Την έναρξη Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) για οκτώ κράτη-μέλη προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρώτη φθινοπωρινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου βάσει του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης.
Το μέτρο αφορά το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία. Στην περίπτωση της Ρουμανίας διαπιστώθηκε ότι η χώρα δεν έλαβε αποτελεσματικά μέτρα στο πλαίσιο της εν ισχύι διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.
- Δείτε επίσης: Η Ελλάδα στα οκτώ κράτη με «πράσινο φως» για τον Προϋπολογισμό – Σταθερά βιώσιμο το Χρέος
Να υπενθυμίσουμε ότι η Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος είναι το λεγόμενο διορθωτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και ενεργοποιείται όταν μια χώρα δεν τηρεί τους κανόνες που διέπουν τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών των χωρών της ΕΕ και εμφανιζει υπερβολικό έλλειμμα ή/και χρέος.
Στην έκθεση της Κομισιόν διευκρινίζεται ότι, για τις περισσότερες από τις παραπάνω χώρες, το διορθωτικό μονοπάτι «χαράζεται» με βάση τους στόχους για τις καθαρές δαπάνες που οι ίδιες έχουν ορίσει στα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά διαρθρωτικά προγράμματά τους. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την ισχυρή έμφαση που δίνει το νέο πλαίσιο κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης στην εθνική ανάληψη ευθύνης όσον αφορά τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις βάσει του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης.
Όταν δεν υπάρχει σχέδιο ή σύσταση για το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο, όπως στην περίπτωση του Βελγίου και της Ουγγαρίας, η Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος θα βασίζεται στην τετραετή «πορεία αναφοράς» που έχει εκδώσει η Κομισιόν, επικαιροποιημένη με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία.
Η Κομισιόν έχει επίσης εκδώσει ένα report για την Αυστρία και τη Φινλανδία, το οποίο αξιολογεί τη συμμόρφωση αυτών των κρατών μελών με το κριτήριο του ελλείμματος.
Η Αυστρία εκτιμά ότι θα καταγράψει έλλειμμα πάνω από το επιτρεπόμενο όριο του 3% του ΑΕΠ το 2024, ενώ η Κομισιόν, στις προβλέψεις της, δεν αναμένει μείωση κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2025 ή το 2026 λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι δεν θα αλλάξουν οι πολιτικές της χώρας. Ως εκ τούτου, η Κομισιόν θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει στο Συμβούλιο την έναρξη ΔΥΕ για τη χώρα. Η Επιτροπή σημειώνει ότι οι αυστριακές αρχές εξέφρασαν την πρόθεσή τους να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να μειώσουν το έλλειμμα κάτω από το 3% το 2025 και ότι θα αξιολογήσει τα νέα μέτρα μόλις εγκριθούν επίσημα από την αυστριακή κυβέρνηση και περιγραφούν λεπτομερώς.
Στην περίπτωση της Φινλανδίας, η οποία αναμένει επίσης έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕΠ για το 2024, η Επιτροπή δεν σκοπεύει να προτείνει την έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, δεδομένου ότι ήδη από το 2025, χωρίς πρόσθετα μέτρα πολιτικής, το έλλειμμα δεν προβλέπεται πλέον να υπερβεί την τιμή αναφοράς.
Για την άρση της ΔΥΕ, η Κομισιόν κάνει στο Συμβούλιο συστάσεις για τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη οι οποίες περιλαμβάνουν:
- μια προθεσμία το πολύ έξι μηνών για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων
- μια προθεσμία για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος
- και μια διορθωτική πορεία που εξασφαλίζει ότι το έλλειμμα θα μειωθεί και θα διατηρηθεί κάτω από την τιμή αναφοράς εντός αυτής της προθεσμίας.
Η προθεσμία για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, δηλαδή το έτος κατά το οποίο προβλέπεται ότι το έλλειμμα θα μειωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ βάσει της διορθωτικής πορείας των δαπανών, προκύπτει από την πορεία των καθαρών δαπανών, αλλά και τις εκτιμήσεις που είναι σύμφωνες με την έκθεση χρέους της Κομισιόν και τις φθινοπωρινές προβλέψεις για το 2024.
Στην περίπτωση της Γαλλίας, η Επιτροπή έχει λάβει υπόψη ότι το έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2029, βάσει των υποθέσεων του μεσοπρόθεσμου σχεδίου.
Πώς αξιολογεί η Κομισιόν τη δημοσιονομική στάση της Ευρωζώνης
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η δημοσιονομική στάση της Ευρωζώνης προβλέπεται ελαφρώς συσταλτική το 2025 (κατά λίγο περισσότερο από 0,25% του ΑΕΠ). Σημειώνεται ότι ήταν ήδη ελαφρώς συσταλτική το 2024, κοντά στο 0,5% του ΑΕΠ. Η τάση αυτή ακολουθεί έπειτα από μια σημαντική επέκταση (περίπου 1,5% του ΑΕΠ) την περίοδο 2020-2023, η οποία συνδέθηκε με την αποφασιστική αντίδραση στην πανδημία του κορονοϊού και την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Από άποψη σύνθεσης, το 2025 οι καθαρές τρέχουσες δαπάνες θα είναι ελαφρώς μειωμένες λόγω των πολιτικών που αποσκοπούν στη μείωση των ελλειμμάτων σε ορισμένα κράτη μέλη (0,4% του ΑΕΠ), οι οποίες είναι σε μεγάλο βαθμό σύμφωνες με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και τις οποίες η Επιτροπή κρίνει ως κατάλληλες. Σημαντικό είναι ότι αναμένεται περαιτέρω αύξηση στις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από εθνικούς προϋπολογισμούς καθώς και στις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλους πόρους της ΕΕ.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα υπάρχει ετερογένεια μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης, με τη Γαλλία να διατηρεί την πιο συσταλτική δημοσιονομική στάση και τη Λετονία την πιο επεκτατική. Από άποψη σύνθεσης, οι καθαρές τρέχουσες δαπάνες που χρηματοδοτούνται από εθνικούς προϋπολογισμούς αναμένεται να έχουν συσταλτική συμβολή σε αρκετές χώρες, με ιδιαίτερα σημαντικούς περιορισμούς (1% του ΑΕΠ ή περισσότερο) στη Γαλλία, τη Σλοβακία, τη Φινλανδία και την Εσθονία.
Σημαντικό είναι ότι οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο αναμένεται να διατηρηθούν ή να αυξηθούν στη πλειονότητα των χωρών, με ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις στην Εσθονία και τη Φινλανδία. Οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται από επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλους πόρους της ΕΕ αναμένεται να έχουν επεκτατική συμβολή στη δημοσιονομική στάση στη Λετονία, τη Σλοβακία, την Ελλάδα και την Κροατία.
