Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (WFP) στην πρόσφατη αναφορά του κάνει λόγο για σημαντική αύξηση στις τιμές των τροφίμων παγκόσμια, σαν αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού.
Αυτή τη στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο,ο πληθυσμός που βρίσκεται σε καθεστώς πείνας χωρίς χωρίς επισιτιστική βοήθεια ανέρχεται σε 41 εκατομμύρια άτομα, από 27 εκατομμύρια που ήταν το 2019. Σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης των διεθνών οργανισμών, υπάρχουν τέσσερις χώρες που βρίσκονταν στο επίπεδο έκτακτης ανάγκης ("4") και είναι οι Αιθιοπία, Μαδαγασκάρη, Νότιο Σουδάν και Υεμένη, ενώ μέσα στα κράτη αυτά αλλά και σε συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη, πλέον έχουμε περάσει στο επίπεδο "5", που σημαίνει ότι οι άνθρωποι ήδη λιμοκτονούν μέχρι θανάτου.
Οι τιμές αυξάνουν ανεξάρτητα από το επισιτιστικό πρόβλημα
Ο λιμός δεν είναι μόνο συγκεκριμένο πρόβλημα που συμβαίνει σε συγκεκριμένες περιοχές, γιατί η διατροφική εφοδιαστική αλυσίδα έχει επηρεαστεί παντού. Για παράδειγμα, έχει υπάρξει μεγάλο πρόβλημα στις υπαίθριες αγορές τροφίμων σε όλον τον κόσμο, καθώς συνδέθηκαν στενά με τη διάδοση του κορονοϊού. Αυτή η εξέλιξη σημαίνει ότι υπήρξε οικονομικό πλήγμα που μεταφέρθηκε και στους υπόλοιπους κλάδους των τροφίμων, όπως για παράδειγμα στους αγρότες.
Αυτή είναι η μία πλευρά του προβλήματος που αφορά τις τιμές των τροφίμων, οι οποίες σε όλο τον κόσμο βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Σήμερα, είναι κατά μέσο όρο περίπου 40% υψηλότερες από πέρυσι σε μια σειρά βασικών τροφίμων, σύμφωνα με το WFP. Υπάρχουν τρόφιμα όπως το καλαμπόκι, που έχουν αυξήσει την τιμή τους ως και 80% σε σχέση με πέρυσι.
Οι τιμές στα ράφια των καταναλωτών ανεβαίνουν, επίσης, με διαφορετικές ταχύτητες. Συγκεκριμένα, οι τιμές των δημητριακών θα επηρεαστούν από την (εκτιμώμενη) μειωμένη φετινή παραγωγή. Οι τιμές του χοιρινού κρέατος επηρεάζονται πάρα πολύ από την πολιτική της Κίνας, η οποία αυτή τη στιγμή είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή χοιρινού κρέατος. Όπως έχει επισημανθεί πολλές φορές, οι τιμές των τροφίμων είναι άμεσα συνδεδεμένες με το διαμετακομιστικό κόστος των κοντέινερ, το οποίο έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2020 και έκτοτε δεν έχει μειωθεί καθόλου.
Ο παράγοντας "ανθρώπινη εργασία"
Η ανθρώπινη εργασία είναι ο παράγοντας που πλέον συμβάλλει εξίσου καθοριστικά σε όλες τις πληθωριστικές επιπτώσεις που βλέπουμε στις τιμές των τροφίμων με δύο διαφορετικές μορφές. Η πρώτη είναι η άμεση μορφή. Δηλαδή, υπάρχει ανάγκη για περισσότερη παραγωγική εργασία, η οποία θα καλύψει το χαμένο έδαφος της πανδημίας και αυτό μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος παραγωγής και μεταφοράς των αγαθών στα σημεία πώλησης.
Η δεύτερη μορφή είναι πιο περίπλοκη και αφορά κατά πόσο βρίσκονται άνθρωποι να εργαστούν για να καλύψουν τις αναγκαίες θέσεις εργασίας. Κοινό "παράπονο" σε όλους τους κλάδους που σχετίζονται με την παραγωγή, μεταποίηση και τη διανομή τροφίμων είναι ότι δεν βρίσκονται άνθρωποι να δουλέψουν.
Ειδικά για τη βιομηχανία τροφίμων ακόμα και πριν την πανδημία ήταν δύσκολο να βρεθούν αρκετά εργατικά χέρια καθώς οι συνθήκες εργασίας είναι ιδιαίτερα σκληρές. Η πανδημία σκλήρυνε τις εργασιακές συνθήκες σημαντικά, καθώς χρειάστηκε να καλυφθεί μεγάλο χαμένο παραγωγικό έδαφος. Ακόμα και σε περιπτώσεις όπως στις ΗΠΑ, όπου συμβαίνει ένα γενναίο βήμα να καλυφθούν οι χαμένες εργασιακές σχέσεις που υπήρξαν στην αρχή της πανδημίας, υπάρχει πρόβλημα και ο ρυθμός νέων θέσεων εργασίας έχει μειωθεί αισθητά.
Το αποτέλεσμα, θα είναι ο πραγματικός πληθωρισμός στις τιμές των τροφίμων να διατηρήσει μια αυξητική τάση κοντά στο 1,5% - 2%, σύμφωνα με το ΔΝΤ και τον WFP, αλλά παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι η πληθωριστική τάση θα είναι κοντά στο 4% για τουλάχιστον έναν χρόνο.
