Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο 2020-2025, διατηρώντας χαμηλά τον «πήχη» της ανάπτυξης, παρά τις καλές επιδόσεις το πρώτο τρίμηνο του 2021, αλλά και εκτιμώντας ότι η χώρα μπορεί να πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα που θα ξεπεράσουν το 3% του ΑΕΠ το 2025.
Ωστόσο, με βάση τα πρώτα μηνύματα από το εξωτερικό για τα περιθώρια αλλαγής των δημοσιονομικών κανόνων μετά την πανδημία, από αρμόδιους κύκλους εκφράζεται η πεποίθηση ότι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να διαμορφωθεί ακόμη και στο 2% του ΑΕΠ (σ.σ. η έκθεση της Κομισιόν τη βιωσιμότητα του χρέους βασίζεται σε πλεόνασμα στο 2,2% του ΑΕΠ.
Αυτή η «διαφορά» που φτάνει έως το 1% του ΑΕΠ για το έτος 2025 (δηλαδή στα 2 δισ. ευρώ περίπου) ορίζει και το επιπλέον δημοσιονομικού περιθώριο για ελαφρύνσεις. Με την κυβέρνηση, πέρα από την περαιτέρω μείωση κατά 8% του ΕΝΦΙΑ που έχει προαναγγείλει για το 2022 να έχει βάλει στο τραπέζι και μία πρόσθετη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, την περαιτέρω μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, αλλά και τις υπόλοιπες δεσμεύσεις του προεκλογικού της προγράμματος.
Το νέο Μεσοπρόθεσμο
Οι αποφάσεις δεν θα ληφθούν τώρα, ούτε θα «φαίνεται» αυτό το περιθώριο. Στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2021-2025,με βάση τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ μετά από την «έκρηξη» στο 6,2% το 2022 θα διαμορφωθεί στο 4,1% το 2023, στο 4,4% το 2024 και στο 3,3% το 2025. Δηλαδή διατηρούνται οι προβλέψεις που περιλαμβάνονταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που εστάλη στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο και επικυρώνεται πολιτικά στο Ecofin της Παρασκευής έχοντας λάβει θετική γνωμοδότηση από την Κομισιόν.
Στο δημοσιονομικό πεδίο θα προβλέπει πως τα πρωτογενή πλεονάσματα θα αρχίσουν ξανά να δημιουργούνται από το 2023 και μετά, φτάνοντας στο 2,9% του ΑΕΠ το 2024 και ξεπερνώντας το 3% του ΑΕΠ το 2025. Σημειώνεται πως το 2022 είναι έτος «διαφυγής» από τους δημοσιονομικούς κανόνες, ενώ για το 2023 μπορεί να ισχύει μία μεταβατική περίοδος αν η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να ξεφύγει πλήρως από την πανδημία (π.χ. στον τουριστικό κλάδο). Οι προβλέψεις έχουν δομηθεί λοιπόν με βάση τα μέτρα στήριξης και τις ελαφρύνσεις προσωρινού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και διαμορφώνονται με βάση την εν λόγω ρήτρα διαφυγής.
Αυτή είναι και η ιδιαιτερότητα του νέου αυτού πολυετούς προϋπολογισμού: Σύμφωνα με πληροφορίες θα έχει μόνο σενάριο βάσης. Δηλαδή δεν θα περιλαμβάνει και το σενάριο χρήσης του δημοσιονομικού χώρου που εκτιμάται πως δημιουργείται για νέα (μόνιμου χαρακτήρα) μέτρα.
Ο λόγος είναι ότι η συζήτηση για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες είναι στα σπάργανα και αναμένεται να ενταθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2021 (μετά πιθανότατα από τις γερμανικές εκλογές). Με επόμενο ορόσημο προτάσεις της Κομισιόν προς το τέλος του 2021 και τις τελικές αποφάσεις να λαμβάνονται το 2022 (στο πιο καλό σενάριο πριν τις γαλλικές εκλογές).
Ένας άλλος λόγος είναι η πανδημία και η αβεβαιότητα για την αντίδραση της αγοράς. Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, πρέπει να περάσει χρόνος για υπάρχει μία πιο «στιβαρή» άποψη για του πάει η οικονομία. Η κυβέρνηση θέλει αφενός στοιχεία ΑΕΠ δευτέρου τριμήνου ούτως ώστε να έχει μία πιο σαφής εκτίμηση για την ανάκαμψη αλλά και για τη πορεία των εσόδων.
Ως εκ τούτου, στο προσχέδιο Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί την 1η Δευτέρα του Οκτωβρίου, μετά από διαβούλευση με τους θεσμούς (η οποία θα ξεκινήσει τον Ιούλιο και θα ολοκληρωθεί το Σεπτέμβριο μαζί με την 11η αξιολόγηση της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας) θα υπάρχει το περιθώριο για μία πιο αναλυτική καταγραφή των παρεμβάσεων, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές. Μαζί με μία πιο σαφή άποψη για το πόσο θα πρέπει να μειωθεί ο ΕΝΦΙΑ ώστε να λειανθούν «αδικίες» των νέων αντικειμενικών.
Όσο για τις αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες, στο επίκεντρο των συζητήσεων είναι το ζήτημα του χρέους και της απομείωσής του κατά 1/20 ετησίως στο κομμάτι που ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ. Είναι ο όρος που συνιστά και το μεγαλύτερο αγκάθι για την Ελλάδα, αφού «επιβάλλει» υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Η συζήτηση έχει ξεκινήσει και για μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο αποτύπωσης δαπανών για επενδύσεις.
Φωτογραφία: AP
