Συστάσεις για σύνεση κατά τη χορήγηση νέων δανείων και εγρήγορση για την πρόληψη επισφαλειών εν μέσω της δύσκολης συγκυρίας για την οικονομία της ευρωζώνης, αναμένεται να απευθύνει στις ελληνικές τράπεζες ο Αντρέα Ένρια, μεθαύριο στην Αθήνα.
Ερχόμενος από την Κύπρο όπου μεταβαίνει σήμερα, ο επικεφαλής του SSM αναμένεται στην Αθήνα στις 19 Ιανουαρίου
για συναντήσεις με τις τράπεζες (σύσσωμη την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και όχι μόνο τις συστημικές τράπεζες), την εποπτεία και τον διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα και τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα. Η επίσκεψη Ένρια στην Αθήνα είναι η πρώτη μετά το 2019, καθώς μεσολάβησε η πανδημία του κορονοϊού και γίνεται σε συνθήκες πολύ θετικότερες για τις ελληνικές τράπεζες και την ελληνική οικονομία, ωστόσο σε περιβάλλον αβεβαιότητας και αυξημένων προκλήσεων μετά την πανδημική και την τρέχουσα γεωπολιτική και ενεργειακή κρίση.
Σε σχέση με το 2019, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους σε μονοψήφιο ποσοστό που θα συγκλίνει το 2024 στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, καταγράφουν κερδοφορία, διατηρούν ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια, έχουν ενισχύσει την ρευστότητά τους και έχουν καταφέρει να βγουν επιτυχώς στις αγορές με έκδοση ομολόγων για την κάλυψη των υποχρεώσεων MREL. Όμως, κινούνται σε ένα περιβάλλον που για το επόμενο διάστημα παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, όπως οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις και η αναμενόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας διεθνώς, που μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Επιβαρυντικός παράγοντας είναι η άνοδος των επιτοκίων που αναμένεται να συνεχιστεί από την ΕΚΤ τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, όπως εκτιμάται. Μεσοπρόθεσμα δε, στις προκλήσεις για τις τράπεζες και την ποιότητα του ενεργητικού τους θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.
Υποστηρικτικά προς τις προοπτικές του εγχώριου τραπεζικού κλάδου δρουν, βεβαίως, τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για την απορρόφηση έως ένα βαθμό του αυξημένου ενεργειακού κόστους, καθώς και η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας.
Στο πλαίσιο των παραπάνω, ο Α. Ένρια θα συστήσει στις τράπεζες αυξημένη εγρήγορση για την διαφύλαξη της υγείας του ενεργητικού τους και την αποφυγή δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς και την βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας, που θα επιτρέψει, μαζί με άλλες ενέργειες τις οποίες αναμένεται να αναλάβουν οι τράπεζες, την περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Ο επικεφαλής του SSM αναμένεται να επισημάνει στις τράπεζες την ανάγκη ισχυροποίησης των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου για την έγκαιρη πρόληψη των πιστωτικών κινδύνων, καθώς επίσης και την ανάγκη οι τράπεζες να προβαίνουν με σύνεση σε νέες χρηματοδοτήσεις. Σημειώνεται ότι ο ετήσιος ρυθμός επέκτασης των τραπεζικών πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις επιταχύνθηκε το 2022 εξαιτίας της ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης, αλλά και λόγω της αύξησης των χρηματοδοτικών τους αναγκών εξαιτίας του υψηλότερου πληθωρισμού.
Ζητούμενο του Ευρωπαίου επόπτη είναι και η κερδοφορία των τραπεζών. Το εννεάμηνο του 2022 οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι κατέγραψαν κέρδη, κυρίως χάρη στη μείωση των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο και την καταγραφή μη επαναλαμβανόμενων εσόδων. Το 2023, η αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες αναμένεται να ενισχύσει τα καθαρά επιτοκιακά έσοδα των τραπεζών. Από την άλλη πλευρά όμως, όπως έχει επισημάνει και η ΤτΕ, αναμένεται να μεταβάλει προς το αυστηρότερο τις συνθήκες χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, καθώς και να οδηγήσει σε επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, με δευτερογενείς δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου των τραπεζών και στη δυνατότητά τους για άντληση κεφαλαίων από τις αγορές.
Η κερδοφορία των τραπεζών παραπέμπει αυτόματα στο θέμα του εν εξελίξει διαλόγου μεταξύ SSM και τραπεζών σχετικά με την διανομή μερισμάτων φέτος. Υπενθυμίζεται ότι η Eurobank και η Εθνική Τράπεζα έχουν ζητήσει την διανομή μερίσματος από τα κέρδη της χρήσης 2022. Ο SSM αντιμετωπίζει το θέμα των μερισμάτων κατά περίπτωση, με γενική κατευθυντήρια γραμμή την επίδειξη φειδούς των τραπεζών στην διανομή κερδών, ενώ θα απαντήσει στις δύο ελληνικές τράπεζες μετά τις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων χρήσης 2022. Σημειώνεται ότι ο Α. Ένρια θα θέσει επιγραμματικά στις συναντήσεις του στην Αθήνα και το θέμα των επικείμενων πανευρωπαϊκών stress tests, ενώ θα πληροφορηθεί και για τις εξελίξεις με την αποεπένδυση του ΤΧΣ και για τις εξελίξεις στις μικρότερες τράπεζες. Ωστόσο, τα παραπάνω θέματα δεν εμπίπτουν στην εποπτική αρμοδιότητα του Α. Ένρια, ώστε να επικρατήσουν στις συζητήσεις της Πέμπτης.
