Μετά την Πορτογαλία και η Ελλάδα πλησιάζει προς την γραμμή «τερματισμού» για την οριστική κατάθεση του Σχεδίου Ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ένα από τα πιο ώριμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στόχος είναι να το καταθέσει την επόμενη Τρίτη στην Κομισιόν, διατηρώντας έτσι την «καλή εικόνα» που έχει δημιουργηθεί για την ωριμότητα και την ετοιμότητα του σχεδίου (σ.σ. με περίπου 7 κράτη να εκτιμάται από πηγές στις Βρυξέλλες πως ίσως χάσουν το ορόσημο του Απριλίου στην κατάθεση του Σχεδίου).
Τα 2 σενάρια για την προκαταβολή
Η Ελλάδα επιθυμητό είναι, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές στις Βρυξέλλες, να διατηρήσει τις καλές επιδόσεις που σήμερα έχει και να ανήκει σε αυτήν την ομάδα των «πρώτων σχεδίων που θα έχουν εγκριθεί» πριν το καλοκαίρι. Και τούτο όχι μόνο για λόγους «γοήτρου», αλλά και έχοντας κατά νου πως αν αργήσει η διαδικασία επικύρωσης των Ίδιων Πόρων, τότε η Επιτροπή δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές παρά το 2ο εξάμηνο και έτσι θα πρέπει να έρθουν οι προκαταβολές από τα λεφτά που έχει στον «κουμπαρά» της.
Τα σενάρια που συζητούνται αυτή την περίοδο, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι τουλάχιστον δύο:
- Μία εκδοχή είναι, καθώς όπως εκτιμάται πως πιο ώριμα είναι σχέδια κρατών όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία (που λόγω μεγέθους δεν θα πάρουν πολύ υψηλές προκαταβολές), να διατεθεί σε αυτά το σύνολο της προκαταβολής του 13%.
- Ένα δεύτερο σενάριο που έχει πέσει στο τραπέζι είναι να γίνει τμηματικά η πληρωμή των προκαταβολών του 13% στα κράτη. Ώστε όλα να πάρουν από «κάτι». Και τούτο για να δοθεί το «μήνυμα» της εκκίνησης. Σε αυτό το σενάριο, τα υπόλοιπα χρήματα να έρχονται σταδιακά, καθώς η Επιτροπή θα δανείζεται (σ.σ. όπως συμβαίνει σήμερα με το πρόγραμμα SURE).
Άλλωστε, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, η εκταμίευση της προκαταβολής είναι μόνο ταμειακό θέμα. Τα έργα (στο σκέλος των επιδοτήσεων) ήδη ξεκινούν και δημοσιονομικά είναι ουδέτερα (με γνώμη της Eurostat), δηλαδή οι δαπάνες και τα έσοδα (όπως θα έρχονται σταδιακά στην αρχή ως προκαταβολή και εν συνεχεία ως εξαμηνιαίες δόσεις έως τα μέσα του 2026) δεν θα επηρεάζουν τα ελλείμματα/πλεονάσματα. Το πρώτο ζητούμενο της ελληνικής πλευράς είναι να φτιαχτεί ένα σχέδιο το οποίο θα τρέξει γρήγορα και αποτελεσματικά, τόσο στο σκέλος των επιδοτήσεων, όσο και στο σκέλος των δανείων.
Η τελική διαβούλευση
Το επόμενο σημαντικό βήμα λαμβάνει χώρα σήμερα το βράδυ. Σχεδιάζεται η τελική σύσκεψη του ελληνικού συντονιστικού επιτελείου με την Κομισιόν, με στόχο την οριστικοποίηση του μέσα στο Σαββατοκύριακο, ούτως ώστε να πάρει μία θέση στο «βάθρο» των πρώτων, με την Ισπανία να βρίσκεται και αυτή πολύ κοντά, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές.
Το ελληνικό πακέτο επενδύσεων έργων αλλά και μεταρρυθμίσεων που πρέπει να υποβληθούν οριστικά, αναλύεται σε πάνω από 2.000 σελίδες, περιλαμβάνοντας αναλυτική κοστολόγηση, περιγραφή στόχων και οροσήμων.
Oι καλές επiδόσεις των PIGS
Πηγές στις Βρυξέλλες επισημαίνουν πως κράτη που έχουν περάσει από «προγράμματα» αποδεικνύονται τι τελευταίο διάστημα πιο έτοιμα για τέτοιου είδους διαδικασίες επενδύσεων που συνδυάζουν και μεταρρυθμίσεις- στόχους πολιτικής.
Πέραν του ελληνικού Σχεδίου αναφέρονται και στην κατάθεση του Πορτογαλικού σχεδίου, που ήδη κατατέθηκε και εξηγούν πως έτσι μεταφέρει ένα «ειδικό» μήνυμα, αφού η χώρα έχει την Προεδρία της ΕΕ. Ο Πορτογάλος ΥΠΟΙΚ την προηγούμενη εβδομάδα, ως προεδρεύων του Ecofin, απεύθυνε έκκληση για επιτάχυνση των διαδικασιών ανά την ΕΕ ώστε να ενεργοποιηθεί το ταχύτερο δυνατό έρθει εγκαίρως η προκαταβολή του 13%.
«Καθώς προσεγγίζουμε την "ελαστική" προθεσμία της 30ής Απριλίου, αναμένω ότι τα περισσότερα από τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα κατατεθούν επισήμως στις ερχόμενες εβδομάδες. Στόχος είναι τα πρώτα σχέδια να έχουν εγκριθεί πριν το καλοκαίρι. Καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για να ολοκληρωθεί και η διαδικασία επικύρωσης το συντομότερο δυνατόν», είπε ο João Leão, υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας.
Το θέμα των ιδίων πόρων
Η πιο μεγάλη εκκρεμότητα αυτή τη στιγμή προέρχεται από το εξωτερικό. Συνδέεται με την επικύρωση του πλαισίου των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο εκκρεμεί σε πάνω από το 1/3 των κρατών μελών. Υπενθυμίζεται πως στο Ecofin της προηγούμενης Παρασκευής τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν έδειξαν πως μόνο 17 κράτη (μαζί με την Ελλάδα) έχουν επικυρώσει τους Ιδίους Πόρους. Εκκρεμεί στα Κοινοβούλια της Γερμανίας, της Ιρλανδίας, της Ολλανδίας, της Φινλανδίας, της Αυστρίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας.
Τον Μάιο μπορεί να κατατεθούν τα σχέδια 7 κρατών
Επιπλέον, περίπου 7 κράτη μέλη εκτιμάται από κοινοτικές πηγές πως μπορεί να καθυστερήσουν στην κατάθεση του σχεδίου (να κατατεθεί μετά το τέλος Απριλίου). Ανάμεσά τους είναι και η Ιταλία.
Αρμόδιες πήγες αναφέρουν ότι καθυστέρηση δεν συνδέεται απαραίτητα με έλλειψη ωριμότητας, αλλά με την ανάγκη να οριστικοποιηθεί σωστά το σχέδιο το οποίο θα οδηγήσει στη διάθεση πολλών κονδυλίων και με τη μορφή επιδοτήσεων αλλά και με τη μορφή δανείων αφού στην περίπτωση της Ιταλίας τα «μεγέθη» είναι πάρα πολύ μεγάλα...
Κάτι που σημαίνει πως η εξέταση του σχεδίου (το οποίο στο τέλος της ημέρας θα πρέπει να επικυρώσει το Συμβούλιο), είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση... Βάση κανονισμών η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει 5 μήνες, δηλαδή έως και τον Σεπτέμβριο. Ορίζεται πως από την ημερομηνία κατάθεσης, το πολύ σε 2 μήνες πρέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει τεχνικά τα Σχέδια. Μετά το Συμβούλιο έχει έναν μήνα για να τα επικυρώσει. Εν συνεχεία η Κομισιόν έχει 2 μήνες στη διάθεσή της προκειμένου να υπογράψει τις συμβάσεις (περιλαμβανομένης της νέας δανειακής σύμβασης για τα κράτη, όπως η Ελλάδα που θέλουν δάνεια), και έτσι να δώσει τις προκαταβολές του 13%.
Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης επιθυμεί με τα έως 32 δισ. ευρώ να κινητοποιήσει έως 57 δισ. ευρώ επενδυτικών κονδυλίων. Η επιτελική ομάδα αποτελείται από τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, τον προϊστάμενο του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξη Πατέλη, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Μιχάλη Αργυρού, τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ αρμόδιο για το Συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου Άκη Σκέρτσο, τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκο, και τον Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, Νίκο Μαντζούφα.
Φωτογραφία: Getty Images/Ideal Image
