Με πλήρη... εκτροχιασμό απειλούν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς οι ανατιμήσεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις εμμένουν και το κύμα ακρίβειας συνεχίζει να σαρώνει το μέσο ελληνικό νοικοκυριό.
Υπενθυμίζεται, άλλωστε, πως η Eurostat «έδειξε» νέα άνοδο του πληθωρισμού στην Ελλάδα για τον Ιανουάριο, σε επίπεδα άνω του 5% και συγκεκριμένα στο 5,5% έναντι αύξησης 4,4% τον Δεκέμβριο του 2021. Τα στοιχεία της Eurostat ήταν προσωρινά, ενώ η... λυπητερή για την πορεία του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά τον πρώτο μήνα του 2022 στην Ελλάδα θα έρθει δια χειρός της ΕΛΣΤΑΤ στις 15 Φεβρουαρίου.
Στη σκιά της ραγδαίας αύξησης του ενεργειακού κόστους, οι αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών διατροφής φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν, προκαλώντας μεγάλη ανησυχία στους καταναλωτές, που διαπιστώνουν πλέον πως για να γεμίσει το ψυγείο για τις εβδομαδιαίες διατροφικές τους ανάγκες, χρειάζεται να βάλουν πολύ πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Και μπορεί η έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να κάνει λόγο για αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών, ωστόσο η ένταση των πληθωριστικών πιέσεων, με επίκεντρο την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Υπενθυμίζεται εδώ πως, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της ΕΚΤ, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών, δηλαδή το εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό, παρουσίασε ετήσια αύξηση κατά 4,7% στο τρίτο τρίμηνο του 2021.
Το δικό του «καμπανάκι» στην Ελλάδα έκρουσε πρόσφατα και το ΙΟΒΕ, διαμηνύοντας πως η εξέλιξη του πληθωρισμού στην Ελλάδα θα έχει κεντρική οικονομική και πολιτική σημασία το προσεχές διάστημα. «Οι αυξήσεις των τιμών σε προϊόντα και υπηρεσίες είναι αναμενόμενες όταν οι οικονομίες ανακάμπτουν έντονα μετά από βαθιά ύφεση και η ζήτηση αυξάνεται, ωστόσο μπορούν να οδηγήσουν σε ισχυρή και επικίνδυνη ανοδική περιδίνηση τιμών και μισθών που θα υποσκάψει την πραγματική ανάπτυξη και θα μειώσει τα πραγματικά εισοδήματα», προειδοποίησε το Ίδρυμα, παρουσιάζοντας πριν μερικά 24ωρα το δελτίο οικονομικής συγκυρίας του Ιανουαρίου για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο μακροοικονομικών προβλέψεων του ΙΟΒΕ για το 2022, στο οποίο δεν θα επιβληθούν ισχυρά περιοριστικά μέτρα σε τμήματα της οικονομίας και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, προβλέπεται πληθωρισμός στη περιοχή του 1,5-1,8%, λόγω της νέας ενίσχυσης της ζήτησης και της νέας ανόδου των τιμών στα ενεργειακά προϊόντα.
Ενδεικτικό είναι το τελευταίο στατιστικό δελτίο τιμών του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ) - ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου - που αποτυπώνει τις τιμές – φωτιά στις οποίες πωλούνται πλέον τα φρούτα και τα λαχανικά, μετά τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν πρόσφατα σε μεγάλο μέρος της χώρας. Οι τιμές που ακολουθούν αφορούν στη χονδρική πώληση, οπότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι μπορεί να «τσιμπήσουν» ακόμη περισσότερο όταν τα προϊόντα φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.
Τιμές που «ζαλίζουν»
Δεν είναι τυχαίο ότι η επικρατούσα τιμή για τα καρότα είναι στα 0,60 ευρώ, όταν πέρυσι τέτοια εποχή, η τιμή τους δεν ξεπερνούσε τα 0,35 ευρώ. Τα κολοκυθάκια πωλούνται πλέον με επικρατούσα τιμή στα 2 ευρώ, όταν πέρυσι κυμαίνονταν στα 0,60 ευρώ και μόλις την περασμένη εβδομάδα πωλούνταν στα 1,80 ευρώ. Την ανιούσα έχει πάρει η τιμή και για τα φρέσκα κρεμμυδάκια, τα οποία πωλούνται πλέον με 1,40 ευρώ, από 0,85 ευρώ τέτοια εποχή πέρυσι και έναντι μόλις 0,40 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα.
Για τα λάχανα, η επικρατούσα τιμή κυμαίνεται στα 0,45 ευρώ, από 0,25 ευρώ πέρυσι, ενώ οι πατάτες (εγχώριας παραγωγής) πωλούνται έναντι 0,60 ευρώ, από 0,45 ευρώ πέρυσι και 0,58 ευρώ την περασμένη εβδομάδα. Αντίστοιχα, η επικρατούσα τιμή για τα ραδίκια (άγρια καλλιεργούμενα) είναι στα 1,40 ευρώ, από 1,20 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα και έναντι μόλις 0,65 ευρώ πέρυσι. Για 1,70 ευρώ πωλείται πλέον το σπανάκι, από 0,70 ευρώ πέρυσι, ενώ οι τομάτες διατίθεται προς πώληση έναντι 1,50 ευρώ, από 0,70 ευρώ πέρυσι και έναντι 1,30 ευρώ την περασμένη εβδομάδα.
Στα 0,60 ευρώ κυμαίνεται η επικρατούσα τιμή στα λεμόνια, από 0,40 ευρώ πέρυσι, ενώ τα μανταρίνια (κλημεντίνες) πωλούνται πλέον στο 1,00 ευρώ, από 0,60 ευρώ πέρυσι.
Όπως προκύπτει άλλωστε από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου 2021, οι ανατιμήσεις διευρύνονται σε όλη τη γκάμα των ειδών διατροφής. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020, οι τιμές των προϊόντων μετρούν αυξήσεις: 19,7% σε αρνί και κατσίκι, 17% στο ελαιόλαδο, 14,2% στις πατάτες, 7,6% στα ζυμαρικά, 4,9% στο ψωμί, 4% στις σοκολάτες.
«Προβληματική κατάσταση»
«Η κατάσταση είναι προβληματική γιατί οι ανατιμήσεις ξεκινούν από την ενέργεια και φτάνουν στα προϊόντα», δηλώνει στο insider.gr ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), Λευτέρης Κιοσές, προβλέποντας υψηλό πληθωρισμό στην Ελλάδα για τουλάχιστον έναν μήνα ακόμη.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος του 2021 ήταν μήνες αποπληθωρισμού. Σύμφωνα με τον κ. Κιοσέ, η αποκλιμάκωση του φαινομένου θα αργήσει, καθώς, όπως εξηγεί «δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι άμεσα».
Ενδεικτικά της κατάστασης είναι επίσης και τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI. Όπως σχολίασε πρόσφατα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η διευθύντρια πωλήσεων της IRI, Δήμητρα Κατσίπη, η μεσοσταθμική αύξηση των τιμών στα σούπερ μάρκετ το 2021 ανήλθε σε 1,9% σε σύγκριση με το 2020. Και μπορεί, σύμφωνα με την κ. Κατσίπη, οι αυξήσεις των τιμών να ξεκίνησαν δειλά - δειλά τέλος Αυγούστου και να αφορούσαν κατά κύριο λόγο τα τρόφιμα, ωστόσο πλέον έχουν ενταθεί και καλύπτουν όλες τις κατηγορίες προϊόντων.
«Η ενεργειακή κρίση θα μας συνοδεύσει όλο το 2022», προειδοποίησε πρόσφατα ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου. Μιλώντας στην ΕΡΤ, δεν απέκλεισε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, οι πολίτες να βρεθούν αντιμέτωποι με ανατιμήσεις πάνω από 30%, εξηγώντας πως οι επιχειρήσεις, υπό το βάρος των συνεπειών της πανδημίας αλλά και της εκτίναξης του λειτουργικού τους κόστους, δεν έχουν πλέον άλλα περιθώρια απορρόφησης των αυξήσεων, επομένως η μετακύλισή τους στον καταναλωτή δεν θα μπορεί να αποφευχθεί.
Το ΙΕΛΚΑ ζητά από καιρό τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα
Μιλώντας τη Δευτέρα στον ANT1 ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας και ερωτηθείς αν η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ για βασικά τρόφιμα ή μείωσης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, απάντησε ότι «όλα είναι ανοιχτά, αλλά δεν υπάρχει τέτοια προοπτική στο άμεσο μέλλον, καθώς για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει προηγουμένως να το επιτρέψουν τα δημοσιονομικά».
«Δηλώνουμε υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Είναι κάτι που έχουμε επισημάνει από το καλοκαίρι», σχολιάζει ο κ. Κιοσές.
«Το φαινόμενο είναι πολύ πιο σφοδρό από ότι το είχαν εκτιμήσει στην αρχή οι διάφοροι παγκόσμιοι φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η FED και οι οίκοι αξιολόγησης. Όλοι έπεσαν κατά βάση έξω στις προβλέψεις τους ως προς την ένταση και τη διάρκεια του φαινομένου. Είναι δυνατόν να αποφύγουμε τελείως τον πληθωρισμό στην Ελλάδα; Όχι, δεν είναι δυνατόν. Είναι δυνατόν η Κυβέρνηση να λάβει μέτρα ώστε να βοηθήσει κυρίως εκείνους οι οποίοι έχουν αδυναμίες να αντεπεξέλθουν σε αυτό το κύμα ακρίβειας και να τους αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα για να μπορούν να τα καταφέρουν; Ναι, εκεί η Κυβέρνηση λαμβάνει ήδη μέτρα και θα λάβει και άλλα αν χρειαστεί», τόνισε, από την πλευρά του, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας πριν από δύο 24ωρα στην ΕΡΤ. «Δεν είμαστε όλοι στην ίδια μοίρα έναντι της ακρίβειας. Δεν αντιμετωπίζουμε την ακρίβεια με τον ίδιο τρόπο εγώ και κάποιος άλλος ο οποίος ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Άρα, πρέπει οπωσδήποτε και αυτό εξετάζει η Κυβέρνηση, να διαθέσει με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο τους διαθέσιμους πόρους που έχουμε, οι οποίοι δεν είναι άπειροι», πρόσθεσε.
