Την ώρα που ο ΟΗΕ σημαίνει "κόκκινο συναγερμό" για την ανθρωπότητα, για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι περισσότερες χώρες της Δύσης συζητούν πώς θα μειώσουν τα επίπεδα αερίων του θερμοκηπίου και τη χρήση άνθρακα ως το 2050, η Κίνα έχει ξεδιπλώσει μια εντελώς διαφορετική στρατηγική. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Σί Ζινπίνγκ έκανε γνωστή τη στρατηγική αυτή στη Συνδιάσκεψη κορυφής για τη Γη, την οποία κάλεσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στις 22 και 23 Απριλίου φέτος. Στη συνδιάσκεψη αυτή, ο Κινέζος Πρόεδρος έκανε μια ηγετική εμφάνιση, απορρίπτοντας το σχέδιο που πρότειναν οι ΗΠΑ σταδιακή μείωση στο 50% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030, αναφέροντας ότι η Κίνα είναι μια μεγάλη χώρα με πολύ διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες. Λίγους μήνες μετά, η κινέζικη περιβαλλοντική πολιτική εξελίσσεται σε μια παράμετρο που επηρεάζει όλον τον πλανήτη.
Ανεξέλεγκτη ανάπτυξη
Η Κίνα είναι όντως μια τεράστια χώρα με περίπου 1,5 δισ. πληθυσμού. Οι ενεργειακές της ανάγκες είναι ανάλογες των εκπομπών ρύπων που έχει κάθε χρόνο. Ενώ, δηλαδή, κατά κεφαλήν, η Κίνα δεν έχει τόσο μεγάλη παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου, όταν τα πράγματα φτάνουν στην επιρροή ανά περιοχή, τότε σκαρφαλώνει στην πρώτη θέση και με διαφορά. Αυτή τη στιγμή, με βάση τα δεδομένα του 2019, η Κίνα είναι υπεύθυνη για το 27% της παγκόσμιας παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου.
Η Κίνα δεν είναι μόνο ο πρώτος ρυπαντής με διοξείδιο του άνθρακα του πλανήτη, είναι και η οικονομία που καταναλώνει περισσότεορ άνθρακα από τις υπόλοιπες για την παραγωγή προϊόντων. Η σχέση εξάρτησης της Κίνας από τον άνθρακα, μεγαλώνει από το 2006 αντί να μειώνεται. To 2020, τη χρονιά με τη μεγαλύτερη μείωση χρήσης άνθρακα ως τώρα (17,2 GW) και ενώ όλος ο πλανήτης ανέπτυξε λιγνιτικές μονάδες ισχύος 50,3GW η Κίνα ανάπτυξε αντίίστοιχες μονάδες ισχύος 38,4 GW. Δηλαδή η Κίνα "συνεισέφερε" για το 2020 το 76% της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα.
"Αυξάνουμε τον άνθρακα για να μειώσουμε τη φτώχεια"
Ο Σι Ζινπίνγκ έχει δηλώσει ότι η Κίνα θα συνεχίσει να αυξάνει την παραγωγή και τη χρήση άνθρακα ως το 2026 και μετά θα προβεί σε δραστικές μειώσεις μέχρι το 2060, όπου σκοπεύει να είναι ουδέτερη από άνθρακα και να μηδενίσει τις εκπομπές του θερμοκηπίου.
Σε μια αποστροφή του λόγου του, κατά τη Συνδιάσκεψη Κορυφής για τη Γη, ο Σι Ζινπίνγκ είχε δηλώσει ότι η Κίνα έχει το δικαίωμα να κάνει αυτό που έχουν κάνει οι δυτικές χώρες στο παρελθόν, να απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα στη διαδικασία ανάπτυξης της οικονομίας της, στοχεύοντας να μειώσει τη φτώχεια στη χώρα.
Βέβαια, η διαδικασία "μείωσης της φτώχειας" για την Κίνα συμπεριλαμβάνει τη χρηματοδότηση σταθμών παραγωγής ενέργειας από άνθρακα εκτός Κίνας μέσω της πρωτοβουλίας Μια Ζώνη Ένας Δρόμος, αν και από φέτος φαίνεται ότι μειώνει τις νέες επενδύσεις σε άνθρακα. Πάντως, το 2020 επένδυσε σε εργοστάσια συνολικής ισχύος 11.9 GW εκτός Κίνας.
Πώς η Κίνα γίνεται πράσινη ρυπαίνοντας;
Η Κίνα δεν είναι όμως μόνο ο πιο μεγάλος παραγωγός άνθρακα. Είναι ταυτόχρονα ηγετική δύναμη στην πράσινη ενέργεια και τις ΑΠΕ. Η Κίνα παράγει περισσότερη ηλιακή ενέργεια από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αυτό μπορεί να μην είναι τόσο εντυπωσιακό δεδομένου του τεράστιου πληθυσμού της Κίνας, αλλά είναι ένα σημάδι για το πού οδεύει η χώρα.
Οι εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας της Κίνας ήταν τριπλάσιες από οποιαδήποτε άλλη χώρα το 2020. Ο στόχος, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Σι Ζινπίνγκ στη Συνδιάσκεψη Κορυφής για τη Γη, είναι το ποσοστό της ενέργειας που παράγεται από πηγές μη ορυκτών καυσίμων να φτάσει το 25% έως το 2030. Κάτι που αναμένεται να συμβεί πριν το 2026, αν συνεχίσει η πράσινη ανάπτυξη με αυτούς τους ρυθμούς.
Ειδικά για την ηλεκτροκίνηση, που είναι και το νέο μεγάλο στοίχημα των ΗΠΑ, η Κίνα κατέχει την έβδομη θέση στον κόσμο ως προς το ποσοστό των πωλήσεων αυτοκινήτων που είναι ηλεκτρικά, αλλά δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της, η Κίνα κατασκευάζει και αγοράζει περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από οποιαδήποτε άλλη χώρα με σημαντική διαφορά.
Γιατί μας αφορούν οι κινέζικες επιδόσεις στο περιβάλλον;
Η Κίνα είναι μια χώρα που παράγει πολύ διοξείδιο και επιβαρύνει σημαντικά τον πλανήτη και τις υπόλοιπες οικονομίες. Όμως, την ίδια στιγμή, είναι μια οικονομία που έχει βάλει ως στόχο να απορροφήσει τις εκπομπές άνθρακα που παράγει. Μέσα από ένα τεράστιο πρόγραμμα αναδάσωσης και αλλαγής ενεργειακού μείγματος, με τη χρήση πυρηνικής ενέργειας και ΑΠΕ, η Κίνα όσο ρυπαίνει, τόσο πιο πολύ εξελίσσει την "πράσινη" πλευρά της. Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος πρέπει να δει την Κίνα να αλλάζει ενεργειακές συνήθειες και τρόπο παραγωγής ενέργειας. Είναι η μόνη οδός για να περιοριστεί η κλιματική αλλαγή σε μη καταστροφικά σενάρια.
Η Κίνα έχει ένα βασικό πλεονέκτημα που δεν έχουν οι χώρες της Ε.Ε. και είναι η ικανότητά της να τηρήσει μακροπρόθεσμες στρατηγικές και να κινητοποιήσει επενδύσεις μεγάλης κλίμακας. Συνεπώς, οι εξελίξεις στην περιβαλλοντική πολιτική της Κίνας μας δένουν περισσότερο από όσο νομίζουμε.
