Σε συναγερμό έχουν τεθεί Europol και Τράπεζες για τις απάτες στον «κυβερνοχώρο» που πληθαίνουν και «εξελίσσονται» κατακόρυφα.
Η έξαρση του φαινομένου που «ευνοήθηκε» από την αύξηση των εξ αποστάσεως συναλλαγών λόγω της πανδημικής κρίσης, καθιστά πιο επείγουσα από ποτέ την πρόληψη και την ενημέρωση συναλλασσόμενων και καταναλωτών ανά την Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες αναμένεται εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών από την Europol (σ.σ. από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Κυβερνοεγκλήματος (EC3)) και την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία (EBF) με νέα, αναθεωρημένη και επικαιροποιημένη έκδοση της κοινής τους εκστρατείας για τις απάτες στον «κυβερνοχώρο» (Cyber Scams 2.0).
Το νέο υλικό θα είναι διαθέσιμο σε οκτώ γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα προωθηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις εθνικές αστυνομικές αρχές, τις ενώσεις τραπεζών και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
Η νέα εκστρατεία για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις νέες μεθόδους ηλεκτρονικής απάτης και με στόχο την πρόληψη, περιλαμβάνει στην «ατζέντα» και νέες απάτες που έχουν κάνει την εμφάνισή τους το τελευταίο διάστημα της πανδημικής κρίσης.
Πρόκειται για:
- τις απάτες υποτιθέμενης τεχνικής υποστήριξης,
- τις ηλεκτρονικές απάτες μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας,
- τις κλοπές στοιχείων ταυτότητας, και
- τις απάτες μέσω αλλαγής κάρτας SIM (SIM Swapping).
Οι απάτες αυτές έρχονται να προστεθούν στις:
- απάτη του CEO (CEO Fraud),
- απάτη μέσω τιμολογίων και λοιπών παραστατικών (invoice Fraud),
- απατηλές τηλεφωνικές κλήσεις (vishing), απατηλά μηνύματα SMS (smishing), απατηλά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (phishing),
- απατηλές ιστοσελίδες τραπεζών (spoofed bank websites),
- απάτη μέσω διαδικτυακών ραντεβού (romance scam),
- κλοπή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (personal data theft),
- απάτες σχετιζόμενες με επενδύσεις (investment scams),
- απάτες σε αγορές μέσω διαδικτύου (online shopping scams).
Όπως συμβουλεύει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, για να προστατευθούμε από τις απάτες στον κυβερνοχώρο, χρειάζεται να τηρούμε πέντε βασικές αρχές:
- Δίνουμε προσοχή στα ανεπιθύμητα μηνύματα κειμένου ή μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που ισχυρίζονται ότι προέρχονται από την τράπεζα συνεργασίας μας.
- Δεν ανοίγουμε ηλεκτρονικούς συνδέσμους και συνημμένα αρχεία που περιέχονται στα ανωτέρω μηνύματα.
- Εάν λάβουμε μία ύποπτη κλήση από την τράπεζα με την οποία συνεργαζόμαστε, κλείνουμε το τηλέφωνο και επαληθεύουμε την κλήση καλώντας το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της τράπεζας.
- Ποτέ δεν κοινοποιούμε τα διαπιστευτήρια ασφαλείας μας (user name & password) ή τους κωδικούς για την εκτέλεση συναλλαγής πληρωμής (π.χ. SMS OTP).
- Εάν νομίζουμε ότι έχουμε πέσει θύμα απάτης, επικοινωνούμε αμέσως με την τράπεζα συνεργασίας μας και αναφέρουμε το σχετικό περιστατικό στην αστυνομία.
Ένα παράδειγμα για το πώς λειτουργεί η διαδικτυακή απάτη είναι το παρακάτω:
- Λαμβάνεις ένα SMS από τον δράστη (ας τον ονομάσουμε Γιώργο), ο οποίος υποδύεται ότι εργάζεται στην τράπεζα συνεργασίας σου. Κάνεις κλικ στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο του SMS.
- Ανακατευθύνεσαι σε ιστοσελίδα που μοιάζει με εκείνη της τράπεζας συνεργασίας σου. Σου ζητά και εσύ εισάγεις τα διαπιστευτήρια ασφαλείας σου (user name & password).
- Ο δράστης Γιώργος πλέον έχει πρόσβαση στα οικονομικά σου στοιχεία και στο ιστορικό των πρόσφατων ηλεκτρονικών σου συναλλαγών.
- Ο δράστης Γιώργος σε πείθει να προχωρήσεις στη μεταφορά χρημάτων σε άλλο τραπεζικό λογαριασμό τον οποίο ελέγχει ο ίδιος. Σου τηλεφωνεί υποδυόμενος τον τραπεζικό υπάλληλο και παραθέτει τα στοιχεία σου.
Όπως είχε γράψει το insider.gr, ακόμη και η ίδια η πανδημία και οι ανάγκες που δημιούργησε στους καταναλωτές αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος για τις διαδικτυακές απάτες. Η Kaspersky, παγκόσμια εταιρεία ψηφιακής ασφάλειας, εντόπισε διεθνώς περισσότερους από 5.000 ιστότοπους phishing που σχετίζονται με την πανδημία, εκ των οποίων 300 τέτοιοι ιστότοποι εντοπίστηκαν στην Ευρώπη και 6 από αυτούς στην Ελλάδα! Από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2021, η παγκόσμια εταιρεία κυβερνοασφάλειας απέτρεψε πάνω από ένα εκατομμύριο προσπάθειες χρηστών να επισκεφθούν αυτούς τους ιστότοπους.
Η αναθεωρημένη έκδοση της κοινής εκστρατείας για τις απάτες στον «κυβερνοχώρο» από τη Europol και την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ομοσπονδία συνιστά ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τις ευρωπαϊκές τράπεζες, τις ενώσεις τους και τις αστυνομικές αρχές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεργάζονται για την ενδυνάμωση της προστασίας έναντι των απατών στον κυβερνοχώρο. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε ως μέρος της διαδικτυακής εκδήλωσης “Digital Thursdays” της EBF, με θέμα τον Ευρωπαϊκό Μήνα Ασφάλειας στον «Κυβερνοχώρο» του Οκτωβρίου 2021, δηλ. την ετήσια εκστρατεία της ΕΕ αφιερωμένη στην παροχή ενημέρωσης σε θέματα «κυβερνοασφάλειας».
