Την ερχόμενη εβδομάδα θα κατατεθεί, στην καλύτερη περίπτωση, ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας εν μέσω πυρετωδών διαβουλεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και Θεσμών που οδήγησαν σε νέα αναβολή της νομοθέτησης.
Όσο και αν η κυβέρνηση διατείνεται ότι οι οι δανειστές επιμένουν σε «ζητήματα που έχουν ήδη διευθετηθεί» και κάνουν λόγο για «αδικαιολόγητη κωλυσιεργία», δεν επιλέγει τον δρόμο της σύγκρουσης αλλά του συμβιβασμού. Τα σενάρια περί μονομερούς κατάθεσης του νομοσχεδίου ξεθώριασαν υπό τις προειδοποιήσεις των Θεσμών για σοβαρές επιπτώσεις, με κυριότερη αυτή της μη εκταμίευσης του 1 δισ. ευρώ στο Eurogroup της 5ης Απριλίου.
Ποια είναι τα «αγκάθια»
Μια σειρά από ζητήματα απασχολούν τους δανειστές που ζητούν ακόμη μεγαλύτερη σαφαίνεια, καθώς και περισσότερες -και πιο αυστηρές- δικλείδες ασφαλείας.
Ένα από αυτά είναι οι οφειλέτες που έχουν ήδη υπαχθεί στην προστασία του Νόμου Κατσέλη. Η ουρά των 160.000 υποθέσεων προκαλεί «πονοκέφαλο» στους Θεσμούς που θεωρούν ότι εμπεριέχει τουλάχιστον 50.000 στρατηγικούς κακοπληρωτές. Αυτό που ζητούν είναι όσοι βρίσκονται στην αναμονή της εκδίκασης, δεν έχουν λάβει δηλαδή δικάσιμο, να περάσουν από τα φίλτρα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα λειτουργεί στο νέο καθεστώς. Ζητούν το τοπίο να ξεκαθαρίσει «εδώ και τώρα». Οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν, όμως, ότι κάτι τέτοιο θα κριθεί αντισυνταγματικό στο δικαστήριο, καθώς δεν μπορούν να υποχρεωθούν για κάτι τέτοιο όσοι βρίσκονται ήδη σε προστασία.
Ένα άλλο «αγκάθι» είναι τα επιχειρηματικά δάνεια που με μεγάλη επιμονή κατόρθωσε η κυβέρνηση να συμπεριλάβει στη νέα ρύθμιση προστασίας. Οι δανειστές αντιδρούν με την προσθήκη αυτή και επισημαίνουν ότι δεν μπορούν να υπολογιστούν οι επιπτώσεις για το τραπεζικό σύστημα «καθώς μέχρι σήμερα προστασία παρεχόταν μόνο στα στεγαστικά δάνεια». Κατόρθωσαν, όμως, να μειώσουν τον «κόφτη» της αντικειμενικής αξίας στα 175.000 ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr.
Ακόμη ένα σημείο προστριβής είναι η προθεσμία «κοκκινίσματος» του δανείου. Η αρχική πρόταση της κυβέρνησης ήταν να υπάρχει καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών στις 31 Δεκεμβρίου 2018, αλλά και αυτό βρίσκεται πλέον υπό συζήτηση. Οι δανειστές ζητούν να μεταφερθεί νωρίτερα, στις 30 Οκτωβρίου 2018 -κάτι που εξυπηρετεί ιδιαίτερα τις τράπεζες.
Ως προς τα υπόλοιπα κριτήρια ένταξης, αυτά διαμορφώνονται ως εξής, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες:
• Το υπόλοιπο οφειλής παραμένει στις 130.000 ευρώ.
• Το σύνολο της κινητής περιουσίας (δηλ. καταθέσεις) διαμορφώνεται στις 10.000 ευρώ, αισθητά χαμηλότερα από την πρόταση της κυβέρνησης για 50.000 ευρώ.
• Η ακίνητη περιουσία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 100% του υπολοίπου οφειλής. Εάν, για παράδειγμα, ένας οφειλέτης χρωστά 100.000 ευρώ, τα ακίνητα που έχει στην κατοχή του δεν μπορεί να υπερβαίνουν αυτή την αξία.
• Δεν αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια. Το ετήσιο εισόδημά του να μην ξεπερνά τις 12.500 ευρώ για τον άγαμο και τις 21.000 ευρώ για ζευγάρι, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι τα τρία (μέγιστη κάλυψη έως 36.000 ευρώ).
• Όσο αφορά στο κούρεμα της οφειλής, αυτό θα αφορά στο ποσό υπολοίπου οφειλής που υπερβαίνει το 120% της εμπορικής αξίας του ακινήτου.
• Η κρατική επιδότηση δόσης θα έχει διάρκεια 25 έτη, όπως είχε συμφωνηθεί αρχικά.
«Το πρόβλημα είναι όσοι προστατεύονται ήδη»
Σημειώνεται ότι το νέο πλαίσιο προστασίας απευθύνεται κυρίως σε όσους είναι ήδη προστατευμένοι, αφού θεωρητικά όσοι δικαιούνταν να υπαχθούν στον Νόμο Κατσέλη το έκαναν έως τις 28 Φεβρουαρίου 2019 -ή τουλάχιστον η συντηπτική πλειονότητα.
Θεσμικές πηγές παραδέχονται στο insider.gr ότι η μεγάλη αδυναμία του νέου καθεστώτος είναι ότι δεν θα είναι αρκετά δελεαστικό για τους ήδη προστατευμένους οφειλέτες, ώστε να εγκαταλείψουν τη δικαστική οδό για την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Ένα σημαντικό δέλεαρ είναι σαφώς η κρατική επιδότηση μέρους της δόσης, ωστόσο, πηγές με γνώση των διαδικασιών εκτιμούν ότι αυτό δεν θα είναι αρκετό κίνητρο για να εγκαταλήψει ένας οφειλέτες την ασφάλεια της προστασίας που απολαμβάνει ήδη.
Σημειώνεται ότι θα μπορούν, επίσης, να υποβάλλουν αίτηση στην πλατφόρμα οι οφειλέτες που έχουν ήδη φτάσει στο δικαστήριο του Νόμου Κατσέλη και η αίτησή τους απορρίφθηκε. Αποκλείονται, ωστόσο, αυτοί για τους οποίους το δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι «δολίως» δεν εξυπηρέτησαν τις οφειλές τους -όσοι δηλαδή έχουν τη «βούλα» του στρατηγικού κακοπληρωτή.
