Ένα ακόμα «βήμα» προς την κατεύθυνση της ανάδειξης νικητή για τη μεγάλη παραχώρηση του ΒΟΑΚ έκανε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών να εκτιμάται για τον επόμενο μήνα, τον Οκτώβριο, όπως μόλις προχτές ανέφερε και ο CEO της Ελλάκτωρ, Ευθ. Μπουλούτας, μιλώντας σε αναλυτές.
Μόλις χτες οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου γνωστοποίησαν την έγκριση του από 15-09-2023 Πρακτικού Εξέτασης των Φακέλων Α’ (Δικαιολογητικά Συμμετοχής) των Διαγωνιζομένων της Β΄ Φάσης του Διεθνούς Διαγωνισμού - Υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών -για την ανάθεση της Σύμβασης Παραχώρησης του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο», ήτοι την αποδοχή των Φακέλων Α’ - Δικαιολογητικά Συμμετοχής του συνόλου των Προσφερόντων: «ΕΝΩΣΗ ΙΔΟΜΕΝΕΑΣ» (δηλαδή το σχήμα ΑΒΑΞ – EGIS - MERIDIAM), «ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.», «ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. - ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε.». Επί της ουσίας δηλαδή, η Επιτροπή Διαγωνισμού έκρινε ότι οι Φάκελοι Α’ - Δικαιολογητικά Συμμετοχής όλων των Προσφερόντων είναι πλήρεις και παραδεκτοί.
Οι συμμαχίες και τα σενάρια για την επόμενη μέρα
Υπενθυμίζεται ότι τον Αύγουστο το υπουργείο είχε εγκρίνει αλλαγές – μεταβολές στις κοινοπραξίες που διεκδικούν τον διαγωνισμό για τη μεγάλη παραχώρηση του ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, εκτιμώμενης αξίας ίσως και άνω των 1,7 -2 δισ. ευρώ, που θεωρείται εκ των τελευταίων μεγάλων έργων που συνδυάζουν κατασκευή και διαχείριση/λειτουργία (άρα διόδια, έστω «σκιώδη»). Στην πορεία του διαγωνισμού είχαμε αλλαγές στα σχήματα που έδωσαν προσφορές (τον Μάιο) είτε με αποχωρήσεις (π.χ. η Vinci), είτε με συνεργασίες. Ειδικότερα, η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις κατέβηκε μαζί με τη Μυτιληναίος που αρχικά διεκδικούσε το έργο με την ACCIONA CONCESIONES, ενώ η ΑΒΑΞ μαζί με τις γαλλικές EGIS – Meridiam που δεν ήταν καν στην αρχική φάση. Με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να παραμένει πάντα σε αυτόνομη πορεία.
Σε κάθε περίπτωση, το άνοιγμα των προσφορών θα αποκαλύψει τον αρχικό προτιμητέο επενδυτή – ανάδοχο, ενώ σημειώνεται ότι είχε υποβληθεί και ένσταση από πλευράς ενδιαφερόμενου την οποία η αγορά θεωρούσε ότι δεν θα αποτελέσει εστία ανάσχεσης του διαγωνισμού. Επίσης, στην πορεία θα φανεί τόσο αν έχουν βάση διαρροές και σενάρια για κατάθεση υψηλών προσφορών από συγκεκριμένα σχήματα που φέρονται να επιθυμούν διακαώς τη σύμβαση αλλά και σενάρια για… «χτίσιμο» συμμαχιών σε επόμενο χρονικό στάδιο, δηλαδή να μεγαλώσει η κοινοπραξία που κερδίσει το έργο. Σενάρια που μάλλον δεν σχετίζονται μόνο με τη δεδομένη πρόθεση της Intrakat να αναλάβει μερίδιο αν το γκρουπ ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος επικρατήσει.
Να θυμίσουμε επίσης ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ήδη συμμετέχει στο ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ (Χερσόνησος - Νεάπολη, σχεδόν 290 εκατ. ευρώ), μαζί με τις ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ενώ η ΑΚΤΩΡ (όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, που όμως οδεύει προς INTRAKAT), έχει υπογράψει σύμβαση για το δημόσιο τμήμα του οδικού άξονα (Νεάπολη - Άγιος Νικόλαος, κάπου 180 εκατ. ευρώ). Μια φορά πάντως, πρόκειται για μεγάλο έργο που ίσως «χωράει» διευρυμένα σχήματα. Άλλωστε, αφενός προχωρούν παράλληλα και μαζικά δεκάδες έργα ανά την χώρα, άρα χρειάζεται συσπείρωση δυνάμεων, αφετέρου ο εν λόγω διαγωνισμός εμπεριέχει κατασκευή και παραχώρηση, άρα ίσως υπάρχουν περιθώρια συνεργασιών.
Επισημαίνεται ότι κατά βάση τα ξένα γκρουπ ενδιαφέρονται για τον τομέα παραχώρησης παρά για την κατασκευή, την οποία όμως θέλουν οι εγχώριοι όμιλοι. Κάτι που έχει φανεί και σε άλλους διαγωνισμούς (Εγνατία Οδός, Αττική Οδός κ.α.), ενώ ακόμα και στις «παλιές» παραχωρήσεις (Ολυμπία Οδός κ.α.), οι ξένοι όμιλοι (π.χ. Vinci, Hohhtief), φέρονταν να εστιάζουν κυρίως στο τμήμα παραχώρησης (λειτουργία/συντήρηση κ.α.) παρά για να διατηρήσουν μερίδια στο τεχνικό κομμάτι (π.χ. το τμήμα Πάτρα – Πύργος θα γίνει μόνο από τις ελληνικές ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ).
Ειδική σημασία για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, πρόκειται περί σεναρίων που συχνά αναπτύσσονται στο περιθώριο και παρασκήνιο της κατασκευαστικής αγοράς, ιδίως ότι «βγαίνει» προς διεκδίκηση ένας μεγάλος διαγωνισμός, όπως του ΒΟΑΚ. Για τον οποίο, συνολικά, ειδικές αναφορές έχει κάνει και ο νέος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρ. Σταϊκούρας. Σε πολλές παρεμβάσεις του έχει επαναλάβει ότι τα πρώτα εργοτάξια εγκαταστάθηκαν μέσα στο 2022 και όλα τα μέτωπα θα έχουν ανοίξει εντός του 2024. Τα τμήματα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος και Χερσόνησος – Νεάπολη έχουν συμβασιοποιηθεί. Εντός της τετραετίας αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Στο μεταξύ, θα δρομολογηθεί και η κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά – Ηράκλειο, αφού αποσφραγιστούν οι φάκελοι των προσφορών, κυρωθεί η σύμβαση στη Βουλή, ληφθούν οι εγκρίσεις της DG COMP και συναφθούν οι δανειακές συμβάσεις εκ μέρους του Παραχωρησιούχου. Υπενθυμίζεται ότι το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά, ενώ η διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Παράλληλα, θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ είναι μήκους 157,5 χλμ. Το κράτος θα παρεμβαίνει δίνοντας επιπλέον ποσό πάνω στην τιμή του (ηλεκτρονικού) διοδίου, δηλαδή σαν επιδότηση στο ποσό που θα πληρώνει ο χρήστης – οδηγός. Πρέπει να σημειωθεί ότι και παλιότερες εκτιμήσεις και του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών «έδειχναν» ότι οι μετακινήσεις στον οδικό άξονα και μεταξύ των νομών της Κρήτης δεν είναι τέτοιες που μπορούν εύκολα να στηρίξουν το κόστος και το χρηματοοικονομικό μοντέλο ενός περίπλοκου έργου.
