Η πιο κρίσιμη ημερομηνία στις αποφάσεις που θα ληφθούν από την ΕΕ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι η 25η Μαΐου. Για τότε έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, προσδιοριστεί η ανακοίνωση από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής του πορίσματος των θεσμών για την Ενισχυμένη Εποπτεία. Σε αυτό θα προτείνονται οι όροι εξόδου της χώρας από το εν λόγω καθεστώς (κάτι που η κυβέρνηση αλλά και η Επιτροπή προτείνει να γίνει τον Αύγουστο), αλλά και η εκταμίευση δύο πακέτων παρεμβάσεων στο χρέος (δόσεων), συνολικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ περίπου.
Την ίδια ημέρα, η Κομισιόν σχεδιάζει να ανακοινώσει και όλο το πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου (European Semester), με τις συστάσεις πολιτικής για τους προϋπολογισμoύς και τις μεταρρυθμίσεις των κρατών-μελών. Εκεί θα φανεί το κατά πόσο η ενεργειακή κρίση θα κάνει την Επιτροπή να αποφασίσει μεγαλύτερη ελαστικότητα στη λήψη μέτρων στήριξης φέτος και ειδικά το 2023 όταν θα πρέπει να επανέλθουν οι δημοσιονομικοί κανόνες (σ.σ. που δημιουργούν σήμερα ένα ασφυκτικό καθεστώς για κράτη όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία με υψηλό χρέος). Οι κανόνες οι οποίοι προς το παρόν υποχρεώνουν την Ελλάδα σε σχεδιασμό επιστροφής σε πλεονάσματα δημιουργούν ένα πλέγμα έντονων περιορισμών στα περιθώρια λήψης μέτρων στήριξης που προς το παρόν έχουν εξαντληθεί με το τελευταίο πακέτο μέτρων και αναζητούνται νέες πηγές.
Οι εαρινές και η πρόταση
Το σκηνικό που θα διαμορφωθεί ανά την ΕΕ ξεδιπλώνεται από πιο πριν, μέσα δύο πορίσματα για τις προοπτικές και για την «αντίδραση» της Ευρώπης. Τη Δευτέρα 16 Μαΐου ανακοινώνονται οι εαρινές προβλέψεις. Δηλαδή, η πρώτη επίσημη συνολική αποτίμηση της Κομισιόν για το πόσο μεγάλοι είναι οι τριγμοί στις Ευρωπαϊκές οικονομίες και σε κάθε κράτος μέλος από τη νέα ενεργειακή κρίση, αλλά και για το πόσο θα διαρκέσει και τι ένταση θα έχει η κρίση.
Δύο μέρες αργότερα, στις 18 Μαΐου έχει προσδιοριστεί - προς το παρόν - η ανακοίνωση του σχεδίου αντίδρασης της Ευρώπης στην ενεργειακή κρίση (Repower EU), με τις πρώτες διαρροές που έχουν γίνει για προσχέδια να κάνoυν λόγο απλά για μία προσπάθεια ταχύτερης απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, χωρίς μεγάλες προσδοκίες για άμεση δημοσιονομική παρέμβαση της ΕΕ. Αλλά και με το επιχειρούμενο 6ο πακέτο κυρώσεων να είναι ακόμα σε εκκρεμότητα...
Το πόρισμα για την Ελλάδα
Για τα ελληνικά συμφέροντα αυτό που έχει πιο μεγάλη σημασία είναι η 14η έκθεση για την ενισχυμένη εποπτεία της 25ης Μαΐου. Επιχειρείται να είναι και η τελική, αν και ακόμα δεν έχουν διασαφηνιστεί μία σειρά από στοιχεία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το περιεχόμενο του πορίσματος θα είναι ξεκάθαρα θετικό για την πρόοδο που έχει κάνει η χώρα. Ωστόσο, το ζήτημα που απομένει να αποφασιστεί είναι το πώς και πότε θα διατεθούν όχι μόνο το πακέτο 750 εκατ. ευρώ περίπου παρεμβάσεων στο χρέος (θα ληφθεί θετική απόφαση τον Ιούνιο), αλλά και το πρόσθετο πακέτο παρεμβάσεων αξίας επιπλέον 750 εκατομμυρίων ευρώ περίπου το οποίο εκκρεμεί από τις πρώτες αξιολογήσεις (σ.σ. άρα συνολικά απομένουν προς ενεργοποίηση περίπου 1,5 δισ. ευρώ παρεμβάσεων στο χρέος που θα τονώσουν τα κρατικά διαθέσιμα).
Το σενάριο διπλού πακέτου δόσεων τον Ιούνιο δεν έχει ακόμα εντελώς απορριφθεί αν και πλέον δεν θεωρείται το κυρίαρχο. Με τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι να περιλαμβάνουν σχέδιο για ένα επιπλέον πακέτο το φθινόπωρο ή τον προσεχή Δεκέμβριο.
Το άλλο ζήτημα είναι πώς θα γίνει η έξοδος της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Με την κυβέρνηση αλλά και τους θεσμούς να προκρίνουν η κίνηση αυτή να γίνει τον Αύγουστο (όταν λήγει η εξάμηνη παράταση που δόθηκε τελευταία φορά τον Φεβρουάριο), αλλά με την απόφαση να είναι πολιτική και να παραπέμπει στο Eurogroup Ιουνίου με βάση και τη συνολική εικόνα της ελληνικής και όχι μόνο οικονομίας.
Επίσης, θα πρέπει να αποφασισθεί με ποιους όρους θα διαμορφωθεί το πλαίσιο παρακολούθησης της μετά προγραμματικής εποπτείας (Post program surveillance) στην οποία εντάσσονται όλα τα κράτη που πέρασαν από μνημόνια έως ότου αποπληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος των δανειακών τους υποχρεώσεων. Θα υπάρχει και μία 2η εσωτερική αξιολόγηση που θα διεξάγει ως δανειστής ο ESM. Ο λόγος για τη διαδικασία Early Warning (επίσης ισχύει σε όλα τα κράτη που δανείστηκαν), η οποία δεν δημοσιοποιείται, αλλά καταγράφει ανά τρίμηνο την πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων και την ευστάθεια των οικονομιών των κρατών-μελών.
Tα προαπαιτούμενα
Οι εκκρεμότητες που θα περιλαμβάνονται στο πόρισμα της 25ης Μαΐου θα είναι και ο «οδικός χάρτης» για την επόμενη ημέρα. Με το οικονομικό επιτελείο και τα αρμόδια υπουργεία να έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου επίλυσης των εκκρεμών πεδίων, και ειδικά αυτόν που δεν συνδέεται με το Σχέδιο Ανάκαμψης (πχ στελέχωση ΑΑΔΕ, παρεμβάσεις επιτάχυνσης της δικαιοσύνης).
Βασικό πεδίο πιέσεων από πλευράς θεσμών (EKT, Επιτροπή, ESM), θεωρείται το πεδίο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες, με το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας να έχει το βάρος της επιτάχυνσης της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων. Σημαντικό πεδίο είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα(), με έμφαση στην πλήρη εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα, αλλά και στην εκκαθάριση εντός του 2023 των εκκρεμών υποθέσεων του Ν. Κατσέλη, στην ομαλή διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, στην εκκαθάριση του συνόλου των εκκρεμών κρατικών εγγυήσεων που έχουν καταπέσει, αλλά και στο μεταβατικό φορέα προστασίας 1ης κατοικίας με το νέο φορέα πώλησης και επανεκμίσθωσης να αναμένεται πλέον το 2023.
Στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, υπό εξέταση είναι το «αντιστάθμισμα» για την απόφαση του ΣτΕ για ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ όπως και για κινήσεις που είχαν αποφασισθεί το 2018 αλλά δεν προχωρούν λόγω των συνθηκών της αγοράς. Ορόσημο τίθεται και για την Εγνατία Οδό η ενεργοποίηση της σύμβασης παραχώρησης μέχρι τα τέλη του 2022. Για την επικύρωση των δασικών χαρτών, γίνεται κατανοητή η καθυστέρηση στην περίοδο υποβολής ενστάσεων λόγω των πυρκαγιών με νέο ορόσημο τον Ιούλιο.
Η πρώτη δόση του νέου ΕΝΦΙΑ έχει ορισθεί για τον Απρίλιο. Έως τον Ιούλιο τίθεται στόχος να γίνεται κεντρικά το 40% των δημοσίων συμβάσεων των νοσοκομειακών δαπανών, για τις οποίες η Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας έχει εντολή να προκηρύσσει διαγωνισμούς. Στην ΑΑΔΕ το νέο πληροφοριακό σύστημα και η πλήρης θέση του σε λειτουργία έχει μεταφερθεί για τέλη Σεπτεμβρίου.
Επίσης, η μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τον Μάιο. Το ίδιο και το παράγωγο δίκαιο για τις δημόσιες συμβάσεις. Επίσης προβλέπεται βελτίωση της λειτουργικής δημοσιονομικής ταξινόμησης έως τον Απρίλιο και ενσωμάτωση στην ετήσια επικαιροποίηση της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής τον Μάιο.
