Τον κώδωνα του κινδύνου για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα από τον τομέα των εμπορικών ακινήτων, κρούει στις ευρωπαϊκές τράπεζες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB), επισημαίνοντας παράγοντες που καλούν σε εγρήγορση για το commercial real estate. Κατόπιν των διαπιστώσεών του, το ESRB απευθύνει συστάσεις για στενή παρακολούθηση του τομέα των εμπορικών ακινήτων και υγιείς πρακτικές χρηματοδότησης.
Οι συστάσεις του ESRB βασίζονται σε αξιολόγηση των τρωτών σημείων που εντοπίστηκαν στον τομέα των εμπορικών ακινήτων και τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή κινδύνου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο κλάδος είναι επί του παρόντος ευάλωτος σε κυκλικούς κινδύνους που σχετίζονται με τον αυξημένο πληθωρισμό, την αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών που περιορίζουν τα περιθώρια αναχρηματοδότησης του υφιστάμενου χρέους και τη λήψη νέων δανείων, καθώς και την έντονη επιδείνωση των προοπτικών ανάπτυξης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα τρωτά σημεία που σχετίζονται με τις διαρθρωτικές αλλαγές περιλαμβάνουν τον αντίκτυπο των οικονομικών πολιτικών που σχετίζονται με το κλίμα, όπως τα αυστηρότερα πρότυπα δόμησης και τη στροφή προς το ηλεκτρονικό εμπόριο. Επιπλέον, η πανδημία του κορονοϊού έχει επιταχύνει τη ζήτηση για ευελιξία σε μισθωμένους χώρους γραφείων, καθώς τα μοντέλα απομακρυσμένης και υβριδικής εργασίας έχουν γίνει πιο διαδεδομένα.
Επιπλέον, η ανάλυση του ESRB δείχνει ότι οι δυσμενείς εξελίξεις στον τομέα των εμπορικών ακινήτων μπορεί να έχουν συστημικό αντίκτυπο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην πραγματική οικονομία. Τέτοιες ευπάθειες μπορούν να ενισχυθούν από διαρροές μεταξύ των χωρών και μέσω διασυνδέσεων μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Τα πιστωτικά ιδρύματα όπως οι τράπεζες είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε αυτόν τον τομέα μέσω του πιστωτικού κινδύνου των δανείων που χορηγούν.
Σύμφωνα με το ESRB, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο τραπεζικός δανεισμός στον κλάδο των εμπορικών ακινήτων πραγματοποιείται με υψηλούς δείκτες δανείου προς αξία ακινήτου (Loan to Value) σε αρκετές χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Εάν η αξία της εξασφάλισης του δανείου μειωθεί, ο λόγος δανείου προς αξία αυξάνεται, αυξάνοντας τους δείκτες ζημιών και αθέτησης υποχρεώσεων των τραπεζών και δυνητικά οδηγώντας σε υψηλότερες απαιτήσεις για προβλέψεις και κεφάλαια. Τελικά, αυτό θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα των τραπεζών να διατηρήσουν την προσφορά πιστώσεων.
Ένα από τα τρωτά σημεία για τον μη τραπεζικό τομέα σχετίζεται με τις αναντιστοιχίες ρευστότητας σε επενδυτικά κεφάλαια ακίνητης περιουσίας ανοικτού τύπου. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στις αγορές εμπορικών ακινήτων διαφέρουν μεταξύ των δικαιοδοσιών, αντανακλώντας διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα και πρακτικές, καθώς και διαφορετικές δομές αγοράς.
Όπως επισημαίνει το ESRB, η πραγματοποίηση κινδύνων στην αγορά εμπορικών ακινήτων θα επηρέαζε επίσης αρνητικά την πιστοληπτική ικανότητα των τιτλοποιήσεων που χρησιμοποιούνται για τη συγκέντρωση δανείων του κλάδου και τα οποία κατέχονται από πιστωτικά ιδρύματα ή άλλους συμμετέχοντες στην αγορά.
Κατόπιν των διαπιστώσεών του, το ESRB συνιστά στις αρχές της ΕΕ και των εθνικών αρχών να βελτιώσουν την παρακολούθηση των συστημικών κινδύνων που απορρέουν από τον τομέα των εμπορικών ακινήτων. Με βάση τα πορίσματα της παρακολούθησης, οι αρχές της ΕΕ και οι εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πρακτικές χρηματοδότησης στον τομέα είναι υγιείς και ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι ανθεκτικά. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει το τρέχον μακροπροληπτικό πλαίσιο και να διασφαλίσει ότι εφαρμόζονται συνεκτικοί κανόνες για την αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με ανοίγματα εμπορικών ακινήτων σε όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όταν εκτελούν τις ίδιες δραστηριότητες, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητές τους.
