Έχοντας αφήσει πίσω τους την κρίση και παρουσιάζοντας ισχυρή κερδοφορία σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ως μεγάλο στόχο και καθήκον να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και να φέρουν ξένες επενδύσεις στη χώρα. Σε αυτόν τον κύριο στόχο συνηγόρησαν οι CEOs των τεσσάρων μεγάλων ελληνικών τραπεζών, κατά την συζήτηση που είχαν με την δημοσιογράφο του Bloomberg TV, Francine Lacqua, στο πλαίσιο του event του Bloomberg για την επόμενη μέρα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Οι τέσσερις CEOs μίλησαν να αναμενόμενη μεγάλη πιστωτική επέκταση το 2024, αλλά και τα επόμενα δύο χρόνια, βλέποντας ανάπτυξη ακόμη και στον τομέα της στεγαστικής πίστης που υστερεί ακόμη σε εκταμιεύσεις. Χαρακτήρισαν πολύ σημαντικό το εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης και εκτίμησαν ότι θα υπάρξει κάποιου είδους συνέχειά του και μετά το 2026.
Αναφερόμενοι στην επάρκεια κεφαλαίων και υπερβάλλουσας ρευστότητας, οι τραπεζίτες είπαν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν και για την επέκταση στο εξωτερικό, ενώ τόνισαν ότι πρέπει να προχωρήσουν οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις στην Ευρώπη, ξεκινώντας από τις μεγάλες χώρες.
Οι τραπεζίτες ζήτησαν από την κυβέρνηση συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και επεσήμαναν την σημασία της πολιτικής σταθερότητας τόσο για την οικονομία, όσο και για τους επενδυτές. Αναφερόμενοι στα ζητούμενα των επενδυτών, τόνισαν την αύξηση των στόχων μερισματικής πολιτικής των τραπεζών, μίλησαν για συνέχεια της οργανικής κερδοφορίας και της πιστωτικής επέκτασης και είπαν ότι το 2025 αναμένεται πίεση στα επιτοκιακά έσοδα λόγω της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Ωστόσο, οι απώλειες θα συγκρατηθούν από την αύξηση του όγκου των δανείων, το hedging και την ανάπτυξη τομέων όπως το wealth management, το bancassurance και το private banking.
Η χρηματοδότηση του επενδυτικού κενού
«Οι ελληνικές τράπεζες έχουν να χρηματοδοτήσουν ένα σημαντικό κενό επενδύσεων, καθώς οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα ανέρχονται στο 15% του ΑΕΠ, έναντι 22% μέσου όρου ευρωζώνης, τη στιγμή που η έκθεση Ντράγκι λέει ότι αυτός ο μέσος όρος πρέπει να ενισχυθεί στο 27%», είπε ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, προσθέτοντας ότι φέτος θα υπάρξει ισχυρή πιστωτική επέκταση που θα συνεχιστεί το 2025 και 2026. Σημείωσε ότι η ενέργεια θα είναι ένας κλάδος που θα ξεχωρίσει σε πιστωτική επέκταση και τόνισε ότι η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος στην ΕΕ στις χρηματοδοτήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Οι τράπεζες είμαστε στην καλύτερη στιγμή μας και κάθε χώρα χρειάζεται ισχυρές και κερδοφόρες τράπεζες», είπε ο CEO της Τρ. Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, σημειώνοντας ότι η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και αυτό ενισχύει επίσης την κερδοφορία των τραπεζών. «Είμαστε σε θέση να χρηματοδοτήσουμε την οικονομία πιο επιτυχώς», είπε ο κ. Μεγάλου, λέγοντας ότι η Τρ. Πειραιώς είχε αύξηση των εξυπηρετούμενων δανείων της κατά 3 δις. ευρώ (+10%) και η αύξηση των performing δανείων θα συνεχιστεί την επόμενη διετία. «Στα στεγαστικά δάνεια μπορούμε να κάνουμε περισσότερα και προσεχώς η Τράπεζα Πειραιώς θα παρουσιάσει κάποιες καινοτόμες ιδέες που θα δώσουν ώθηση στη στεγαστική πίστη», είπε ο κ. Μεγάλου. Όπως είπε, τα στεγαστικά δάνεια είναι αυτά που λείπουν ακόμη από την εξίσωση της πιστωτικής επέκτασης και εφόσον κινητοποιηθούν και αυτά, θα δούμε πάνω από διψήφιο ποσοστό πιστωτικής επέκτασης.
Για πολύ ισχυρή πιστωτική επέκταση, με ρυθμό αύξησης 10%, στις επιχειρήσεις, έκανε λόγο και ο CEO της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, σημειώνοντας ότι οι εκταμιεύσεις τα τελευταία χρόνια έχουν κινηθεί στα 24 δις. ευρώ. Ο ίδιος σημείωσε ότι τα τελευταία 2 – 3 χρόνια υπάρχει ζήτηση και για καταναλωτικά δάνεια, ενώ το πρόβλημα στα στεγαστικά είναι ότι παρά τις κάποιες εκταμιεύσεις, οι αποπληρωμές δανείων είναι μεγαλύτερες.
Από το 2018 μέχρι σήμερα, οι εκταμιεύσεις δανείων προς επιχειρήσεις έχουν ενισχυθεί κατά 67%, είπε από την πλευρά του ο CEO της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης. Ο ίδιος σημείωσε ότι στα στεγαστικά δάνεια οι εκταμιεύσεις κινούνται σε μόλις 1,3 δις. έναντι 15 δις. ευρώ που ήταν το 2008. Ο κ. Ψάλτης είπε ότι η Alpha Bank βρίσκεται στο τέλος της πορείας του μετασχηματισμού της και θα επικεντρωθεί στους τομείς επιχειρηματικών χορηγήσεων και εύπορων πελατών.
Σχολιάζοντας την υπερβάλλουσα ρευστότητα
Ο CEO της Τρ. Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, είπε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ισχυρά buffers, αρκετή κερδοφορία για διανομές μερισμάτων και buy backs, και παράλληλα επιπλέον κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν projects που δημιουργούν ανάπτυξη. «Η Ελλάδα χρειάζεται μεγαλύτερες τράπεζες» είπε ο κ. Μεγάλου, λέγοντας ότι η Τρ. Πειραιώς κοιτάζει projects εκτός Ελλάδος, στην Ευρωζώνη, καθώς είναι σε θέση να δημιουργεί κεφάλαια για επενδύσεις.
Ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, είπε ότι τα υπερβάλλοντα κεφάλαια των τραπεζών πρέπει 1) να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη των δανείων, 2) να υποστηρίξουν μεγαλύτερες διανομές μερισμάτων στους μετόχους και 3)να χρηματοδοτήσουν εξαγορές και συγχωνεύσεις στους τομείς τραπεζών, ασφαλειών και διαχείρισης κεφαλαίων. Ο ίδιος αναφέρθηκε στην επέκταση της Eurobank στην Κύπρο με την απόκτηση της Ελληνικής Τράπεζας, αλλά και στην αγορά της Βουλγαρίας. Όπως είπε Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία είναι οι τρεις βασικές αγορές της Eurobank, η οποία θα αναζητήσει επίσης ευκαιρίες και στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή.
Μία ακόμη παράμετρο για την χρήση της υπερβάλλουσας ρευστότητας των τραπεζών, έδωσε ο CEO της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, λέγοντας ότι περίπου 100 δις. μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται ακόμη στους ισολογισμούς επιχειρήσεων και νοικοκυριών και οι τράπεζες θα πρέπει να επαναφέρουν ξανά υγιή στους ισολογισμούς τους αυτά τα δάνεια. Το θέμα της επαναγοράς πρώην κόκκινων δανείων από τις τράπεζες, θα πρέπει να το δει ο SSM, είπε. Ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι η ΕΤΕ θα δει ευκαιρίες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή μέσω χρηματοδοτήσεων στους τομείς ενέργειας και υποδομών.
Στη στρατηγική συμμαχία με τη Unicredit που ξεκίνησε από τη σύμπραξη δυνάμεων στη Ρουμανία, αναφέρθηκε ο CEO της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης. Όπως είπε, η συμμαχία αυτή δίνει πρόσβαση στην Alpha Bank για σύναψη εμπορικών συμφωνιών σε 13 χώρες, ενώ επεσήμανε και τις δυνατότητες που προσφέρει το joint venture των δύο τραπεζών στον τομέα του bancassurance για τους ιδιώτες.
Ερωτώμενοι για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις, οι 4 CEOs είπαν:
Ο Φ. Καραβίας (Eurobank) είπε ότι οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις και με τράπεζες στην Ελλάδα θα ήταν καλοδεχούμενες από όλους. «Το θέμα είναι όχι το αν, αλλά το πότε και πώς», είπε για την ανάγκη των διασυνοριακών συγχωνεύσεων, αν η Ευρώπη θέλει να είναι ανταγωνιστική με τις ΗΠΑ. Για την Ελλάδα δεν προέβλεψε συγχωνεύσεις στο προσεχές μέλλον, καθώς πολιτική προτεραιότητα είναι ο περισσότερος ανταγωνισμός που διευκολύνεται από περισσότερες τράπεζες.
«Οι συγχωνεύσεις πρέπει να ξεκινήσουν από τις μεγάλες χώρες» είπε ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ), δηλώνοντας λιγότερο αισιόδοξος ότι αυτές είναι κοντά. «Βλέπω την ανάπτυξη μερικών ψηφιακών τραπεζών που είναι επιτυχείς και ίσως ωθήσουν και τις μεγάλες παραδοσιακές τράπεζες να δουν τις συγχωνεύσεις», είπε.
Για τα NPEs και το RRF
Στο θέμα των κόκκινων δανείων τοποθετήθηκαν ο Β. Ψάλτης (Alpha Bank) και ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ), λέγοντας ότι πρόκειται για ζήτημα που έχει επιλυθεί, με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο σύστημα να είναι της τάξεως των 4 δις. και αμελητέα μετά τις προβλέψεις που έχουν σχηματισθεί για την κάλυψή τους. Η οικονομία πηγαίνει καλά και δεν τίθεται θέμα δημιουργίας νέων NPEs.
Σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Φ. Καραβίας (Eurobank) είπε ότι πρόκειται για σημαντικό έργο για τις τράπεζες και τον αντίκτυπο στην οικονομία και εκτίμησε ότι με τον έναν τρόπο ή τον άλλον, μετά το 2026 θα υπάρξει ένα νέο RRF στην Ευρώπη.
Τα projects που χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες στο πλαίσιο του RRF θα έχουν διάρκεια και μετά το 2026, είπε ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ), επισημαίνοντας ότι πρέπει να κλείσει το επενδυτικό κενό και να εφεύρουμε ένα διάδοχο Ταμείο Ανάκαμψης. Οι τράπεζες έχουν τα κεφάλαια και τη ρευστότητα, ενώ και με την αποκλιμάκωση των επιτοκίων, θα κινητοποιήσουν παράλληλα με το RRF και δικά τους κεφάλαια, είπε ο Π. Μυλωνάς, επισημαίνοντας ότι το RRF πάει καλά στο σκέλος των δανείων, αλλά υστερεί από πλευράς χρονοδιαγράμματος, σε αυτό των επιδοτήσεων.
Ο Β. Ψάλτης (Alpha) έδωσε το παράδειγμα των χρηματοδοτήσεων RRF στον τουριστικό τομέα και είπε ότι η δημιουργία μεγάλων ξενοδοχείων θα απαιτήσει και τη χρηματοδότηση έργων υποδομών.
Για το DTC και τα ζητούμενα των επενδυτών
Ο Β. Ψάλτης (Alpha) σημείωσε την πρωτοβουλία των τραπεζών να προχωρήσουν σε ταχύτερη απόσβεση, κατά 7 – 9 χρόνια, του αναβαλλόμενου φόρου από τα εποπτικά τους κεφάλαια (η επίπτωση στα κεφάλαια ετησίως θα είναι της τάξεως των 30 – 40 μ.β., δηλ. μικρή) την οποία καλωσόρισαν οι επενδυτές.
Το ίδιο σημείωσε και ο Φ. Καραβίας (Eurobank), λέγοντας ότι αυτό που ενδιαφέρει τους επενδυτές είναι η οργανική ανάπτυξη, οι ευκαιρίες εξαγορών και συγχωνεύσεων και η μερισματική πολιτική των τραπεζών. Υπάρχει πολύς χώρος για οργανική ανάπτυξη των ελληνικών τραπεζών, όπως είπε, ενώ οι τράπεζες προχώρησαν και σε αναβάθμιση των στόχων για τα μερίσματα.
Ο Χ. Μεγάλου (Πειραιώς) είπε ότι ζητούμενα των επενδυτών είναι η πιστωτική επέκταση, η πορεία των κερδών ανά μετοχή και τα payout ratios όπου ο στόχος έχει αναβαθμιστεί στο 50% (διανομή κερδών από τα κέρδη του 2025 το 2025).
«Οι τράπεζες πρέπει να είναι ισχυρές να φέρνουν επενδύσεις και πελάτες είτε μέσω στρατηγικών συμμαχιών είτε μέσω συγχωνεύσεων», είπε ο Β. Ψάλτης (Alpha) και ερωτώμενος τι ζητά το τραπεζικό σύστημα από την κυβέρνηση, είπε ότι ζητούμενο είναι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Μείωση επιτοκίων – Επιτοκιακά έσοδα
Τα επιτοκιακά έσοδα όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών θα βρεθούν υπό πίεση, είπε ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ), σημειώνοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν το πλεονέκτημα να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τις μειώσεις επιτοκίων με την αύξηση του όγκου των δανείων. «Μαζί με το hedging που έχουμε κάνει, θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις πιέσεις στα επιτοκιακά έσοδα», είπε, προσθέτοντας ότι η μεγαλύτερη μείωση των επιτοκιακών εσόδων θα υπάρξει το 2025 και από το 2026 θα γυρίσουμε στα επίπεδα του 2023 – 2024.
Οι τομείς bancassurance και asset management, οι οποίοι κινούνται πολύ χαμηλότερα της υπόλοιπης Ευρώπης, θα αντισταθμίσουν επίσης στο σκέλος των εσόδων τις απώλειες από τα έσοδα τόκων, είπε ο Χ. Μεγάλου (Πειραιώς). Σημείωσε ότι οι τράπεζες κάνουν πολλά σε αυτούς τομείς και τα κεφάλαια αυτά θα γυρίσουν πίσω στην οικονομία.
Ο Φ. Καραβίας (Eurobank) πρόσθεσε στα παραπάνω και τον τομέα του private banking. Ζήτησε από την κυβέρνηση περισσότερες μεταρρυθμίσεις, κίνητρα για επενδύσεις από τον όποιοι δημοσιονομικό χώρο υπάρξει και πολιτική σταθερότητα, την οποία έχει η χώρα – σε αντίθεση με ό,τι βλέπουμε σε άλλες χώρες – και πρέπει να διαφυλάξει.
Ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ) επεσήμανε την εξαιρετική δουλειά που έχει κάνει η κυβέρνηση στο μέτωπο της φοροδιαφυγής, αλλά και της δουλειάς που γίνεται για τον χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό, μέσω των οποίων πολύ περισσότερες επιχειρήσεις και ιδιώτες μπορούν να γίνουν bankable.
O Β. Ψάλτης (Alpha) αναφέρθηκε στον τομέα του wealth management για την αντιστάθμιση των απωλειών εσόδων τόκων και στη συνειδητοποίηση του κόσμου ότι η κατάθεση δεν μπορεί να σου φέρει σύνταξη.
Ψηφιοποίηση – ΑΙ
Η ψηφιοποίηση των τραπεζών απαιτεί επενδύσεις, ειδικά τώρα με την έχει Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), η οποία θα δράσει στο τραπεζικό σύστημα όπως έδρασε στη δεκαετία του 1990 το Internet, ανέφερε ο Φ. Καραβίας (Eurobank). Όπως είπε, η Eurobank έχει δημιουργήσει για τις εσωτερικές λειτουργίες της ένα AI powered bot, το οποίο θα βγάλει και στον πελάτη.
Ο Χ. Μεγάλου (Πειραιώς) είπε ότι ετησίως η Πειραιώς επενδύει 150 εκατ. ευρώ στην ψηφιοποίηση και αναφέρθηκε στην ψηφιακή τράπεζα Snappi που δημιούργησε η Τράπεζα και θα ξεκινήσει την λειτουργία της το β΄ εξάμηνο 2025.
Οι τράπεζες χρησιμοποίησαν το machine learning, αλλά η Generative AI είναι πιο δύσκολη στην εφαρμογή της γιατί δημιουργεί εξατομικευμένες λύσεις για τον πελάτη και ένα λάθος θα είναι ακριβό, είπε από την πλευρά του ο Π. Μυλωνάς (ΕΤΕ), θέτοντας το ερώτημα κατά πόσον με λιγότερες επισκέψεις του πελάτη στο κατάστημα, οι τράπεζες θα μπορέσουν να διατηρήσουν το παραδοσιακό χαρακτηριστικό τους, την εμπιστοσύνη.
Το 98% των συναλλαγών γίνεται πλέον εκτός καταστήματος, είπε ο Β. Ψάλτης (Alpha), προσθέτοντας ότι αλλάζει το τραπεζικό κατάστημα, αλλά και οι ανάγκες των τραπεζών για ανθρώπινο δυναμικό.
Τέλος, ερωτώμενοι για την πράσινη μετάβαση και τους κανόνες taxonomy της ΕΕ, οι τραπεζίτες είπαν ότι θα απαιτηθεί πολλή δουλειά σε συνεργασία και με τον επόπτη, καθώς είναι δύσκολο να εφαρμοστούν οι κανόνες για τη μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέχρι την πιο μικρή επιχείρηση και τον κάθε ιδιώτη. Οι διαδικασίες είναι πολύπλοκες, θα απαιτηθεί χρόνος και χρήμα, ενώ η Ευρώπη θα πρέπει να μην κοιτάζει μόνο το θέμα της βιωσιμότητας (sustainability), αλλά και το πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστική, τόνισαν.
