Το καρτέλ πετρελαιοπαραγωγικών χωρών OPEC+ και η Ρωσία, μέσω των αντίστοιχων υπουργών Ενέργειας τους, προσπαθούν από την περασμένη Παρασκευή να διαπραγματευτούν νέα όρια στην παραγωγή πετρελαίου, με σκοπό να αυξηθούν τα όρια παραγωγής και να διατηρηθούν υψηλά μέχρι και τον Απρίλιο του 2022 και μετά να ξεκινήσει μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής.
Οι χώρες του OPEC+ δέχτηκαν αρχικά το σχέδιο αυτό, όμως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προέβαλαν σθεναρή αντίσταση, κάτι που τους έφερε σε σύγκρουση με τους άλλοτε συμμάχους της πανίσχυρης Σαουδικής Αραβίας. Τα ΗΑΕ επιθυμούν σταθερή άνοδο της παραγωγής γιατί, όπως όλα δείχνουν, θέλουν να μπουν σε ανταγωνισμό με τη Σαουδική Αραβία για τον έλεγχο των τιμών του πετρελαίου.
Οι διαπραγματεύσεις δεν κατέληξαν πουθενά ούτε τη Δευτέρα, ενώ έχει ακυρωθεί η συζήτηση μέχρι νεωτέρας. Το βασικό επιχείρημα των ΗΑΕ για να αρνηθούν την τρέχουσα συμφωνία είναι ότι έχουν ήδη αυξήσει τη μέγιστη παραγωγική ικανότητα τους και, συνεπώς, τους αξίζει μεγαλύτερο μερίδιο της συνολικής παραγωγής.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία ζητά συμβιβασμό και ορθολογισμό, απορρίπτει ως αβάσιμη την αιτίαση των ΗΑΕ με ένα εξίσου απλό σκεπτικό: Δεδομένου ότι τα νέα όρια του OPEC+ εισήχθησαν την άνοιξη του 2020, όλοι είχαν καθυστερήσει να αυξήσουν την παραγωγική τους ικανότητα. Το ότι τα ΗΑΕ επένδυσαν σε περισσότερη χωρητικότητα πριν εφαρμοστούν τα όρια για το 2021, δεν τους καλύπτει ώστε να απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο.
Έλεγχος της παραγωγής και έλεγχος τιμών
Υπάρχουν πολλοί γεωπολιτικοί λόγοι που «τσακώνονται» ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία. Σταχυολογούμε: την κοινή πολεμική επιχείρηση στην Υεμένη που έληξε «άδοξα» το 2019 και η διαφορετική προσέγγιση που ακολουθούν πλέον οι πρώην σύμμαχοι, η προσέγγιση των ΗΑΕ με τη Γαλλία αλλά και η νέα πολιτική Μπάιντεν στο Μεσανατολικό, που ξεδιπλώνεται και διαχωρίζει τα συμφέροντα των δύο ως προς τη στάση τους απέναντι στο Ισραήλ και το Κατάρ.
Ο βασικός λόγος που οι πολιτικές διαφορές μεταξύ ΗΑΕ και Σαουδικής Αραβίας εκφράζονται μέσα από τον OPEC+ όμως είναι η αλλαγή που συμβαίνει στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά. Τη στιγμή που τα κράτη θέλουν περισσότερο αργό πετρέλαιο για να βοηθήσουν την παγκόσμια ανάκαμψη από την πανδημία της COVID-19 και ταυτόχρονα υπάρχει στροφή στην «πράσινη ενέργεια» από μεγάλους κολοσσούς όπως η Total και άλλοι, ο αγώνας για τον έλεγχο της πετρελαϊκής παραγωγής και συνεκδοχικά, των τιμών του πετρελαίου γίνεται επιτακτικός.
Την Τρίτη, μετά την οριστική αποτυχία επίτευξης συμφωνίας στον OPEC+, οι τιμές του αργού πετρελαίου βρέθηκαν στο υψηλότερο σημείο τους την τελευταία τριετία, με το brent, το διεθνές σημείο αναφοράς, να χτυπάει τιμή ρεκόρ 77,84 δολάρια το βαρέλι.
Τα ΗΑΕ έχουν αναπτύξει φιλόδοξα σχέδια για την παραγωγή τους και έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσουν την ικανότητα τους να παράγουν περισσότερο πετρέλαιο. Η Σαουδική Αραβία, επιθυμεί να περιορίσει αυτή τη δυνατότητα και το κάνει με μια σειρά μέτρων, όπως αποκλεισμός εμπορευμάτων που παράγονται σε ελεύθερες οικονομικές ζώνες, οι οποίες θεωρούνται σημαντικός μοχλός της οικονομίας των ΗΑΕ.
Τι επιθυμεί τελικά η Σ. Αραβία;
Η στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας είναι μάλλον προφανής. Χωρίς συμφωνία στον OPEC+, η παραγωγή του πετρελαίου θα μείνει αμετάβλητη και οι τιμές θα ανέβουν καθώς αυξάνεται η ζήτηση. Αυτό πιθανά να πυροδοτήσει πόλεμο τιμών, όπου τα υπόλοιπα κράτη του OPEC+ απλά «θα ανοίξουν τις κάνουλες» κατά το δοκούν. Η Σ. Αραβία πιστεύει ότι μπορεί να επιβάλει επενδύσεις με υψηλότερη τιμή πετρελαίου -λόγω ανάγκης- και να κρατήσει την τιμή ψηλά μέχρι το σημείο που να μην είναι τρομακτικά ασύμφορη και άρα λειτουργήσει ευεργετικά προς την υιοθέτηση λύσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η στρατηγική αυτή επηρεάζει την ευρύτερη αγορά, καθώς ασκεί πιέσεις στους καταναλωτές και παράλληλα απομακρύνει το σενάριο που θέλει την αύξηση του πληθωρισμού να είναι «παροδικό φαινόμενο», όπως έχουν δηλώσει πολλάκις στη FED. Συνεπώς, όσο παραμένει η κρίση στον OPEC+ χωρίς λύση, τα προβλήματα φεύγουν από τον κλειστό κύκλο των μεσανατολικών χωρών του Κόλπου και φτάνουν πέρα από τον Ατλαντικό.
