Στη Βουλή εισάγεται σήμερα το νομοσχέδιο «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση και ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης».
Όπως τονίζει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, «η χάραξη της πολιτικής Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης έρχεται σε πλήρη ευθυγράμμιση με το στόχο που έχουμε θέσει ως Κυβέρνηση για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας και το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως το 2028. Με την ανωτέρω νομοθετική πρωτοβουλία, η χώρα μας καθίσταται πρωτοπόρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Οι ρυθμίσεις που εισάγονται αφορούν στις περιοχές που αναφέρονται στα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ) που συνοδεύουν το Πρόγραμμα ΕΣΠΑ ΔΑΜ 2021-2027 και βρίσκονται στο στάδιο της τελικής έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τους Δήμους Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας Μεσσηνίας που εξαρτώνται από την εξόρυξη και χρήση λιγνίτη καθώς και τις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης που εξαρτώνται από την χρήση πετρελαίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Το νομοσχέδιο αυτό θεσπίζει ένα ολιστικό μοντέλο διακυβέρνησης και συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων που θα καλύπτει τα επίπεδα του σχεδιασμού, του προγραμματισμού, της διαχείρισης και της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση με στόχο τη βέλτιστη αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και διαφάνεια. Εισάγεται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που αντιμετωπίζει τις σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της μετάβασης, εξαλείφοντας γραφειοκρατικά εμπόδια ως προς την υλοποίηση σημαντικών έργων για την εθνική οικονομία. Η μορφή αυτού του πλαισίου είναι συνεκτική και ενιαία για τη βέλτιστη και έγκαιρη αξιοποίηση των διαθέσιμων προς το σκοπό αυτό ευρωπαϊκών πόρων και τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των προσπαθειών της χώρας να οργανώσει σωστά την Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση και να προσελκύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Οι δύο προκλήσεις
Σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση του υπουργείου, το εγχείρημα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης εμπεριέχει δύο βασικές προκλήσεις. Η μία πρόκληση αφορά στην αντιμετώπιση των ευρύτερων οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων και ειδικότερα της ανεργίας, καθώς η απασχόληση στις εν λόγω περιοχές είναι σχεδόν πλήρως εξαρτημένη από τις λιγνιτικές μονάδες, αλλά και των παράπλευρων απωλειών που σχετίζονται με τη θέρμανση των κατοίκων και το κόστος της ενέργειας. Η δεύτερη αφορά στο μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών μετάβασης, μέσα από την υλοποίηση μεγάλων και πρότυπων αναπτυξιακών έργων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Προς αυτό το σκοπό θα συμβάλλει η προώθηση των επενδύσεων σε τομείς όπως η «καθαρή» ενέργεια, η βιομηχανία και το εμπόριο, η «έξυπνη» αγροτική παραγωγή, ο βιώσιμος τουρισμός, η τεχνολογία και η εκπαίδευση.
Η παρουσίαση του νομοσχεδίου
Υπενθυμίζεται ότι η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης παρουσίασε, σε συνέντευξη Τύπου, το νομοσχέδιο για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση στις 24 Νοεμβρίου, από κοινού με τα νομοσχέδια για την επιτάχυνση των διαδικασιών στις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις και τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο.
«Το νομοσχέδιο για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση είναι ένα πολύ μεγάλο εθνικό στοίχημα, ενώ έχουμε στόχο να είναι το πρώτο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί στην Ολομέλεια με το Νέο Έτος», είχε δηλώσει σχετικά - κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου - ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης.
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός, Νίκος Παπαθανάσης, είχε δηλώσει πως «Το 2019 από τα Ηνωμένα Έθνη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι η πατρίδα μας θα προχωρήσει στην απολιγνιτοποίηση θέτοντας μάλιστα στόχους που πολλοί εκείνη την εποχή άρχισαν να αμφισβητούν. Δηλαδή το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων ως το 2023 και τη λειτουργία μόνο μιας λιγνιτικής μονάδας ως το 2028, της Πτολεμαΐδας 5, που κατά το παράδοξο δεν έχει ξεκινήσει να λειτουργεί ακόμα. Αυτό, βεβαίως, και μετά την αλλαγή της χρήσης του λιγνίτη με αέριο. Για την Πτολεμαΐδα. Αυτή η απόφαση ήταν πάρα πολύ σημαντική γιατί έβαλε την πατρίδα μας στον χάρτη της συζήτησης για την απολιγνιτοποίηση. Εάν δεν είχε ληφθεί αυτή η απόφαση, δεν θα βρισκόμασταν τώρα να σχεδιάζουμε μπροστά από την έναρξη όλων των διαρθρωτικών ταμείων, περιλαμβάνοντας το κομμάτι αυτό και στο ΕΣΠΑ 21- 27, πολύ δυνατά, με 1,6 δισ. ευρώ», ενώ είχε επισημάνει πως πλέον «η Ευρώπη παρακολουθεί την Ελλάδα, στα βήματα τα οποία κάνει, παρέχοντας την αμέριστη στήριξή της».
Συνεχίζοντας ο κ. Παπαθανάσης είχε αναφέρει πως «σκοπός είναι να προχωρήσουμε στον οικονομικό μετασχηματισμό, στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου από τη μονοκαλλιέργεια της λιγνιτικής εποχής, της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη σε ένα άλλο μοντέλο».
