«Πυκνώνουν» οι διεργασίες που σχετίζονται με την προώθηση μιας μεγάλης σε ύψους (προϋπολογισμό) αλλά και σημασία δράσης που έχει ενταχθεί στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης (Τ.Α.). Ο λόγος για τμήμα της δράσης «Στρατηγικές αστικές αναπλάσεις», ευθύνης του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για τις οποίες έχει προϋπολογιστεί συνολική χρηματοδότηση (από το RRF) ύψους 475,3 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η υλοποίηση της δράσης θα γίνει σε συνεργασία με το ΤΕΕ και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, επιλεγμένες αστικές περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερης πολιτιστικής ή / και ιστορικής σημασίας που μπορούν να λειτουργήσουν ως «αστικά αξιοθέατα» ή σημεία αναφοράς του αστικού χώρου και εντός του αστικού χώρου ή σε παράκτιες κατοικημένες περιοχές για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Ανάμεσα σε αυτές, πλην της «Αθηναϊκής Ριβιέρας», είναι και η «ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ της πρώην βιομηχανικής περιοχής ΒΟΤΑΝΙΚΟΥ / ΕΛΑΙΩΝΑ - έργα διαμόρφωσης ΠΡΑΣΙΝΟΥ και ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ στην περιοχή της ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ και του ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΟΧΥΡΟΥ στην περιοχή του ΕΛΑΙΩΝΑ», μια δράση που στο Τ.Α. είχε προϋπολογισμό 115,5 εκατ. ευρώ συνολικά, με προτεινόμενη εγγραφή στο ΠΔΕ ύψους 55,9 εκατ. ευρώ.
Προ ημερών μόλις, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Αθηναίων, που έχει συμμετοχή στο εγχείρημα, ενέκρινε με τη σειρά της την υποβολή πρότασης χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του έργου αυτού, στο πλαίσιο της Δράσης «Στρατηγικές Αστικές Αναπλάσεις», συνολικού προϋπολογισμού 55.909.048 ευρώ, όπως και την δράση για τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου για την οργάνωση και υλοποίηση των έργων, ύψους 2.964.984 ευρώ (βάσει και όσων αναφέρονται στα σχετικά Τεχνικά Δελτία που συνοδεύουν τις εγκρίσεις του ΥΠΟΙΚ). Επίσης, εγκρίθηκαν και έργα «ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ, ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΥ και ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΚΤΥΩΝ ΟΜΒΡΙΩΝ και ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ στην περιοχή του ΕΛΑΙΩΝΑ», συνολικού προϋπολογισμού 40.840.495 ευρώ.
Το ιστορικό
Όπως σημειώνεται, αναφορικά με την πρώτη δράση, η περιοχή του Βοτανικού / Ελαιώνα καλύπτει μία έκταση 9.000 στρεμμάτων μίας πρώην βιομηχανικής περιοχής που καλύπτει εν μέρει πέντε Δήμους στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Το αθηναϊκό μέρος καλύπτει περίπου 2.100 στρέμματα. Παρά την εγγύτητά του με το κέντρο της πόλης, η περιοχή στερείται χώρων πρασίνου και βασικών υποδομών όπως αποχέτευση και άλλα δίκτυα. Η ανάπλαση της περιοχής του Ελαιώνα περιλαμβάνεται στο Παράρτημα της Συμφωνίας Επιχειρησιακών Ρυθμίσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. Το προτεινόμενο έργο είναι αρμοδιότητας του Δήμου Αθηναίων και αφορά τις υποδομές της περιοχής του Ελαιώνα.
Έργα διαμόρφωσης ΠΡΑΣΙΝΟΥ και ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ στην περιοχή της ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ και του ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΟΧΥΡΟΥ στην περιοχή του ΕΛΑΙΩΝΑ»
Το προτεινόμενο έργο περιλαμβάνει 3 υποέργα :
Υποέργο 1: Έργα διαμόρφωσης πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων στην περιοχή ΙΙ της Διπλής Ανάπλασης και του Ναυτικού Οχυρού στην περιοχή του Ελαιώνα, προϋπολογισμού 44.210.400ευρώ.
Κοινόχρηστο Πράσινο Διπλής Ανάπλασης: Στο πλαίσιο του εγκεκριμένου προγράμματος της Διπλής Ανάπλασης, όπως αυτό θεσμοθετήθηκε με προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 161/ΑΑΠ/2013), ο Δήμος Αθηναίων ως κύριος της έκτασης είναι αρμόδιος για τη διαμόρφωση των κοινόχρηστων χώρων του ακινήτου. Η συγκεκριμένη διαμόρφωση θα πρέπει να ακολουθήσει τις κατευθύνσεις και περιορισμούς του Σχεδίου Γενικής Διάταξης που συνοδεύει το προεδρικό διάταγμα.
Οι διαμορφώσεις των κοινόχρηστων χώρων επιμερίζονται ως εξής:
Περιοχή α: Περιλαμβάνει περιοχές πρασίνου και διαμόρφωση πλατείας με άμεση σχέση και εξάρτηση από τις διαμορφώσεις εισόδων στο γήπεδο και τον Ερασιτέχνη ΠΑΟ. Επίσης περιλαμβάνει και τον πεζόδρομο γύρω από το εμπορικό κέντρο.
Περιοχή β: Περιλαμβάνει περιοχές πρασίνου και διαμόρφωση εισόδου στο γήπεδο ΠΑΟ. Επίσης περιλαμβάνει τη διαμόρφωση εισόδου - εξόδου από την πλευρά της Ιεράς Οδού από / προς το σταθμό μετρό Ελαιώνα.
Περιοχή γ: Περιλαμβάνει διαμορφώσεις πρασίνου και χώρων αναψυχής καθώς και διαμορφώσεις για δραστηριότητες ήπιας άθλησης. Ο χώρος περιλαμβάνει και εγκαταστάσεις αθλητισμού του Δήμου Αθηναίων που μπορούν να γίνουν σε δεύτερη φάση.
Ανάπλαση Ναυτικού Οχυρού: Το ακίνητο του Ναυτικού Οχυρού βρίσκεται εντός της περιοχής του Ελαιώνα και βορείως της Ιεράς Οδού. Το ακίνητο έκτασης περίπου 110 στρεμμάτων και έχει χαρακτηριστεί ως χώρος πρασίνου στο σύνολο του, με εξαίρεση ορισμένα υφιστάμενα κτίρια, όπως αυτά εγκρίθηκαν με καθορισμό οικοδομικής γραμμής με το Προεδρικό Διάταγμα του 2010 (ΦΕΚ 236/ΑΑΠ). Το ακίνητο είναι ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά λόγω του χαρακτηρισμού του ως κοινόχρηστου χώρου, ο Δήμος έχει την αρμοδιότητα της διαμόρφωσης του.
Υποέργο 2: Τεχνική Βοήθεια , προϋπολογισμού 250.000€.
Για την ωρίμανση και ολοκλήρωση των μελετών και των τευχών δημοπράτησης είναι απαραίτητη η πρόβλεψη τεχνικής βοήθειας του υποέργου 1.
Υποέργο 3: Απαλλοτριώσεις που αφορούν στις περιοχές πρασίνου και κοινοχρήστων χώρων, προϋπολογισμού 13.860.000€.
Ο Δήμος είναι υπόχρεος για την αποζημίωση των απαλλοτριώσεων που εκκρεμούν για την περιοχή του Ελαιώνα σε συνολική έκταση 60 στρεμμάτων. Οι απαλλοτριώσεις έχουν προκύψει από 2 βασικές κατηγορίες: Απαλλοτριώσεις Πράξεων Εφαρμογής:
Με βάση τις κυρωμένες μεμονωμένες πράξεις εφαρμογής στην περιοχή του Ελαιώνα προκύπτουν εκτάσεις για διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων για τις οποίες δεν επαρκούν οι εισφορές σε γη και απαιτείται πρόσθετη απαλλοτρίωση από το Δήμο. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται κυρίως βορείως της οδού Αγ. Πολυκάρπου Απαλλοτριώσεις Διπλής Ανάπλασης: Το σύνολο του ακινήτου της Διπλής Ανάπλασης πρέπει να περιέλθει στην κυριότητα του Δήμου Αθηναίων. Με βάση το άρθρο 23 (περίπτωση 2γ) του ν.3983/2011, τα ακίνητα εντός του έργου της Διπλής Ανάπλασης δεν έχουν υποχρέωση εισφοράς σε γη και σε χρήμα. Συνεπώς, ο Δήμος μπορεί να προχωρήσει άμεσα τις διαδικασίες δικαστικού ή εξωδικαστικού καθορισμού τιμής μονάδας για την απαλλοτρίωση των ακινήτων».
ΕΡΓΑ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ, ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΟΜΒΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ
Όπως σημειώνεται, το προτεινόμενο έργο είναι αρμοδιότητας του Δήμου Αθηναίων και αφορά τις υποδομές της περιοχής του Ελαιώνα. Το προτεινόμενο έργο περιλαμβάνει 3 υποέργα ως εξής.
Υποέργο 1: Έργα οδοποιίας και κατασκευή δικτύων ομβρίων και αποχέτευσης στην περιοχή του Ελαιώνα, προϋπολογισμού 33.450.495€.
1.1. Έργα Οδοποιίας: Στην ευρύτερη περιοχή του Ελαιώνα δεν έχουν διανοιχθεί οι δρόμοι που προβλέπονται από την πολεοδομική μελέτη της περιοχής. Βασικός λόγος αποτελεί ότι μετά την πολεοδομική μελέτη έχουν εγκριθεί μεμονωμένες πράξεις εφαρμογής, οι οποίες καθορίζουν τις απαιτούμενες εισφορές των ακινήτων για την διάνοιξη των οδών. Η συνολική παρέμβαση περιλαμβάνει την κατασκευή οδών (υπόβαση και ασφαλτόστρωση), τη διαμόρφωση κρασπέδων και τον οδοφωτισμό. Το συγκεκριμένο υποέργο περιλαμβάνει 3 διαφορετικές φάσεις ωριμότητας:
α) Οδοί για άμεση διάνοιξη σε περιοχές με πράξεις εφαρμογής.
β) Οδοί για διάνοιξη υπό προϋποθέσεις σε περιοχές με πράξεις εφαρμογής αλλά χωρίς τις απαλλοτριώσεις/αγορές των εκτάσεων.
γ) Οδοί για διάνοιξη μετά από θεσμικές ενέργειες για περιοχές όπου δεν έχουν κυρωθεί πράξεις εφαρμογής.
Στο εν λόγω υποέργο περιλαμβάνεται επίσης και η «Ανάπλαση Ιεράς Οδού με ποδηλατόδρομο». Το τμήμα της Ιεράς Οδού εντός της περιοχής του Ελαιώνα είναι περίπου 1.300μ. Άρα ο χώρος παρέμβασης υπολογίζεται περίπου 52.000 τμ.
1.2. Δίκτυα Ομβρίων και Αποχέτευσης: Η περιοχή παρέμβασης για τις υποδομές ομβρίων είναι βορείως της οδού Αγ. Πολυκάρπου, όπου δηλαδή έχουν ολοκληρωθεί οι πράξεις εφαρμογής.
Τα απαιτούμενα υδραυλικά έργα του συγκεκριμένου υποέργου χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: 1. Δίκτυο όμβριων υδάτων: το οδικό δίκτυο του υποέργου 1 συνοδεύεται από έλλειψη δικτύου διαχείρισης όμβριων υδάτων. Για το σκοπό αυτό το υποέργο 1 συνδέεται άρρηκτα με την κατασκευή του δικτύου ομβρίων στην ίδια περιοχή παρέμβασης. Για τη συγκεκριμένη παρέμβαση έχει εκπονηθεί αναλυτική προμελέτη ανά λεκάνη διαχείρισης.
2. Αποχετευτικό δίκτυο ακαθάρτων: αντίστοιχα με την έλλειψη δικτύου ομβρίων, στην περιοχή μελέτης δεν υφίσταται ούτε δίκτυο αποχέτευσης. Η υλοποίηση του δικτύου αποχέτευσης είναι αρμοδιότητα της ΕΥΔΑΠ, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, λόγω του στρατηγικού χαρακτήρα του έργου και της ανάγκης συντονισμού μελετών και έργου με το δίκτυο ομβρίων, έχει γίνει η απαραίτητη συνεννόηση του Δήμου για την ανάληψη της υλοποίησης του αποχετευτικού δικτύου της περιοχής.
3. Καθαρισμός και αποκατάσταση ρέματος Προφ. Δανιήλ: το συγκεκριμένο τμήμα του ρέματος είναι οριοθετημένο σύμφωνα με το ΦΕΚ 48/ΑΑΠ/2009.
Το συνολικό μήκος της παρέμβασης είναι 400μ και χωροθετείται εντός του ακινήτου της Διπλής Ανάπλασης. Το τμήμα του ρέματος είναι ανοιχτό και χωρίς συντήρηση.
Υποέργο 2: Τεχνική Βοήθεια, προϋπολογισμού 250.000€. Για την ωρίμανση και ολοκλήρωση των μελετών και των τευχών δημοπράτησης είναι απαραίτητη η πρόβλεψη τεχνικής βοήθειας του υποέργου 1.
Υποέργο 3: Απαλλοτριώσεις για διάνοιξη οδών , προϋπολογισμού 7.140.000€. Ο Δήμος είναι υπόχρεος για την αποζημίωση των απαλλοτριώσεων που εκκρεμούν για την περιοχή του Ελαιώνα σε συνολική έκταση 60 στρεμμάτων
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες του Τεχνικού Συμβούλου θα περιλαμβάνουν τις ακόλουθες βασικές ενέργειες
Η ΦΑΣΗ 1 περιλαμβάνει την προκατασκευαστική φάση και τους διαγωνισμούς για την ανάδειξη αναδόχων κατασκευαστών για τα έργα αρμοδιότητας του Δήμου Αθηναίων στην περιοχή του Ελαιώνα. O Ανάδοχος θα προωθεί και θα συντονίζει τις διαδικασίες επίβλεψης και παραλαβής των μελετών που είναι απαραίτητες να εκπονηθούν για τα έργα υποδομής (ήτοι οδοποιία και αποχέτευση ομβρίων και ακαθάρτων) και των εν γένει διαμορφώσεων, για τους χώρους πρασίνου και για τα έργα διαμόρφωσης των ελεύθερων χώρων και των λοιπών δικτύων.
Η ΦΑΣΗ 2 περιλαμβάνει την παρακολούθηση και το συντονισμό της κατασκευής των έργων αρμοδιότητας του Δήμου Αθηναίων, μέχρι και την αποπεράτωση και την παράδοση τους στον κύριο τους. Ο ανάδοχος θα πρέπει να προωθεί και να συντονίζει τις αναγκαίες διαδικασίες και δράσεις για την κατασκευή των έργων.
Να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα, όπως είχε αναδείξει το insider, είχε «κλειδώσει» στο Ταμείο Ανάκαμψης από το ΥΠΟΙΚ το project «Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και του δημόσιου χώρου» που εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο δράσης με τις «Στρατηγικές αστικές αναπλάσεις» που αφορά στις παρεμβάσεις σε αστικές περιοχές, στον δημόσιο χώρο και στο κτιριακό απόθεμα ευρύτερων περιοχών, με στοιχεία βιοκλιματικού σχεδιασμού, ποιοτικής και ενεργειακής αναβάθμισης, ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, διαχείριση των φυσικών πόρων και εφαρμογή «έξυπνων» εφαρμογών και καινοτόμων τεχνολογιών. Αφορά σε αναπλάσεις σημαντικού εύρους: (α) σε επιλεγμένες αστικές περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερης πολιτιστικής ή / και ιστορικής σημασίας που μπορούν να λειτουργήσουν ως "αστικά αξιοθέατα" ή σημεία αναφοράς του αστικού χώρου και (β) εντός του αστικού χώρου ή σε παράκτιες κατοικημένες περιοχές για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Στα ορόσημα και τους στόχους περιλαμβάνονταν και η αστική ανάπλαση της πρώην βιομηχανικής περιοχής Βοτανικού/ Ελαιώνα, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω δημόσιας χρήσης του στρατοπέδου του Πολεμικού Ναυτικού, της ανακαίνισης της φοιτητικής εστίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ), με τον χρονικό ορίζοντα ορόσημο για τις «Αστικές παρεμβάσεις — ανάθεση συμβάσεων» (Κοινοποίηση της ανάθεσης σύμβασης ή συμβάσεων) να έχει τεθεί για το 2ο τρίμηνο 2023.
