Με τον χαρακτηριστικό, όσο και αποκαλυπτικό για τις επιπτώσεις της πανδημίας στις μεταφορές, τίτλο «Οι σιδηρόδρομοι χάνουν 50 δισεκατομμύρια ευρώ από την αρχή της πανδημίας» (Latest CER COVID Impact Tracker: railways lose €50 billion since the start of the pandemic), η Κοινότητα των Ευρωπαϊκών Εταιρειών Σιδηροδρόμων και Υποδομών (Community of European Railway and Infrastructure Companies - CER) αναδεικνύει τις απώλειες που έχει υποστεί ο σιδηρόδρομος στην Ευρώπη λόγω του covid-19.
Τα αποτελέσματα του 2021 του «CER COVID Impact Tracker» (δημοσιεύθηκε στο τέλος της περασμένης εβδομάδας), «δείχνει» μια μεγάλη «τρύπα» περίπου 50 δισ. ευρώ η οποία αντιστοιχεί στις απώλειες εσόδων του σιδηροδρόμου που σχετίζονται με τον COVID στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ 27) κατά την περίοδο 2020-2021. Εξ αυτών:
- Περίπου 27 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν στο 2020,
- Περίπου 23 δισ. ευρώ για το 2021.
Συνολικά, όχι λιγότερο από το 33% του τζίρου χάθηκε τα τελευταία 2 χρόνια λόγω του COVID:
- Πάνω από 46 δισ. ευρώ ζημίες στις υπηρεσίες επιβατών (-41% το 2020 και -36% το 2021),
- Σχεδόν 4 δισ. ευρώ ζημίες στις εμπορευματικές υπηρεσίες (-12% το 2020 και -10% το 2021).
Όπως επίσης σημειώνεται, τα διάφορα μέρη του σιδηροδρομικού συστήματος έχουν επηρεαστεί με διαφορετικούς τρόπους.
Οι υπηρεσίες επιβατών υπέφεραν περισσότερο ιδίως με την εξαιρετικά χαμηλή «χειμερινή περίοδο» (από Νοέμβριος 2020 έως Απρίλιος 2021) με περίπου -50% σε έσοδα (€) και -60% σε όγκους, αλλά και με μια σχετικά λιγότερο κακή καλοκαιρινή σεζόν» (Μάιος 2021 έως Οκτώβριος 2021) με περίπου -25% σε έσοδα (€) και -30% σε όγκους.
Η νέα περίοδος ξεκίνησε και πάλι με πτωτική τάση τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2021, ωστόσο η απώλεια ήταν λιγότερο σοβαρή από ό,τι το 2020. Εκτιμάται ότι τον Δεκέμβριο του 2021 καταγράφηκε -28% στα έσοδα και πτώση 35% στον όγκο.
Αναφορικά με τα φορτία, μετά από μια κατάρρευση τον Ιανουάριο του 2021, οι απώλειες εσόδων παρέμειναν στάσιμες στο -10% περίπου (σε σύγκριση με το 2019) έως τον Οκτώβριο του 2021. Όπως και το 2020, εμφανίστηκε μια άνοδος προς το τέλος 2021, με σχεδόν «επιστροφή στα κανονικά» στοιχεία. Στις εμπορευματικές μεταφορές (φορτία) οι μεγάλες διακυμάνσεις των ναύλων, του όγκου και των εσόδων συσχετίζονται μεταξύ τους. Ετσι, η CER κατάφερε να υπολογίσει ότι η μέση απώλεια όγκου είναι περίπου -10% (-12% το 2020 / -9% το 2021).
Στην ίδια ενημέρωση γίνεται αναφορά και στις υποδομές (διαχειριστές υποδομών). Ενώ ο όγκος στις επιβατικές (p.km) και τις εμπορευματικές μεταφορές (t.km) έχει σημειώσει πτώση, ο αριθμός αμαξοστοιχιών (train-km) φαίνεται να έχει επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα. Ωστόσο, τα έσοδα από τις υποδομές παραμένουν στο «κόκκινο και σταθερά υστερούν σε σχέση με τους όγκους. Τα στοιχεία πάντως κρύβουν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, συνδέονται με ανεπαρκή αποζημίωση που λαμβάνεται από τους διαχειριστές για σχετιζόμενες με την COVID μειώσεις των χρεώσεων πρόσβασης τροχιάς (TAC). Εάν δεν αντιμετωπιστούν μάλιστα αυτά τα θέματα, ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο η ικανότητα συντήρησης των διαχειριστών υποδομής μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σε μια περίοδο που η Ε.Ε. έχει αναδείξει το πόσο σημαντικό είναι ο σιδηροδρομικός τομέας να βγει ισχυρότερος από την πανδημία αλλά και πόσο η Ευρώπη χρειάζεται τους σιδηροδρόμους ως βιώσιμο τρόπος μεταφοράς, περισσότερο από ποτέ, για την επίτευξη της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας για τους «πράσινους και περιβαλλοντικούς στόχους».
Ο εκτελεστικός διευθυντής της CER, Alberto Mazzola, τόνισε: «Η κρίση του COVID συνέχισε να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο σιδηρόδρομο πέρυσι. Το 2021, τα εμπορικά έσοδα μειώθηκαν κατά 33% σε σύγκριση με το 2019. Στο τέλος του 2021, τα μέλη της CER έβαλαν τον ίδιο αριθμό τρένων όπως το 2019, αλλά με μειωμένη επιβατική κίνηση (μείωση κατά 35%).
Αυτό δείχνει ότι τα μέλη της CER συνέχισαν να παρέχουν υπηρεσίες το 2020 και το 2021 αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος, διατηρώντας ανθρώπους και αγαθά σε κίνηση σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, το ποσό των απωλειών στα σιδηροδρομικά έσοδα στην ΕΕ των «27» έφτασε στο ανησυχητικό επίπεδο των 50 δισ. ευρώ. Αν δεν διορθωθεί, αυτό θα έχει μακροχρόνια αρνητικά αποτελέσματα».
Η Κοινότητα των Ευρωπαϊκών Εταιρειών Σιδηροδρόμων και Υποδομών (CER) συγκεντρώνει περίπου 70 σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, εθνικές ενώσεις καθώς και διαχειριστές υποδομής και χρηματοδοτικής μίσθωση οχημάτων. Τα μέλη εκπροσωπούν το 79% του συνολικού μήκους του σιδηροδρομικού δικτύου, το 77% των επιχειρήσεων σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και περίπου το 90% των επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών στην ΕΕ.
