Στη διατήρηση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας στο «BB», ήτοι δύο «σκαλοπάτια» μακρία από το investment grade, με σταθερό outlook προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Fitch, επιβεβαιώνοντας τα όσα είχε αναφέρει προ ημερών το insider.gr.
Ο αμερικανικός οίκος εκτιμά πως η ύφεση ξεπέρασε το 10%, «κλειδώνοντας» στο 10,2% το 2020 (9,2% σε ετήσια βάση κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2020), αναμένοντας από την άλλη μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη τα επόμενα δύο χρόνια εξαιτίας της σημαντικής υποχώρησης της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, της ανάπτυξης των εμβολιαστικών προγραμμάτων και της εμπροσθοβαρούς απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ωστόσο, ο οίκος εντοπίζει κινδύνους γύρω από την καθυστέρηση του εμβολιαστικού πλάνου, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και ευρύτερα στους κύριους εμπορικούς της εταίρους κάτι που θα επιβραδύνει την ανάκαμψη του τουριστικού κλάδου, αλλά και από την πιθανή αργή απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων που θα επιβραδύνει την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης.
Η Fitch εκτιμά πως η ελληνική οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει έντονα από το β' τρίμηνο του έτους, ξεκινώντας από μια πιο αδύναμη αφετηρία, εξαιτίας της σφοδρής ύφεσης του περασμένου έτους και των περιοριστικών μέτρων που έχει ενεργοποιήσει η κυβέρνηση κατά το α' τρίμηνο. Για αυτούς τους λόγους, θέτει χαμηλά τον «πήχη» για την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας το 2021 στο 3%.
Παράλληλα εκτιμά ότι τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης (16,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις) θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία το 2021 και το 2022, με την Ελλάδα να λαμβάνει το 10% φέτος και το 60% το 2022. Όπως σημειώνει, ένα ισχυρότερο οικονομικά 2021 υπό τη στήριξη της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενίσχυσης, θα οδηγήσει σε επιτάχυνση των αναπτυξιακών ρυθμών στο 7,6% το 2022, προτού υποχωρήσει στα εκτιμώμενα επίπεδα μεσοπρόθεσμης ανάπτυξης του 1%.
Από την άλλη, η μεγάλη μείωση στις τουριστικές αφίξεις είχε τεράστια επίπτωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που διευρύνθηκε στο 7,2% το 2020 από το 1,5% το 2019, με τη Fitch να αναμένει σταδιακή μείωσή του την επόμενη διετία, που θα διαμορφωθεί στο 5,7% το 2022. Το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε περαιτέρω στο 154,3% του ΑΕΠ το 2020, παραμένοντας πολύ υψηλότερα από τα επίπεδα των χωρών με αξιολόγηση «ΒΒ».
Σε ό,τι αφορά το ύψος των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης εκτιμάται στα 24 δισ. ευρώ το 2020 και στα 7,5 δισ. ευρώ το 2021 (συνολικά το 17% του ΑΕΠ του 2019). Ο προϋπολογισμός του 2021 προβλέπει τον περιορισμό των μέτρων στήριξης αλλά και φοροελαφρύνσεις της τάξεως του 0,8% του ΑΕΠ. Ο συνδυασμός των μέτρων στήριξης, της περιορισμένης οικονομικής δραστηριότητας και των αυτόματων σταθεροποιητών δείχνουν ότι το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης θα μετακινηθεί από πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019, σε εκτιμώμενο έλλειμμα 9,3% για το 2020, ενώ η οικονομική ανάκαμψη της επόμενης διετίας θα οδηγήσει το έλλειμμα στο 7,2% φέτος και στο 2,6% το 2022.
Στο κρίσιμο ζήτημα του υψηλού δημοσίου χρέους, ο οίκος σημειώνει ότι με βάση τις προβλέψεις του, το χρέος αυξήθηκε από 180,5% στο τέλος του 2019 στο 210,5% του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, φτάνοντας στο 206,9% έως το τέλος του 2021 προτού υποχωρήσει περαιτέρω στο 191,5% έως το τέλος του 2022. Η Fitch εκτιμά ότι υπάρχουν παράγοντες που στηρίζουν την βιωσιμότητά του. Το σημαντικό «μαξιλάρι ρευστότητας» (περίπου 20% του ΑΕΠ) μπορεί να καλύψει έκτακτες ανάγκες δαπανών, ενώ παράλληλα το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι χαμηλό, το πρόγραμμα αποπληρωμών μέτριο και η μέση ωρίμανση (γύρω στα 20 χρόνια) είναι από τα καλύτερα μεταξύ όλων των κρατών που παρακολουθεί η Fitch, μετριάζοντας έτσι τον κίνδυνο μιας αύξησης των επιτοκίων.
Επιπλέον, καταλυτικός είναι και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς έχοντας συμπεριλάβει τα ελληνικά ομόλογα στο έκτακτο πρόγραμμα PEPP ύψους 1,85 τρισ. ευρώ και με βάση το capital key δύναται να αγοράσει ελληνικά ομόλογα ύψους 37 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό, προσφέρει μια επιπρόσθετη πηγή χρηματοδοτικής ευελιξίας συνεισφέροντας παράλληλα στη διαχείριση του κόστους εξυπηρέτησης.
Τέλος ο τραπεζικός κλάδος παραμένει ο «μεγάλος ασθενής» της ελληνικής οικονομίας. Ο δείκτης NPEs είναι πολύ υψηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ, παρά την πρόσφατη πρόοδο που οδήγησε στη μείωσή του στο 35,8% από 42,1% κατά τα τέσσερα τρίμηνα μέχρι το γ΄τρίμηνο και σε ονομαστική μείωση κατά 12,5 δισ. ευρώ. Ο οίκος αναμένει ότι θα υπάρξει αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων όταν λήξουν τα moratoria, ωστόσο ο δείκτης NPEs θα μειωθεί αν οι τράπεζες εκτελέσουν τους σχεδιασμούς τους γύρω από τις τιτλοποιήσεις το 2021 χρησιμοποιώντας τον «Ηρακλή».
Σύμφωνα με τη Fitch, η πρόταση της ΤτΕ για τη δημιουργία μιας bad bank που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα των «κόκκινων» δανειών και η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού ενδέχεται να λειτουγήσουν θετικά στην ποιότητα των assets των τραπεζών σε μεσοπρόθεσμη βάση. Παράλληλα οι συνθήκες χρηματοδότησης και τα επίπεδα ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών έχουν βελτιωθεί χάρη στις εισροές καταθέσεων από τον ιδιωτικό τομέα τα προγράμματα TLTROs της ΕΚΤ, και της χρήση των ελληνικών ομολόγων ως collateral (ενέχυρα) μέσω waiver για όλες τις πράξεις χρηματοδότησής της.χυρα) για όλες τις πράξεις χρηματοδότησής της.
