Πώς θα γίνει το ξεκαθάρισμα των έργων που θα μπουν στο Σχέδιο των 32 δισ – Προς περικοπή 12 δισ

Η υπερδέσμευση της τάξης του 70% - 75% στο σκέλος των επιδοτήσεων που κρίθηκε αναγκαία στο σκέλος του προσχεδίου. Η εξυγίανση που θα οδηγήσει σε «αφαίρεση» έργων τα οποία δεν έχουν διασφαλισμένη ολοκλήρωση εντός των προθεσμιών και σε μείωση άλλων προϋπολογισμών. Οι διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες, τα στάδια «ξεκαθαρίσματος» και τα εύσημα για την πρόοδο.

Της Δήμητρας Καδδά

Ήταν δεδομένο πως κάποια στιγμή θα έπρεπε να γίνει, αφού κατατέθηκε στις Βρυξέλλες με την μορφή προσχεδίου έχοντας υπερδέσμευση της τάξης του 70% - 75% στο σκέλος των επιδοτήσεων. Μία υπερδέσμευση που είχε ως στόχο να υπάρξει ευελιξία, ανάλογα με την πορεία δύο παράλληλων διαδικασιών: των διαβουλεύσεων με την Κομισιόν που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και με την πολλών σταδίων αποτίμηση που γίνεται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές για το ποια έργα είναι πράγματι ώριμα και αποτελεσματικά ώστε να ενταχθούν σε αυτό.

Ο λόγος για το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ. Αποτελείται από 13 δισ. ευρώ δάνεια αλλά και από 16 δισ. ευρώ επιδοτήσεων.

Οι «λίστες» με τα έργα στο προσχέδιο των 200 σελίδων - που τελεί σε διαβούλευση με τις Βρυξέλλες– περιλαμβάνουν, σύμφωνα με πληροφορίες, παρεμβάσεις αξίας 28 δισ. ευρώ στο σκέλος των επιδοτήσεων. Μοιραία, το ποσό των 12 δισ. ευρώ που «περισσεύει» θα πρέπει να «εξυγιανθεί».

Και τούτο θα γίνει μέσω αποκλεισμού παρεμβάσεων που θα κριθεί πως δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορούν να ολοκληρωθούν εγκαίρως και πλήρως, όπως απαιτούν οι πολύ αυστηροί όροι και προθεσμίες του Ταμείου. Αλλά και μέσω μείωσης κάποιων προϋπολογισμών έργων.

Άλλωστε, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, υπάρχουν και τα περίπου 20 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ 2021- 2027. Ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες το νέο σχέδιο που θα σταθεί στην αρμόδια διεύθυνση της Κομισιόν. Το ΕΣΠΑ έχει μεγαλύτερη ευελιξία ένταξης έργων - αν είναι συμβατά - στη συνέχεια (σ.σ. αφού η σύνταξή του δεν απαιτεί εξαντλητική καταγραφή των έργων εκ των προτέρων)…

Τα στάδια ελέγχου

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μετά τη συμβατική λύση στη Σύνοδο Κορυφής για το κράτος δικαίου (σ.σ. η οποία βεβαίως πρέπει να επικυρωθεί την άλλη εβδομάδα και από το Ευρωκοινοβούλιο με τον Πρόεδρο να απευθύνει μήνυμα συμφωνίας αλλά με αντιδράσεις να έχουν φανεί ήδη από Ευρωβουλευτές), επιταχύνει τις προσπάθειες ολοκληρώσεις των διαβουλεύσεων, αλλά και του ξεκαθαρίσματος των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που θα ενταχθούν στο τελικό Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης.

Στήριξη αντλείται από τα εύσημα που απεύθυνε την προηγούμενη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το υψηλό βαθμό ωριμότητας του σχεδίου που έχει σταλεί στις Βρυξέλλες. Αλλά οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται.

Το ελληνικό διαπραγματευτικό Επιτελείο διενεργεί τακτικές διαβουλεύσεις σε πολιτικό επίπεδο ανά τομέα πολιτικής με τη συμμετοχή του αρμόδιου Υπουργού. Ακολουθούν τεχνικές συζητήσεις. Με στόχο να αποφασιστούν από κοινού οι παρεμβάσεις επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.

Αυτή είναι η πρώτη φάση η οποία όταν θα ολοκληρωθεί θα ακολουθήσει ένας δεύτερος κύκλος. Σε αυτόν θα τεθούν επί τάπητος οι στόχοι ανά έργο, αλλά και οι μεταρρυθμίσεις με τις οποίες θα συνδέονται.

Σε τρίτο στάδιο θα γίνει η αναλυτική κοστολόγηση του κάθε σχεδίου μαζί με το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής του. Παράλληλα θα πρέπει να διαμορφωθούν τα ορόσημα με τα οποία θα συνδέονται, αλλά και οι ποσοτικοί δείκτες.

Όταν ολοκληρωθεί όλη αυτή τη διαδικασία θα γίνει τελικά κατανοητό ποια είναι πραγματικά τα έργα που θα μπορούν να παραμείνουν στο το Σχέδιο Ανάκαμψης και σε τι εύρος θα χρηματοδοτηθούν. Και τούτο καθώς όπως υπενθυμίζουν αρμόδιες πηγές ο χρόνος λήγει στο τέλος του 2026 περιλαμβάνοντας πολύ σαφή χρονοδιαγράμματα υλοποίησης και εκταμίευσης των πόρων (σ.σ. οι εκταμιεύσεις γίνονται δύο φορές το χρόνο).

Τα πρώτα έργα

Η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι περιμένει να πάρει το 2021 από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ 5,5 δισ. ευρώ από τα οποία τα 3 δισ ευρώ Θα είναι κονδύλια που θα καταλήξουν στο σχέδιο ανάκαμψης (προκαταβολή και 1η δόση).

Τα πιο ώριμα έργα επιχειρείται να ξεκινήσουν από την αρχή του 2021. Χρηματοδοτούμενα από το ΠΔΕ.

Περιλαμβάνουν, σύμφωνα με την μέχρι στιγμής εικόνα, μεταξύ άλλων την απολιγνιτοποίηση, την ψηφιακή μεταρρύθμιση και τα δίκτυα 5G που θα καλύψουν όλους τους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, αλλά και το Εξοικονομώ, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, το μεγαλύτερο εγχείρημα αναδάσωσης στη χώρα και εκτεταμένο πρόγραμμα κατάρτισης.

Στόχος είναι μετά από μόχλευση να συγκεντρώσουν επενδύσεις 45-50 δισ. ευρώ. Ειδικά στο σκέλος των δανείων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, η μόχλευση θα είναι βασικό στοιχείο για την επιλογή των έργων (δάνειο Σχεδίου Ανάκαμψης το πολύ στο 50%, ένα επιπλέον 20% ίδια κεφάλαια και το υπόλοιπο ποσό από τραπεζικό δανεισμό που θα είναι προϋπόθεση για την έγκριση). Για όσα έργα θεωρούνται εθνικής σημασίας και δεν μπορούν να συγκεντρώσουν ιδιωτικά κεφάλαια, θα υπάρχει κάλυψη από το σκέλος των επιδοτήσεων.