Το ανοδικό «ράλι» των τιμών δικαιωμάτων οδήγησε τη ΔΕΗ στην απόφαση να ενεργοποιήσει από τον Μάιο τη ρήτρα CO2, που περιλαμβάνεται στα οικιακά τιμολόγια. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η επιβάρυνση αφορά τα παλιά οικιακά συμβόλαια (Γ1/Γ1Ν), και όχι το νέο βασικό πρόγραμμα για οικιακούς καταναλωτές (ΔΕΗ myHome Enter), καθώς αυτό δεν περιλαμβάνει ρήτρα.
Επίσης, για τους πελάτες της επιχείρησης με συμβόλαια με ρήτρα, εκτιμάται πως η επιβάρυνση δεν θα ξεπερνά τα 2-3 ευρώ. Μάλιστα, με δεδομένο ότι η ρήτρα συναρτάται από τις εκπομπές CO2 της ΔΕΗ, οι οποίες έχουν ήδη μειωθεί από τις αρχές Μαΐου με την ακόμη πιο περιορισμένη χρήση των λιγνιτικών μονάδων, η χρέωση εκτιμάται πως θα μειωθεί αισθητά ήδη από τον Ιούνιο, αποκλιμακούμενη κοντά στο 1 ευρώ.
«Παγωμένη» η ρήτρα έως τον Απρίλιο
Υπενθυμίζεται ότι η ρήτρα προστέθηκε τον Νοέμβριο του 2019, με σκοπό σε μελλοντική αύξηση των δικαιωμάτων ρύπων, εφεξής να μετακυλίεται αυτόματα στους λογαριασμούς ένα μέρος του ποσού με το οποίο επιβαρύνεται η εταιρεία για δικαιώματα, λόγω των ποσοτήτων CO2 που εκπέμπουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της. Ως δείκτης για το κόστος των δικαιωμάτων, χρησιμοποιείται ένα μέγεθος αντιπροσωπευτικό της μηνιαίας διακύμανσής τους, το οποίο είναι ο μέσος όρος κατά τον προηγούμενο μήνα των τιμών κλεισίματος του συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης (Future) EUA, με μήνα ωρίμανσης τον Δεκέμβριο του έτους χρήσης (φέτος του 2020).
Η «έκρηξη» των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων κατά το τελευταίο 6μηνο αποτυπώνεται ανάγλυφα από τη μεταβολή των τιμών αυτού του δείκτη, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η επιχείρηση στην ιστοσελίδα της, τα οποία δείχνουν πως καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Έτσι, από τον Νοέμβριο του 2019 και έως τον Απρίλιο του 2021, έχει αυξηθεί περίπου 60%, από 25,18 ευρώ ανά τόνο σε 40,96 ευρώ. Ακόμη και σε μηνιαία βάση (μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2021), η άνοδος προσέγγισε το 8%.
Η αύξηση των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων ήρθε μετά την «καθίζηση» που προκάλεσε η πανδημία, με τον περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας, ταυτιζόμενη χρονικά με την απόφαση των ηγετών της ΕΕ για τον νέο δεσμευτικό στόχο της ΕΕ για καθαρή εγχώρια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Μάλιστα, ήδη από τον Ιανουάριο ο σχετικός δείκτης είχε διαμορφωθεί σε τέτοια επίπεδα (30,77 ευρώ ανά τόνο), που κανονικά θα έπρεπε να ενεργοποιηθεί η ρήτρα.
Εκτιμήσεις για έως και 2πλασιασμό του κόστους ρύπων
Η ΔΕΗ αποφάσισε να απορροφήσει πλήρως το επιπλέον κόστος των ρύπων, με δεδομένη την οικονομική πίεση που δέχονταν οι καταναλωτές από τις συνέπειες των μέτρων περιορισμού εξάπλωσης της πανδημίας. Η ανοδική τροχιά που συνεχίζουν να ακολουθούν οι τιμές, ωστόσο, έκανε την επιχείρηση να αναθεωρήσει τη στάση της από τον τρέχοντα μήνα.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν στα βασικά τους οικιακά προγράμματα ρήτρες που συναρτώνται με το χονδρεμπορικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων (αν όχι όλες) είναι ενεργοποιημένες λόγω των τιμών που διαμορφώνονται στις εγχώριες αγορές περίπου από τα τέλη του προηγούμενου έτους. Πάντως, υπάρχουν εναλλακτικοί πάροχοι που, όπως η ΔΕΗ, προσφέρουν παράλληλα και οικιακά τιμολόγια χωρίς ρήτρες αναπροσαρμογής.
Σε κάθε περίπτωση, τα απανωτά ρεκόρ στις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων, με εκτιμήσεις μάλιστα αναλυτών ακόμη και για διπλασιασμό τους τα επόμενα χρόνια, καταδεικνύουν την αναγκαιότητα στροφής της ΔΕΗ σε ένα λιγότερο ρυπογόνο ενεργειακό μίγμα. Έτσι, δικαιώνουν την απόφαση της επιχείρησης για ακόμη πιο «επιθετική» απόσυρση του λιγνίτη, με αλλαγή καυσίμου και στην υπό κατασκευή «Πτολεμαΐδα V» το 2025, ώστε εφεξής να λειτουργεί με φυσικό αέριο.
