Εξαιρετικά ισχυρό είναι το πλήγμα που έχει δεχτεί το θαλάσσιο εμπόριο της Ρωσίας, καθώς μειώθηκε περισσότερο από το μισό από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία πριν από τρεις εβδομάδες, αποκαλύπτουν νέα στοιχεία της Refinitiv.
Mάλιστα, όπως επισημαίνεται η πτώση στα μεγέθη του θαλάσσιου εμπορίου είναι τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη από ό,τι στις χειρότερες ημέρες της πανδημίας, μετά από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Μόσχα από την Δύση.
Η «παράκαμψη» των ρωσικών λιμανιών από τα πλοία θα μπορούσε να «μεταφραστεί» το επόμενο διάστημα σε έλλειψη αγαθών στα καταστήματα της Ρωσίας, καθώς εξαντλούνται τα αποθέματα στις αποθήκες των καταστημάτων λιανικής πώλησης, στα εργοστάσια και στις επιχειρήσεις, με τους αναλυτές εμπορίου να κάνουν λόγο για ένα χρονικό διάστημα μίας έως τριών εβδομάδων προτού αρχίσουν να φαίνονται οι πρώτες ελλείψεις.
Η πτώση στο εμπόριο σε νούμερα
Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, ο μέσος αριθμός πλοίων με προορισμό τη Ρωσία παρέμενε σταθερός σε περίπου 325.
Από την έναρξη του πολέμου και την επιβολή των κυρώσεων και μετά, ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 55%, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Refinitiv.
«Στην 20ετή καριέρα μου, δεν έχω δει τόσο μεγάλη πτώση σε έναν προορισμό, όπως είδαμε τις τελευταίες τρεις εβδομάδες», δήλωσε στο Sky News ο Γκλεν Κέπκε, γενικός διευθυντής στο FourKites, μια τεχνολογική πλατφόρμα για εφοδιαστικές αλυσίδες.
Δεν είναι μόνο οι κυρώσεις, αλλά και οι πραγματικές επιπτώσεις στα πλοία και στο πλήρωμά τους, ιδιαίτερα στη Μαύρη Θάλασσα.
Με τις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις να έχουν εκτοξεύσει εκατοντάδες πυραύλους προς την Ουκρανία, πολλές ναυτιλιακές εταιρείες ωθήθηκαν είτε να ακυρώσουν δρομολόγια είτε να απομακρυνθούν από την περιοχή, οδηγώντας σε μείωση 58% σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την εισβολή.
Η πτώση του εμπορίου και σε ρωσικά λιμάνια τα οποία βρίσκονται χιλιάδες μίλια μακριά από τη σύγκρουση, δείχνει επίσης την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η ΕΕ και άλλοι σύμμαχοι.
Λιμάνια στη Βαλτική Θάλασσα, όπως η Αγία Πετρούπολη, που είναι υπεύθυνα για το ένα τρίτο του ναυτικού εμπορίου της Ρωσίας, έχουν τώρα 65% λιγότερα πλοία που πραγματοποιούν δρομολόγια, υπολογίζει η επενδυτική τράπεζα UBS.
Στον Ειρηνικό, ο αριθμός των πλοίων μειώθηκε κατά 52% από την έναρξη του πολέμου. Αυτά τα λιμάνια, συμπεριλαμβανομένου του Βλαδιβοστόκ, λαμβάνουν κατά κύριο λόγο φορτίο από την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.
Ο αντίκτυπος των κυρώσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες
Η μείωση του ναυτιλιακού εμπορίου έχει διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες στη Ρωσία, με τα εισαγόμενα αγαθά να γίνονται ολοένα και πιο σπάνια.
Η αυτοκινητοβιομηχανία Lada ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα την αναστολή των εργασιών σε τρία εργοστάσια της, το μεγαλύτερο από τα οποία απασχολεί περισσότερους από 30.000 ανθρώπους.
Οι δυτικές εταιρείες απομακρύνονται από τη Ρωσία ακόμη και σε κλάδους που δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις.
Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και η παραγωγή προϊόντων όπως ο άνθρακας, τα σιτηρά και τα λιπάσματα, των οποίων η Ρωσία είναι σημαντικός εξαγωγέας.
Ο αριθμός των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, πετρελαιοφόρων και των φορτηγών ξηρού φορτίου, που αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα του στόλου με προορισμό τη Ρωσία, έχει μειωθεί μεταξύ 40% και 60% από τα τέλη Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της UBS.
Αυτή η μείωση στα πλοία που μεταφέρουν βασικά τρόφιμα είναι πιθανό να επιδεινώσει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.
Οι βρετανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ Sainsburys, Morrisons, Asda και Waitrose ανακοίνωσαν την απαγόρευση της ρωσικής βότκας. Εν τω μεταξύ, τα καταστήματα λιανικής ASOS και Boohoo ανέστειλαν τις πωλήσεις τους στους Ρώσους καταναλωτές.
Ο πετρελαϊκός γίγαντας Royal Dutch Shell «γύρισε την πλάτη» στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στα οποία επίσης δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις, μόλις μια εβδομάδα μετά τη δημόσια αντίδραση για μια συμφωνία για αργό Ουραλίων που υπέγραψε η εταιρεία μετά την έναρξη της εισβολής.
Ο κ. Κέπκε επισημαίνει πως οι δυτικές εταιρείες θα πρέπει να ανησυχούν για τον κοινωνικό αντίκτυπο και τον κίνδυνο για ην φήμη τους σε περίπτωση συναλλαγής με τη Ρωσία.
«Γενικά ο πόλεμος δεν είναι μια αποδεκτή θέση. Όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτό, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για οποιαδήποτε εταιρεία σε οποιαδήποτε χώρα να συναλλάσσεται με τη Ρωσία», προσέθεσε.
Η εξάρτηση της Δύσης από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο
Ενώ η μείωση των πλοίων και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες σημαίνουν λιγότερα αγαθά για τους Ρώσους καταναλωτές, η άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα μπορούσε να περιορίσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων στη ρωσική κυβέρνηση.
Η Ρωσία παράγει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου φυσικού αερίου και το ένα δέκατο του παγκόσμιου πετρελαίου. Το ποσοστό που αφορά στο εμπόριο της με την ΕΕ με την ΕΕ σε αυτούς τους τομείς είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Τον Οκτώβριο, το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε έσοδα 500 εκατ. δολαρίων την ημέρα από πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτός ο αριθμός είναι πιθανό να είναι ακόμη υψηλότερος τώρα, επειδή από την έναρξη της εισβολής οι τιμές του πετρελαίου έχουν «εκτοξευτεί» απότομα.
Συγκριτικά, η Ρωσία είναι λιγότερο εκτεθειμένη στους κλάδους που πλήττονται από τις κυρώσεις. Η χώρα αντιπροσωπεύει μόλις το 1,6% του παγκόσμιου εμπορίου φυσικών αγαθών και το 0,4% των παγκόσμιων διασυνοριακών τραπεζικών συναλλαγών.
Το εμπόριο με ορισμένες μη δυτικές χώρες, όπως η Κίνα, συνεχίστηκε επίσης σε επίπεδα που φτάνουν σε αυτά που ίσχυαν και πριν από τις κυρώσεις.
Ωστόσο, σύμφωνα και με σχόλιο του Sky News, υπάρχουν στοιχεία ότι ορισμένες επιχειρήσεις οι οποίες εδράζονται σε χώρες που δεν έχουν υιοθετήσει τις δυτικές κυρώσεις, όπως για παράδειγμα η κινέζικη αυτοκινητοβιομηχανία Geely, αρχίζουν τώρα να απομακρύνονται από τη Μόσχα.
Ο Γκλεν Κέπκε λέει ότι εάν αυτό συνεχιστεί θα δυσχεράνει την εμπορική ανάκαμψη της Ρωσίας.
«Ακόμη και αν ο πόλεμος επιλυόταν σήμερα, θα υπάρξει μια συνεχιζόμενη επίδραση επί τουλάχιστον τρεις μήνες πριν γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για επιστροφή στην πρόοδο».
