Δύο στοιχεία στο οικονομικό-πολιτικό υπόβαθρο της Ευρωζώνης, θέτουν σε αμφισβήτηση την κατ’ αρχήν απόφαση της ΕΚΤ να κλείσει την υπόθεση PEPP στις 31 του Μάρτη το 2022.
Τα χθεσινά αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των περιφερειακών εκλογών στην Γαλλία καθιστούν μάλιστα το ένα εξ αυτών, απολύτως ανελαστικό.
Τα δύο αυτά στοιχεία που πρέπει να επισημανθούν εδώ, έχουν να κάνουν και τα δύο με το χρέος στις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρωζώνης την Γαλλία και την Γερμανία. Και όχι την Ιταλία, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, δεδομένης της εκτίναξης του χρέους της στο 165% του ΑΕΠ.
• Το πρώτο στοιχείο/γεγονός αφορά την αναπάντεχη απόφαση
της απερχόμενης γερμανικής Κυβέρνησης, της τελευταίας με καγκελάριο την Άγγελα Μέρκελ, σύμφωνα με την οποία θα αυξηθεί ο δανεισμός της χώρας για τον επόμενο χρόνο 97 δισ. ευρώ πάνω από το αρχικά προβλεπόμενο. Η ανακοίνωση έγινε από τον ίδιο τον κ. Σόλτς.
Θα μπορούσε να αποδώσει κανείς την απόφαση αυτή στις αυξημένες λόγω παράτασης της πανδημίας χρηματοδοτικές ανάγκες της οικονομίας, μιας και η ίδια η Καγκελάριος είχε προειδοποιήσει πρόσφατα ότι η χώρα πρέπει να ξοδέψει πολλά για να επαναφέρει την οικονομία της σε αναπτυξιακή πορεία και πάλι.
Όμως τα όσα χρειάζεται να ξοδέψει για τον σκοπό αυτό η νέα Κυβέρνηση της Γερμανίας (οι εκλογές είναι στις 26 Σεπτέμβρη) υπάρχουν ήδη στο αποθεματικό του γερμανικού ΥΠΟΙΚ σε ειδικό λογαριασμό της Bundesbank. H Γερμανία είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ευρωζώνης που διαθέτει τέτοιο αποθεματικό, όπως και η Ελλάδα, αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Προς τι λοιπόν τα 97 δισ. ευρώ πρόσθετου χρέους; Για τον ίδιο λόγο που είχε αυξήσει και πάλι πριν από ένα εξάμηνο αναπάντεχα κατά 100 δισ. ευρώ το πρόγραμμα δανεισμού της, δηλαδή για να υπάρχει ο απαραίτητος όγκος κρατικών τίτλων που θα μπορεί να αγοράσει αναλογικά σύμφωνα με την «κλείδα» της χώρας, η ΕΚΤ στο πλαίσιο του PEPP.
Και το ερώτημα είναι για πιο λόγο να υπάρχουν επιπλέον διαθέσιμα 97 δισ. ευρώ το 2022, αν τον Μάρτιο το PEPP πρέπει να έχει κλείσει σύμφωνα με την ισχύουσα πρόβλεψη της ΕΚΤ. Τα 97 δισ. ευρώ ομολόγων υπερβαίνουν κατά πολύ το ποσό που μπορεί να αγοράσει η ΕΚΤ μέσα σε ένα τρίμηνο το 2022…
• Το δεύτερο στοιχείο/γεγονός είναι ότι το γαλλικό χρέος κινείται πλέον με ταχύτατους ρυθμούς και έχει ήδη ξεπεράσει το 118% του ΑΕΠ. Το πρόβλημα όμως δεν είναι το μέγεθος του χρέους μόνο. Μία ματιά στο ακόλουθο διάγραμμα καθιστά φανερό ότι η ΕΚΤ μέσω του QE και του PEPP «αποστειρώνει» ένα διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό του κρατικού χρέους ειδικά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.
Χωρίς αυτή την παρέμβαση της ΕΚΤ στο γαλλικό χρέος η εικόνα θα ήταν απολύτως διαφορετική τόσο στα spreads όσο και στις αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων, υποχρεώνοντας το γαλλικό δημόσιο να δανείζεται ακόμα περισσότερα για να χρηματοδοτεί την πληρωμή του κόστους δανεισμού της κυβέρνησης…
Στο σημείο αυτό πρέπει να προσέξουμε ότι οι γαλλικές προεδρικές εκλογές, οι οποίες μετά τα αποτελέσματα και στον δεύτερο γύρο των περιφερειακών εκλογών έχουν μεταλλαχθεί σε ένα τεράστιο ερωτηματικό, είναι προγραμματισμένες για τον μήνα Απρίλιο του 2022.
Και το ερώτημα που προκύπτει αυθόρμητα είναι το κατά πόσο η ΕΚΤ μπορεί να διακόψει την λειτουργία του PEPP στις 31 Μαρτίου, μόλις δέκα ημέρες πριν από τις γαλλικές εκλογές. Στέλνοντας έτσι την αβεβαιότητα και το κόστος εξυπηρέτησης του γαλλικού χρέους σε ύψη που ο νέος ή η νέα πρόεδρος όποιος ή όποια και να είναι, δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει ούτε κατά διάνοια.
Και μάλιστα σε ένα περιβάλλον που δεν μπορεί να προβλεφθεί ένα χρόνο νωρίτερα, ιδιαίτερα λόγω της απόσυρσης της Άγγελα Μέρκελ και με την πανδημία να απειλεί ήδη με ένα τέταρτο κύμα…
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον η κα Λαγκάρντ δύσκολα θα μπορεί να αποσύρει το «ορό» χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού χρέους, το PEPP, που επιτρέπει μέχρι τώρα στην Γαλλία και στις άλλες χώρες να δανείζονται με όρους που δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση μόνες τους… Ό,τι και αν υποστηρίζουν τα «γεράκια» στην Φρανκφούρτη και όσο και αν ο πληθωρισμός αρχίζει να σηκώνει και πάλι κεφάλι στην Ευρωζώνη. Η απόφαση της κας Λαγκάρντ για την τύχη του PEPP έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να αναγγελθεί πολύ πριν την 31 Μαρτίου. Οι αγορές περιμένουν την ανακοίνωση αυτή το αργότερο μέχρι τον Οκτώβριο.
Μέσα στο «κλίμα» αυτό άλλωστε, ο Μάριο Ντράγκι, μιλώντας προχθές με την επικεφαλής της Κομισιόν κα Φον Ντερ Λάϋεν στο πλάι του, επισήμανε την δυσκολία της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί και υποστήριξε την ανάγκη ολικής ή μερικής μετατροπής του Ταμείου Ανάκαμψης (NGEU) σε ένα «μόνιμο» εργαλείο χρηματοδότησης της Ευρωζώνης…
