Κανείς δεν θα φανταζόταν πριν από τέσσερις δεκαετίες ότι ελληνικά αρτοποιήματα, φτιαγμένα από παραδοσιακά προϊόντα της νησιωτικής Ελλάδας, θα μπορούσαν να κερδίσουν περίοπτη θέση στα γερμανικά ή στα βελγικά ράφια. Αλλά και πως ολλανδοί προγραμματιστές θα γίνονταν ψηφιακοί νομάδες με έδρα τη Ρόδο.
Το παράθυρο στην Ευρώπη άνοιξε χάρη στη συμμετοχή της χώρας μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, που φέτος συμπληρώνει 40 χρόνια. Στηρίχθηκε από τα κονδύλια που διατέθηκαν, αλλά και από τις δυνατότητες που έδωσε η ενιαία αγορά και η θεσμική θωράκιση της χώρας.
Νέα ορμή στην επιχειρηματική δραστηριότητα έρχεται πλέον να δώσει ο εν εξελίξει ψηφιακός μετασχηματισμός ο οποίος βρίσκεται ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Καλείται – σε συνθήκες πανδημίας που επιταχύνουν αναγκαστικά τις εξελίξεις- να ενσωματώσει αρμονικά την τηλεργασία στη νέα ψηφιακή εργασιακή πραγματικότητα, η οποία ανοίγει νέους ορίζοντες στις απομακρυσμένες περιοχές.
Ο μοχλός πίεσης από τους Ευρωβουλευτές
Τρεις Ευρωβουλευτές περιγράφουν στο insider.gr τα σημαντικά οφέλη που αποκόμισε η χώρα μας κατά τη διάρκεια των 40 ετών, τη στήριξη της ΕΕ στην πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά και τα επόμενα βήματα που απομένουν. Στηρίζοντας με τις θέσεις που αναπτύσσουν στο Ευρωκοινοβούλιο την ανάγκη θωράκισης του νέου αυτού πλαισίου εργασίας και επιχειρηματικότητας αλλά και την ανάπτυξη των γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών.
«Αν και ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μία επίκαιρη φράση, η ΕΕ είναι στο πλάι της Ελλάδας με στοχευμένα προγράμματα τα τελευταία 20 χρόνια, ξεκινώντας από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, μέχρι και σήμερα» τονίζει η Ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μαρία Σπυράκη.
«Οι προσπάθειες των τελευταίων ετών είχαν ως σκοπό την επίτευξη της ψηφιακής σύγκλισης της χώρας μας σε μία ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας με πόρους άνω των 5 δισ.. Η ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων, μεγάλα έργα ψηφιοποίησης, η ανάπτυξη των βασικών ψηφιακών υπηρεσιών του δημοσίου, δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί χωρίς αυτούς τους πόρους. Η παρούσα κυβέρνηση κάνει τη διαφορά γιατί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αντιμετωπίζει την οριζόντια ψηφιοποίηση ως αναπτυξιακό πυλώνα και ο αρμόδιος υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, που ξέρει τη δουλειά, δείχνει τι σημαίνει ο συγκεκριμένος τομέας να εξελίσσεται σε κυβερνητική προτεραιότητα» προσθέτει.
Σύμφωνα με την κ. Σπυράκη, «η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού έδωσε λύση στην παραγωγική απασχόληση ατόμων που είτε από ανάγκη, είτε από επιλογή, εργάζονται από μακριά. Η τηλεργασία θα μπορούσε να αποτελέσει μία αμοιβαία επωφελή λύση, για τον εργαζόμενο και τον εργοδότη, εφόσον υπάρχει σαφώς ρυθμισμένο εργασιακό πλαίσιο , με δικαίωμα στην αποσύνδεση όπως έχουμε ζητήσει από την Κομισιόν και το Συμβούλιο, ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η ευελιξία, για όλους αλλά πρωτίστως για γονείς με μικρά παιδιά, η μείωση του κόστους των μετακινήσεων και άρα του ανθρακικού αποτυπώματος και η ευκαιρία που μπορούν να έχουν εργαζόμενοι από απομακρυσμένες ή ακόμη και δυσπρόσιτες περιοχές ,κάνουν την τηλεργασία ελκυστική λύση με μόνιμα χαρακτηριστικά. Προϋπόθεση για μια τέτοια εξέλιξη είναι οι μεγάλες επενδύσεις σε δίκτυα 5G σε όλη την επικράτεια της ΕΕ και όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στην Ελλάδα η επιλογή να επενδύσουμε ένα μεγάλο μέρος των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του προϋπολογισμού της ΕΕ 2021-2027 ,σε ψηφιακές υποδομές μπορεί να αλλάξει το χάρτη της εργασίας , όπως την ξέρουμε. Η τηλεργασία μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της υπαίθρου, των μικρών νησιών μας, και φυσικά μια σπουδαία ευκαιρία για την πατρίδα μας που αποτελεί τον πιο ελκυστικό τόπο να ζει κάποιος στην ΕΕ. Αρκεί να μπορεί ταυτόχρονα να κάνει τη δουλειά που θέλει».
«Στα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, έχουν υπάρξει σημαντικά οφέλη και ευκαιρίες στην ανάπτυξη, ωστόσο είναι διαρκής ο αγώνας για περισσότερη πρόοδο και ευημερία για όλους» τονίζει η Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, Έλενα Κουντουρά.
«Η βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς, ανάπτυξη αποτελεί σήμερα κεντρικό στόχο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στρατηγικές προτεραιότητες την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Στις ραγδαίες αλλαγές όμως που συντελούνται, καθοριστικό ρόλο πρέπει να έχει η αδιαπραγμάτευτη προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τηλεργασία, που αυξήθηκε κατακόρυφα λόγω της πανδημίας. Πλέον 1 στους 3 εργαζόμενους δουλεύει από το σπίτι, συχνά χωρίς ωράρια. Ιδιαίτερα πλήττονται οι γυναίκες που επιφορτίζονται επιπλέον όγκο δουλειάς ταυτόχρονα για την εργασία τους και για τη φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας, και υπονομεύεται ευθέως η ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής» προσθέτει η ίδια.
Όπως τονίζει η κ. Κουντουρά «στα νέα αυτά δεδομένα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έφερε ψήφισμα για να υπάρξει συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση. Δυστυχώς όμως, αιφνιδιαστική τροπολογία που κατέθεσαν συγκεκριμένες πολιτικές ομάδες και υπερψηφίστηκε, ζητά να παγώσει για τρία χρόνια το δικαίωμα των εργαζομένων στην ψηφιακή αποσύνδεση.
Η Κομισιόν οφείλει να θεσπίσει άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία ώστε να αποφευχθεί αυτή η στρέβλωση, να νομοθετηθεί το πλαίσιο της τηλεργασίας και να προστατευτούν οι εργαζόμενοι.
Επιβάλλεται να διασφαλιστούν στο ακέραιο τα εργασιακά δικαιώματα στο νέο τοπίο της τηλεργασίας και αφού στηριχθούν επαρκώς οι εργαζόμενοι και επαγγελματίες μέσα από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής, η τηλεργασία θα μπορέσει ευρέως να συμβάλλει θετικά στην απασχόληση και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ευρώπη και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας».
Από την πλευρά του ο Ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης τονίζει πως «ίσως το πιο εμφανές αποτέλεσμα της συμμετοχής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία 40 χρόνια είναι η ανάπτυξη των υποδομών σε όλη τη χώρα. Όμως τα τελευταία χρόνια η χώρα μας είχε μείνει αρκετά πίσω ως προς την προσαρμογή μας στην ψηφιακή οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουμε από το πιο αργά και υψηλού κόστους ίντερνετ σε όλη την Ευρώπη. Η πανδημία ανέδειξε τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως βασική αναγκαιότητα για την βιωσιμότητα της οικονομίας μας. Η χώρα μας μπορεί να γίνει κέντρο ψηφιακής οικονομίας προσελκύοντας νεοφυείς επιχειρήσεις αλλά και ψηφιακούς νομάδες.
Για να μπορέσουμε όμως να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται σαν χώρα να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες. Οφείλουμε να εκμεταλλευθούμε την ευκαιρία που μας δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης όπου προβλέπεται το 20% να διατεθεί σε ψηφιακές δράσεις, από το οποίο η χώρα μας θα λάβει 32 δις ευρώ εκ των οποίων τα 20 δις με τη μορφή επιδοτήσεων και να προχωρήσουμε στις απαραίτητες επενδύσεις» επισημαίνει ο Ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης.
Προσωπικές ιστορίες: Με «όχημα» την τεχνολογία ανοίγουν «παράθυρο» στην Ευρώπη
Μέσα στις 4 δεκαετίες της παρουσίας της Ελλάδας στην ΕΕ, η ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλά και οι πρωτοβουλίες που ελήφθησαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνετέλεσαν ώστε επιχειρήσεις και επαγγελματίες να μπορέσουν να αναδειχθούν και να αναπτύξουν την εξωστρέφεια τους.
Επιχειρήσεις παραδοσιακές, που ξεκίνησαν σε περιοχές εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων για να καλύψουν τις τοπικές ανάγκες με το όχημα του ψηφιακού μετασχηματισμού καταφέραν να ανοίξουν ένα παράθυρο στην Ευρώπη. Όπως το μικρό εργαστήρι με παραδοσιακά προϊόντα του κ. Δημήτρη Πετρίδενα στην Αστυπάλαια που γνώρισαν αρχικά οι τουρίστες στο νησί και πλέον εξάγονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης και την Αμερική. Ή την επιχείρηση με γούνες του Κωνσταντίνου Φιλημέγκα από τη Σιάτιστα Κοζάνης που μέσα σε 40 δεκαετίες αναπτύχθηκε, κάνοντας πλέον εξαγωγές σε όλο τον κόσμο...
Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, μία νέα παγκόσμια τάση εξελίσσεται μαζί με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και «ανθίζει» με την άνοδο της τηλεργασίας. Πρόκειται για τους «ψηφιακούς νομάδες», ταξιδιώτες που εργάζονται εξ αποστάσεως για κάποια εταιρεία ή ως freelancers διαμένοντας οπουδήποτε στον κόσμο. Και στην Ελλάδα οι ψηφιακοί νομάδες αναπτύσσουν σιγά σιγά δυναμική παρουσία όπως για παράδειγμα στη Ρόδο και στην Κρήτη.
Οι ψηφιακοί νομάδες
Mε τη δυνατότητα που δίνει η τεχνολογία, περίπου 20 ψηφιακοί νομάδες προερχόμενοι από χώρες όπως η Ολλανδία, η Ιταλία και η Βρετανία εγκαταστάθηκαν στη Ρόδο και εργάζονται από απόσταση για τις εταιρείες τους στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι είναι προγραμματιστές και επέλεξαν το νησί καθώς προσφέρει, όπως λένε, κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα προκειμένου να μείνουν και να δουλέψουν με τηλεργασία, όπως το κόστος ζωής, καλό δίκτυο, ευκολία στις μετακινήσεις και προς το εξωτερικό αλλά και το γεγονός ότι σιγά σιγά δημιουργείται κοινότητα ψηφιακών νομάδων στην περιοχή. Για παράδειγμα ένας Ολλανδός προγραμματιστής με δική του εταιρεία στην Ολλανδία, εγκαταστάθηκε πριν από δύο χρόνια μαζί με τη σύντροφό του, η οποία εργάζεται για μεγάλη τεχνολογική εταιρεία. Νοίκιασαν σπίτι και πλέον εργάζονται και οι δύο από απόσταση για τις εταιρείες τους στο εξωτερικό μένοντας στη Ρόδο. Αντίστοιχες είναι και οι περιπτώσεις Βρετανών και Ιταλών επίσης προγραμματιστών που εγκαταστάθηκαν στη Ρόδο την περίοδο της πανδημίας και εργάζονται πλέον με τηλεργασία.
«Έχουμε ήδη ξεκινήσει τη μελέτη σε αυτά που ζητούν οι ψηφιακοί νομάδες και ευελπιστούμε σιγά σιγά να φτιάξουμε μία δομή στη Ρόδο που θα βοηθάει τους ανθρώπους να βρουν αυτό που θέλουν, πληροφορίες σε πρώτη φάση ώστε στη συνέχεια να αρχίσουμε να χτίζουμε την κοινότητα» σημειώνει ο Ραφαήλ Κουδούνης, πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Νομάδων, το οποίο δημιουργήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο ίδιος επισημαίνει ότι μετά την άρση των μέτρων της πανδημίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να υπάρξουν και διακρατικές συμφωνίες μεταξύ χωρών της ΕΕ.
«Όταν μιλάμε για digital nomads εντός της ΕΕ, πρακτικά μιλάμε για το stregthen our democracy and defending common european values που είναι ουσιαστικά η ανάμειξη των λαών, για να δημιουργηθεί κοινή κουλτούρα. Οι κουλτούρες αναμειγνύονται και πραγματικά δημιουργείται μία κοινή κουλτούρα. Αυτό ακριβώς που είναι και το ευρωπαϊκό όραμα. Παράλληλα η ελεύθερη μετακίνηση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ σαφώς και διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση» τονίζει ο κ. Κουδούνης.
Τα επαγγέλματα που κυριαρχούν γενικότερα στους ψηφιακούς νομάδες είναι προγραμματιστές, σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, δημοσιογράφοι, γραφίστες, συγγραφείς, γενικά εργαζόμενοι που δεν είναι απαραίτητο να βρίσκονται συνεχώς σε ένα γραφείο ενώ οι ηλικίες τους είναι συνήθως από 20 έως 40 ετών και είναι συνήθως άνθρωποι οποίοι δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία και αναζητούν έναν τόπο που θα μπορέσει να τους προσφέρει καλές συνθήκες ώστε να ζήσουν και να εργαστούν από απόσταση.
Σε πρόσφατη ομιλία του ο Έλληνας Υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης επεσήμανε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 4 εκατ. ψηφιακοί νομάδες παγκοσμίως ενώ η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις, καθώς «το να δουλεύουμε από το σπίτι είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας, και πολλές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει ώστε να υπάρχει αυτή η συνδεσιμότητα και αυτή η ενσωμάτωση των απομακρυσμένων ατόμων που δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο».
Να ανοίξουν ένα «παράθυρο» στην Ευρώπη αναζήτησαν από την άλλη πλευρά, επαγγελματίες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, που επεδίωξαν να «ξεφύγουν» από τα στενά γεωγραφικά όρια και να αναπτύξουν την εξωστρέφεια τους. Εκτός από την οικονομική στήριξη που έλαβαν από ευρωπαϊκά προγράμματα, το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας λειτούργησε καταλυτικά στην επέκτασή τους εκτός της χώρας.
Οι εταιρείες της ελληνικής περιφέρειας βρίσκουν το δρόμο των αγορών της ΕΕ
Στην Αστυπάλαια, τα παραδοσιακά προϊόντα αρτοποιίας που έφτιαχνε ο κ. Δημήτρης Πετρίδενας έγιναν αρχικά δημοφιλή στους τουρίστες που επισκέπτονταν το νησί και λίγα χρόνια αργότερα το εργαστήριό του ξεκίνησε να εξάγει σε χώρες της Ευρώπης αλλά και στην Αμερική.
«Τα παραδοσιακά προϊόντα που αρχικά φτιάχναμε για εμάς, τα βάλαμε σιγά σιγά και στο πρωινό του ξενοδοχείου που διατηρούμε. Ερχόταν ο κόσμος και μας ρώταγε πού μπορεί να τα βρει. Γεννήθηκε η ιδέα να φτιάξω ένα εργαστήριο και με την ευκαιρία ότι «έτρεχε» ένα ΕΣΠΑ αποφάσισα να το προχωρήσω με σκοπό αρχικά την τοπική αγορά» σημειώνει ο κ. Πετρίδενας. Η επιχείρηση αναπτύχθηκε και τα προϊόντα «Ηλιάνα» άρχισαν να πωλούνται σε μικρά σημεία στην Αθήνα σε μικρά σημεία και αργότερα σε σούπερ μάρκετ.
Μέσα από τις διεθνείς εκθέσεις στις οποίες συμμετείχε, ο κ. Πετρίδενας έκανε γνωστά τα παραδοσιακά του προϊόντα και στην Ευρώπη με αποτέλεσμα το μικρό εργαστήριο από την Αστυπάλαια αυτή τη στιγμή να εξάγει σε χώρες όπως Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Γαλλία. «Δημιουργούμε καινοτόμα προϊόντα και αξιοποιούμε τις πρώτες ύλες του νησιού, όπως ρίγανη, θυμάρι, μέλι, τυρί. Ήταν ωστόσο δύσκολο το επιχειρείν σε ένα τόσο μικρό νησί, τα κόστη είναι τεράστια».
40 χρόνια δραστηριοποιείται στον κλάδο της γούνας ο κ. Κωνσταντίνος Φιλημέγκας από τη Σιάτιστα Κοζάνης μίας από τις πιο φτωχές περιφέρειες της Ευρώπης, ο οποίος σήμερα εξάγει σε περίπου 15 χώρες του κόσμου. Ξεκίνησε αρχικά με εξαγωγές σε Ισπανία και Ιταλία, στη συνέχεια επεκτάθηκε σε Βαλκανικές χώρες ενώ τα τελευταία χρόνια μέσω του e-shop το οποίο έχει αναλάβει ο γιος του φτάνει μέχρι την Αμερική.
«Άνοιξα την επιχείρηση τη χρονιά που μπήκε η Ελλάδα στην ΕΕ και αυτό μας βοήθησε να σταθούμε με αξιοπρέπεια για παράδειγμα όσον αφορά στο τραπεζικό επιτόκιο και το ποσοστό με το οποίο δανειζόμασταν. Επιπλέον μας άνοιξε ένα «παράθυρο» στις εξαγωγές. Εμείς βρήκαμε στρωμένους τους δρόμους της αντίληψης να ταξιδεύουμε για να προωθήσουμε τα προϊόντα μας», σημειώνει.
Ο ίδιος λέει ότι στο ξεκίνημα ξεκίνημα υπήρχαν προβλήματα «γιατί το κράτος ήταν «δυσκίνητο» και μας έβαζε πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια. Όσο περνούσαν τα χρόνια με τη βοήθεια της Ευρώπης μειώνονταν και καταφέραμε να είμαστε πιο ευέλικτοι. Επιπλέον έγινε ισχυρό το χρήμα μας, οι μετακινήσεις, τα αεροπορικά».
Παρά τα προβλήματα που συνεχίζει να αντιμετωπίζει η Δυτική Μακεδονία, ο κ. Φιλημέγκας σημειώνει πως οι οικονομικές βοήθειες όλα αυτά τα χρόνια, βοήθησαν αρκετούς επιχειρηματίες της περιοχής να αναπτυχθούν και να γίνουν ανταγωνιστικοί ακόμη και σε σύγκριση με επιχειρήσεις σε πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης.
Διαφορετικά ήταν τα δεδομένα για την επιχείρηση του κ. Νίκου Πασπαλάκη στο Ηράκλειο της Κρήτης, σε μια ανεπτυγμένη τουριστικά περιοχή που με «όχημα» την τεχνολογία ωστόσο, κατάφερε να «ανοίξει τα φτερά της σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Surprice Car Rentals που ιδρύθηκε πριν από 10 χρόνια δραστηριοποιείται στον κλάδο της ενοικίασης αυτοκινήτων και μέσω της πλατφόρμας της έχει αναπτύξει ένα δίκτυο franshise σε χώρες της Ευρώπης αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
«Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο κομμάτι της τεχνολογίας προσπαθήσαμε να αυτοματοποιήσουμε τη διαδικασία και καταφέραμε να κάνουμε συνεργασίες με μεγάλα γραφεία της Ευρώπης. Αξιοποιούμε διαρκώς τα κενά που βρίσκουμε στην αγορά και σε συνδυασμό με την τεχνολογία αναπτυσσόμαστε διαρκώς» σημειώνει ο κ. Πασπαλάκης.
Ο ίδιος τονίζει ότι το γεγονός πως η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ, την καθιστά πιο «ελκυστική» αγορά με αποτέλεσμα να έρχονται πιο «εύκολα» οι συνεργασίες κυρίως ωστόσο με τις βαλκανικές χώρες.
Διαβάστε επίσης
Μοχλός στήριξης από Ευρωκοινοβούλιο για πιο ήπιους δημοσιονομικούς κανόνες
