Την παροχή επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη των Ουκρανών πολιτών που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα τους λόγω του πολέμου της Ρωσίας ενέκρινε η Κομισιόν.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, Επιτροπή έκανε ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και τους εταίρους ώστε να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας με την έγκριση της «Ευέλικτης βοήθειας για εδάφη (FAST -CARE)». Πρόκειται για μια νέα ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων που επεκτείνει τη στήριξη που παρέχεται ήδη στο πλαίσιο της δράσης συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE), προσφέροντας περαιτέρω στήριξη και περαιτέρω ευελιξία για χρηματοδότηση από την πολιτική συνοχής.
Η δράση CARE κινητοποίησε επενδύσεις για στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, μεταφραστικές υπηρεσίες ή κατάρτιση για εκτοπισμένα άτομα, καθώς και για τις χώρες υποδοχής τους. Ωστόσο, καθώς οι ανάγκες εξακολουθούν να αυξάνονται, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι περιφέρειες της ΕΕ κάλεσαν την Επιτροπή να παρουσιάσει νέες πρωτοβουλίες εντός του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τη στήριξη των προσπαθειών των κρατών μελών στον τομέα αυτό.
Το FAST-CARE ανταποκρίνεται στα αιτήματα αυτά παρέχοντας επιπλέον ευελιξία για την υλοποίηση των επενδύσεων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και συμβάλλει επίσης στον μετριασμό της καθυστέρησης στην υλοποίηση χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων που οφείλεται στο συνδυασμένο αποτέλεσμα της νόσου COVID-19 και του υψηλού ενεργειακού κόστους και της έλλειψης πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού που προκάλεσε ο πόλεμος.
Η δέσμη μέτρων επιφέρει τρεις αλλαγές στη νομοθεσία για τη πολιτική συνοχής των περιόδων 2014-2020 και 2021-2027, με σκοπό να επιταχυνθεί και να απλουστευθεί περαιτέρω η στήριξη των κρατών μελών για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η βοήθεια για την ανάκαμψη των περιφερειών από την πανδημία COVID-19:
Περισσότερη στήριξη σε όσους υποδέχονται εκτοπισμένα άτομα
- Οι πληρωμές προχρηματοδότησης αυξάνονται κατά επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ που θα καταβληθούν το 2022 και το 2023, πράγμα που θα παράσχει ταχεία πρόσθετη ρευστότητα σε όλα τα κράτη μέλη. Το ποσό αυτό προστίθεται στα 3,5 δισ. ευρώ σε πληρωμές προχρηματοδότησης που πραγματοποιήθηκαν ήδη στο πλαίσιο της REACT-EU από τον Μάρτιο του 2022.
- Η δυνατότητα συγχρηματοδότησης κατά 100 % από την ΕΕ κατά την περίοδο 2014-2020 επεκτείνεται πλέον στα μέτρα που προωθούν την κοινωνικοοικονομική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών. Η δυνατότητα αυτή επεκτείνεται επίσης στα προγράμματα της περιόδου 2021-2027, προβλέπεται δε να επανεξεταστεί έως τα μέσα του 2024.
- Τα κράτη μέλη μπορούν να αυξήσουν το ποσό του απλουστευμένου μοναδιαίου κόστους για την κάλυψη των βασικών αναγκών των προσφύγων από 40 ευρώ, που προβλέπεται στο πλαίσιο της CARE, σε 100 ευρώ την εβδομάδα ανά άτομο. Μπορούν να δηλώσουν τις δαπάνες αυτές για διάστημα έως 26 εβδομάδων αντί 13 εβδομάδων σήμερα. Με τον τρόπο αυτό καθίσταται δυνατή η περαιτέρω απλούστευση της χρήσης των κονδυλίων για τα εκτοπισμένα άτομα.
- Η δυνατότητα διασταυρούμενης χρηματοδότησης, η οποία έχει ήδη παρασχεθεί στο πλαίσιο της CARE μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), θα επεκταθεί στο Ταμείο Συνοχής. Αυτό σημαίνει ότι το Ταμείο Συνοχής μπορεί πλέον να κινητοποιήσει πόρους για την αντιμετώπιση των συνεπειών των μεταναστευτικών προκλήσεων.
Διασφάλιση ότι οι επενδύσεις διατίθενται εκεί όπου είναι αναγκαίες
- Τουλάχιστον το 30% των πόρων που κινητοποιούνται από τις παρεχόμενες δυνατότητες ευελιξίας θα πρέπει να χορηγείται για πράξεις τις οποίες διαχειρίζονται οι τοπικές αρχές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στις τοπικές κοινότητες, έτσι ώστε όσοι αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των προσπαθειών να λαμβάνουν επαρκή στήριξη.
- Οι δαπάνες για πράξεις για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων μπορούν πλέον να δηλώνονται αναδρομικά για επιστροφή, ακόμη και όταν η πράξη έχει ήδη ολοκληρωθεί.
- Τα προγράμματα μπορούν να στηρίξουν πράξεις εκτός του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του προγράμματος, αλλά εντός του κράτους μέλους. Αυτό θα επιτρέψει τη διοχέτευση της στήριξης εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαία, καθώς οι πρόσφυγες μετακινούνται συχνά εντός των κρατών μελών.
Πρακτική στήριξη για την επίλυση του προβλήματος της καθυστέρησης στην υλοποίηση των έργων
- Τα έργα ύψους άνω του 1 εκατ. ευρώ (π.χ. στον κατασκευαστικό τομέα), που στηρίζονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 αλλά τα οποία δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρωθούν εγκαίρως λόγω αυξήσεων των τιμών και ελλείψεων πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού, μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν στήριξη στο πλαίσιο των προγραμμάτων της περιόδου 2021-2027.
- Μεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη μέλη κατά την περάτωση των προγραμμάτων για τη μεγιστοποίηση του ποσού των κονδυλίων που μπορούν να λάβουν ακόμη και όταν η υλοποίηση έχει καθυστερήσει.
Δηλώσεις
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε: «Η ΕΕ παραμένει πλήρως αλληλέγγυα με την Ουκρανία έναντι της βάναυσης επίθεσης της Ρωσίας. Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποδεχτεί εκατομμύρια Ουκρανούς και Ουκρανές που προσπαθούν να ξεφύγουν από αυτόν τον πόλεμο, αλλά πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές του συνέπειες —για παράδειγμα, πρόσθετες δαπάνες και δυσκολίες στην αλυσίδα εφοδιασμού. Η σημερινή πρόταση επιδιώκει έναν σημαντικό ανθρωπιστικό και οικονομικό στόχο: να βελτιώσει τη στήριξη της ΕΕ προς τα εκτοπισμένα άτομα από την Ουκρανία και να απλουστεύσει το έργο των κρατών μελών όσον αφορά την υλοποίηση βασικών έργων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ, τα οποία κινδυνεύουν πλέον να καθυστερήσουν. Θα το επιτύχουμε καθιστώντας τους κανόνες της πολιτικής συνοχής της ΕΕ απλούστερους και πιο ευέλικτους, σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, και τηρώντας τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας.»
Η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, κ. Ελίζα Φερέιρα, πρόσθεσε τα εξής: «Οι συνέπειες της απρόκλητης και αδικαιολόγητης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία αυξάνονται καθημερινά. Από την αρχή, η πολιτική συνοχής δίνει ολοκληρωμένη και ρεαλιστική απάντηση στις διάφορες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές. Σήμερα, με τις προτάσεις μας FAST-CARE, εντείνουμε τη βοήθειά μας προτείνοντας επιπλέον ευελιξία και περισσότερα μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών και τη στήριξη όσων βιώνουν την κατάσταση από πρώτο χέρι. Οι προτάσεις αυτές θα συμβάλουν επίσης στον μετριασμό των συνδυασμένων αρνητικών επιπτώσεων της νόσου COVID-19 και του πολέμου στην υλοποίηση των προγραμμάτων.»
Ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, κ. Νικολά Σμιτ, δήλωσε τα εξής: «Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής υποδεχθεί πάνω από 6,2 εκατομμύρια ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι αρχές των κρατών μελών και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κάνουν εξαιρετική δουλειά υπό πολύ δύσκολες συνθήκες για την παροχή τροφής, στέγης, εκπαίδευσης, συμβουλών και ευκαιριών απασχόλησης στους ανθρώπους που φτάνουν. Η δέσμη μέτρων FAST-CARE αποτελεί συγκεκριμένο τρόπο παροχής πρόσθετης αλληλεγγύης σε όλα τα κράτη μέλη με τα εργαλεία και τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας.»
