Σε αναβάθμιση των εκτιμήσεών της για την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας προχώρησε η HSBC λόγω των ισχυρών επιδόσεων που επέδειξε η οικονομία στο α' εξάμηνο του έτους, με το ΑΕΠ της χώρας να έχει ήδη ξεπεράσει τα προ πανδημίας επίπεδα.
Έτσι, ο βρετανικός οίκος εκτιμά πως η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 7,5% από 4,5% που εκτιμούσε προηγουμένως, περιορίζοντας ωστόσο την εκτίμηση της για το 2022 στο 5% από 6%. Η HSBC εκτιμά παράλληλα πως ο ρυθμός ανάπτυξης θα διατηρηθεί ακόμη και άνω του 4% για το 2023, με ώθηση από τον τουρισμό και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (NGEU).
Φυσικά, το ΑΕΠ της χώρας εξακολουθεί να είναι σχεδόν 20% χαμηλότερα συγκριτικά με το επίπεδο που βρίσκονταν στις αρχές του 2010 προτού οι κρίσεις χρέους εξαφανίσουν το ένα πέμπτο της παραγωγής της χώρας, ενώ η χαμηλότερη βάση μπορεί να βοήθησε την ταχύτερη ανάκαμψη. Επιπλέον, όπως επισημαίνει η HSBC, με βάση της εξάρτηση της ανάπτυξης από τους αργούς ρυθμούς ανάκαμψης του τουρισμού - το 2019 ο κλάδος αντιπροσώπευε το 10% του ΑΕΠ στις εισπράξεις από το εξωτερικό και το 20% μετά τον υπολογισμό των επιπτώσεων απόρροια της εγχώριας κατανάλωσης και των επενδύσεων - το κατόρθωμα μοιάζει εντυπωσιακό. Βασικός «μοχλός» ανάπτυξης αποτέλεσαν οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (4,3% σε τριμηνιαία βάση) κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πιθανές αναθεωρήσεις της κάτω «γραμμής». Η εγχώρια κατανάλωση συρρικνώθηκε για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, ενώ πολύ καλύτερη ήταν η εικόνα που προέκυψε από τις επενδύσεις, οι οποίες ενισχύθηκαν για πέμπτο διαδοχικό τρίμηνο, φτάνοντας κατά 13% σε υψηλότερα προ κρίσης επίπεδα (αν και εξακολουθεί να είναι στο ήμισυ περίπου του α' τριμήνου του 2010).
Ο βρετανικός οίκος εστιάζει και στην 11η αξιολόγηση της Κομισιόν, η οποία κατέληξε ότι η Ελλάδα έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την εκπλήρωση των μεταρρυθμιστικών της δεσμέυσεων. Ωστόσο, η έκθεση σημειώνει καθυστερήσεις σε τομείς όπως η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους, που αυξήθηκαν ελαφρώς, και η επεξεργασία των εκκρεμοτήτων αφερεγγυότητας των νοικοκυριών. Η επόμενη αξιολόγηση (που συνδέεται με 0,7 δισ. ευρώ για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους.
Παράλληλα, ο προϋπολογισμός θα παραμείνει ελλειμματικός, καθώς το έλλειμμα από 9,7% το 2020, θα αυξηθεί στο 10,5% προτού υποχωρήσει το 2022 στο 6,5%. Όπως επισημαίνει ο Fabio Balboni, οικονομολόγος της HSBC για την Ευρωζώνη, εάν το έλλειμμα παραμείνει σε μια μόνιμη βάση υψηλότερο από ό,τι πριν από την κρίση της πανδημίας, θα μπορούσαν να απαιτηθούν ορισμένα μέτρα προσαρμογής για την επίτευξη των στόχων της Κομισιόν μετά τη στήριξη που υπήρξε.
Επιπλέον, το ελληνικό χρέος θα παραμείνει σε επίπεδα υψηλότερα του 200% του ΑΕΠ έως το 2022, με την HSBC να εκτιμά πως από 205,6% το 2020 θα υποχωρήσει στο 202,8% φέτος, και μετέπειτα στο 200,5% το 2022, προτού φτάσει στο 196,5% το 2023. Ως προς το σκέλος του πληθωρισμού, αναμένει πως θα κινηθεί κοντά σε μηδενικά επίπεδα φέτος, με επιστροφή σε θετικό έδαφος από το 2022, καθώς εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 1% (από +0,5% προηγουμένως) και στο 1,2% το 2022. Η ανεργία θα αυξηθεί στο 16,1% το 2021 από 16,4% το 2020, προτού μειωθεί ελαφρώς στο 15,2% το 2022 και στο 14,3% το 2023.
Παράλληλα, όπως αναφέρει η Fabio Balboni, τον Ιούλιο, οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 3,4 φορές συγκριτικά με πέρυσι, φτάνοντας στο 61% των προ πανδημίας επιπέδων (τον Ιούνιο ήταν στο 31%) Τον Αύγουστο, η διεθνής επιβατική κίνηση στα ελληνικά αεροδρόμια διαμορφώθηκε στο 77% των επίπεδων ρεκόρ του 2019, με την εικόνα στα πιο δημοφιλή νησιά να είναι ακόμα καλύτερη. Ωστόσο, για τον Αύγουστο μπορεί να αποτυπωθεί μια εξασθένηση της ισχυρής ορμής, εξαιτίας των σοβαρών πυρκαγιών αλλά και της μερικής επαναφοράς κάποιων περιοριστικών μέτρων για την πανδημία σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπως στη Ζάκυνθος και την Κρήτη. Πράγματι, όπως σημειώνει ο Balboni, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες ανέφεραν ακυρώσεις μεγάλης κλίμακας για τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, πέρα από το σκέλος του τουρισμού, τα πράγματα δείχνουν αρκετά ελπιδοφόρα για την υπόλοιπη οικονομία.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) ενισχύθηκε σε υψηλό 18 μηνών τον Αύγουστο στις 113 μονάδες, πριν υποχωρήσει ελαφρώς τον Σεπτέμβριο στις 109,5 μονάδες, ενώ ο δείκτης μεταποίησης PMI, σηματοδότησε τον Αύγουστο την ισχυρότερη δυναμική εδώ και πάνω από 20 χρόνια στις 59,3 μονάδες προτού υποχώρησε ελάχιστα τον Σεπτέμβριο στις 58,4 μονάδες. Για τον πληθωρισμό, ο Balboni επισημαίνει πως δεν θα πρέπει να επηρεάσει πολύ την εγχώρια κατανάλωση.
Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν
Ο οικονομολόγος της HSBC επαναλαμβάνει τον κίνδυνο γύρω τα ελληνικά ομόλογα και το έκτακτο πρόγραμμα PEPP της ΕΚΤ, κάτι που είχε επισημάνει άλλωστε και στη συνέντευξή του στο insider.gr (Balboni (HSBC): Πώς θα αναβαθμιστεί η Ελλάδα - Οι κίνδυνοι δημοσιονομικής προσαρμογής), καθώς χωρίς το investment grade, πιθανότατα θα χαθεί η πρόσβαση στο κανονικό QE, καθώς τώρα υφίστανται προσωρινό waiver λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, εάν η Ελλάδα μπορεί να κλείσει γρήγορα το έλλειμμά της, και λαμβάνοντας υπόψη τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, η απώλεια της πρόσβασης στο QE δεν θα πρέπει απαραίτητα να αποτελεί ανησυχία για τις αγορές.
Από την άλλη, η απώλεια του waiver θα κοστίσει, καθώς η κατάσταση ενδέχεται να γίνει πιο προβληματική για τις τράπεζες στην προσπάθεια τους να αξιοποιήσουν τη ρευστότητα από τις στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης TLTROs και να επηρεάσουν τη ρευστότητα της δευτερογενούς αγοράς των ελληνικών ομολόγων. Μέχρι στιγμής ο αντίκτυπος της πανδημίας στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών και στην ποιότητα του ενεργητικού ήταν περιορισμένη, αλλά η Κομισιόν έχει προειδοποιήσει ότι ο πλήρης αντίκτυπος μπορεί να μην αποτυπωθεί πριν από το 2022, όταν λήξουν οι εγγυήσεις του Δημοσίου. Στα θετικά συγκαταλέγεται πως οι τραπεζικές καταθέσεις του μη χρηματοπιστωτικού ιδιωτικού τομέα συνεχίζουν να αυξάνονται και ανέρχονται σήμερα σε 166,7 δισ. ευρώ, σχεδόν 30 δισ. ευρώ υψηλότερα από ό,τι πριν από δύο χρόνια.
