Τέσσερις άξονες για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων παρουσίασε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στο NPL Summit 2018: «Κόκκινα Δάνεια – Ανοίγματα & Κοινωνία».
«Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντιμετώπιση του προβλήματος του υψηλού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων» τόνικσε ο κ. Στουρνάρας, προσθέτοντας πως «η αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τη σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα ο τραπεζικός κλάδος.»
«Η επιτυχής αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος όχι μόνο θα ελαφρύνει το βάρος για τους δανειολήπτες αλλά κυρίως θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να απελευθερώσουν κεφάλαια, τα οποία θα μπορέσουν να κατευθυνθούν στις πιο δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Με αυτό τον τρόπο, τα πιστωτικά ιδρύματα θα συμβάλουν στη συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας υπέρ των κλάδων παραγωγής εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την άνοδο της συνολικής παραγωγικότητας και του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης, ακόμη και σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
»Είναι θετικό ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών, ρυθμιστικού πλαισίου και ενεργειών των πιστωτικών ιδρυμάτων, που προάγουν την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, προκειμένου να αρθούν τα θεσμικά και διοικητικά εμπόδια. Παρ΄ όλα αυτά, θα επιχειρηματολογήσω ότι αυτό αποτελεί ένα μόνο μέρος της συνολικής στρατηγικής για τη διαχείριση του προβλήματος, εάν επιθυμούμε μια γρήγορη και αποτελεσματική λύση» πρόσθεσε.
Περιέγραψε, δε, τέσσερις άξονες για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- την περαιτέρω οργάνωση και ενίσχυση του υφιστάμενου θεσμικού και εποπτικού πλαισίου, που διέπει τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- την άρση των εμποδίων για την ενεργή διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- την ανάπτυξη δευτερογενούς αγοράς για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- νέες πρωτοβουλίες για συστημικές λύσεις.
Αναφερόμενος στο σχέδιο της ΤτΕ για τα κόκκινα δάνεια ο κ. Στουρνάρας είπε ότι το προτεινόμενο σχήμα «συνεπάγεται την άμεση και δραστική μείωση του δείκτη των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και επιτρέπει, υπό προϋποθέσεις, τη διαμόρφωση στόχων επίτευξης μονοψήφιων ποσοστών εντός 2-3 ετών. Παράλληλα, δημιουργείται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο διαμόρφωσης οργανικής κερδοφορίας και εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου, λόγω αυτής ακριβώς της βελτίωσης της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, αλλά και της ανθεκτικότητας στην απορρόφηση κλυδωνισμών από μελλοντική κρίση. Τέλος, διαμορφώνεται σαφές πλαίσιο επαναπροσδιορισμού του επιχειρησιακού μοντέλου των τραπεζών.
Εάν οι στόχοι αυτοί επιτευχθούν, η δραστική μείωση του υψηλού αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων θα επιδράσει καταλυτικά στην οικονομική δραστηριότητα και την παραγωγικότητα, μέσω δύο διαύλων: (α) της αύξησης της προσφοράς τραπεζικών δανείων και (β) της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού τομέα.»
Ταχύτερα η εκκαθάριση των δανείων στον νόμο Κατσέλη
Μιλώντας στο συνέδριο ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, άνω των 200.000 δανειοληπτών ή μη εξυπηρετούμενα δάνεια ποσού άνω των 13 δισ. ευρώ, βρίσκονται στο εν λόγω καθεστώς. Με στοιχεία τέλους α' εξαμήνου 2018, στο σύνολο των χαρτοφυλακίων, το 14,9% των μη εξυπηρετούμενων δανείων τελεί υπό καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία. Στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο το ποσοστό υπαγωγής σε νομική προστασία φτάνει το 31,5%. Δηλαδή, προσεγγιστικά 3 στα 10 στεγαστικά δάνεια είναι «υπόθεση» του νόμου Κατσέλη.
Υπό το πρίσμα αυτό, όπως ανέφερε, αναδεικνύεται ως ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας η ενίσχυση και επίσπευση της εκκαθάρισης των υποθέσεων που τελούν υπό καθεστώς νομικής προστασίας με βάση τον ν. 3869/2010 ή, όπως πλέον έχει καθιερωθεί, τον «νόμο Κατσέλη».
Ο ίδιος αναγνώρισε ότι έχουν γίνει βήματα για την επιτάχυνση του χρόνου εφαρμογής της νομοθεσίας και η ικανότητα και αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος έχει ενισχυθεί με τον διορισμό νεοπροσληφθέντων δικαστών στα Δικαστήρια Πρωτοδικείου, προκειμένου να μειωθούν οι καθυστερήσεις και να προωθηθούν οι ημερομηνίες ακρόασης. Παρ' όλα αυτά, όπως ανέφερε, ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων είναι αξιοσημείωτα μεγάλος και οι χρονικές υστερήσεις εκδίκασης των υποθέσεων ακόμη ιδιαίτερα σημαντικές.
Συνεπώς, όπως τόνισε, η γρήγορη εκδίκαση και εκκαθάριση του εν λόγω αποθέματος θα συνέβαλε καθοριστικά στην αποκλιμάκωση του συνολικού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Επιπρόσθετα, η αργή εκδίκαση των υποθέσεων αυτών δημιουργεί επιπλέον στρεβλώσεις, δεδομένου ότι σε μεγάλο βαθμό συνδέεται άμεσα με το φαινόμενο των στρατηγικών κακοπληρωτών, των οποίων την ταυτότητα αδυνατούν να εξακριβώσουν οι τράπεζες.
