Στα 4,96 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού το 2019, ξεπερνώντας τον αρχικό στόχο, κάτι που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 225 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 839 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, και ελλείμματος 4.580 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4.960 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4.400 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 91 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.
Τα έσοδα
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 55.019 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 60.065 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 7 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5.046 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 14 εκατ. ευρώ από το στόχο (5.032 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 55.244 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 620 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (55.865 εκατ. ευρώ). H κυριότερη αιτία της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 508 εκατ. ευρώ.
Αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες δαπανών:
α) στις κοινωνικές παροχές κατά 381 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της διανομής του κοινωνικού μερίσματος ύψους 186 εκατ. ευρώ και της πληρωμής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης πρώτου τριμήνου 2019 από το κράτος ύψους 172 εκατ. ευρώ, το οποίο πλέον δίδεται μέσω επιχορήγησης στον ΟΠΕΚΑ (περίπτωση διαφορετικής παρουσίασης),
β) στις μεταβιβάσεις κατά 246 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της πληρωμής Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας περιόδου 2007-2011 ύψους 150 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο η αύξηση αυτή εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό από την ανάλωση του αποθεματικού που πλέον είναι επιμερισμένο σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2019 παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1.128 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:
α) της μείωσης των πληρωμών από καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 573 εκατ. ευρώ και
β) των μειωμένων δαπανών ΠΔΕ κατά 595 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα (αυξημένη δαπάνη σε σχέση με το 2018) κινήθηκαν οι πληρωμές για τόκους κατά 549 εκατ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι κατά το έτος 2019 διανεμήθηκαν 186 εκατ. ευρώ ως κοινωνικό μέρισμα και 149 εκατ. ευρώ ως επίδομα θέρμανσης.
Σκυλακάκης: Καλύτερη από το 2018 η εκτέλεση του ΠΔΕ
Σε σχέση με την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2019 ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για τη Δημοσιονομική Πολιτική κ. Θόδωρος Σκυλακάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019 δείχνουν ότι -σε ό,τι αφορά το ταμειακό αποτέλεσμα του κεντρικού κράτους- οι στόχοι του προϋπολογισμού για το πρωτογενές πλεόνασμα επιτυγχάνονται. Μέχρι τα οριστικά στοιχεία απομένει αρκετός δρόμος αφού θα πρέπει να μετρηθεί τι έχει συμβεί στα εκτός του κεντρικού κράτους νομικά πρόσωπα της Γενικής Κυβέρνησης και να συνυπολογιστούν και σημαντικά έσοδα του πρώτου διμήνου του 2020 που δημοσιονομικά υπολογίζονται στο 2019, δεν έχουμε όμως αυτή τη στιγμή κάποια αρνητική ένδειξη σε όσα απομένουν να μετρηθούν για να κλείσει και δημοσιονομικά το 2019.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων η πραγματική του εκτέλεση είναι καλύτερη από αυτή του 2018. Μιλούμε για πραγματική εκτέλεση καθώς τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να παρουσιάζονται ως δαπάνες δημοσίων επενδύσεων μεταφορές πόρων από την κεντρική κυβέρνηση σε νομικά πρόσωπα της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς στην πραγματικότητα να πραγματοποιείται εντός του έτους αναφοράς καμία πραγματική επενδυτική δαπάνη. Το 2018 για παράδειγμα ενώ όλες οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, με βάση τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου ήταν 4.972 εκ. ευρώ με «παρκάρισμα πόρων» το ΠΔΕ εμφάνισε υποτίθεται επενδύσεις 6.237 εκ. ευρώ. Φέτος οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης από τα προσωρινά στοιχεία (μέχρι το Νοέμβριο το σύνολο των σχετικών δαπανών είχε φτάσει τα 3692 εκ. ευρώ έναντι 2891 εκ. ευρώ του ενδεκαμήνου του 2018), εκτιμάται ότι θα κλείσουν στο επίπεδο του 2018 ή λίγο μεγαλύτερες. Συνοδεύονται όμως από πολύ καλύτερη εκτέλεση από πλευράς εσόδων και ιδίως εσόδων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία είναι αυξημένα κατά 229 εκ. ευρώ σε σχέση με το 2018. Κάτι που σημαίνει ότι ήδη από φέτος -στον πολύ περιορισμένο χρόνο που διέθετε αυτή η κυβέρνηση- έχει ήδη αρχίσει να παρατηρείται βελτίωση στην πραγματική εκτέλεση του ΠΔΕ, που θα είναι θεματικά μεγαλύτερη το 2020».
