητα για τους βασικούς πρωταγωνιστές του κλάδου της οργανωμένης λιανικής και όχι ένα «πυροτέχνημα» που θα χαθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, κάθε αλυσίδα σούπερ μάρκετ που θέλει να… μεταπηδήσει στο μέλλον θα πρέπει να ενισχύσει τα επενδυτικά της σχέδια στην κατεύθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, διευκολύνοντας έτι περαιτέρω τη μετάβασή της στην ψηφιακή εποχή.
Σύμφωνα άλλωστε με κορυφαία στελέχη της αγοράς, έρχονται μεγάλες αλλαγές στο εγχώριο λιανικό εμπόριο τροφίμων, καθώς όσο οι απαιτήσεις αυξάνονται, τόσο δημιουργούνται νέα δεδομένα. Το μέλλον του retail θα περνά μέσα από την εμπειρία του omnichannel (λιανική σε πολλά κανάλια), ενώ η ανάγκη για προηγμένη εξυπηρέτηση των πελατών καθιστά μονόδρομο την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης στο λιανεμπόριο.
