Η νέα άνοδος στην τιμή του φυσικού αερίου την Παρασκευή προς τα 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα συνέβαλλε σε μία πρώτη αντίδραση από Ευρωπαϊκής πλευράς, με την Τσεχική προεδρία να προαναγγέλλει έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας.
Και τούτο τη στιγμή που πολλά κράτη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα ζητούν επιτακτικά και άμεσα μία αποφασιστική λύση: ένα ευρωπαϊκό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και περιμένουν να δουν αν θα υπάρξει τις επόμενες ημέρες κάποια σχετική συζήτηση σε θεσμικό επίπεδο και στα υπόλοιπα προγραμματισμένα «ραντεβού» όπως στη σύνοδο του EWG.
H ελληνική κυβέρνηση, κάνει συνεχώς σαφές πως όσο ανεβαίνει η τιμή του αερίου και – κατά συνέπεια – το κόστος του πακέτου για το ρεύμα πέραν των 2 δισ. ευρώ που έχει μέχρι στιγμής υπολογισθεί για το 2022 (σ.σ. σε δημοσιονομικούς όρους αφού μαζί με τις άλλες πηγές χρηματοδότησης ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ), τόσο θα περιορίζονται τα περιθώρια που θα υπάρχουν για πρόσθετα μέτρα στήριξης φέτος αλλά και πρόσθετες ελαφρύνσεις (κατά προτίμηση μόνιμου χαρακτήρα) το 2023.
Κάποια μέτρα/παρεμβάσεις θεωρούνται σίγουρα και η τύχη κάποιον άλλων θα είναι συνάρτηση των εξελίξεων. Τις τιμής του αερίου και του ρεύματος, της πορείας των καυσίμων (που αρχίσουν πάλι να ανεβαίνουν) και της στάσης της ΕΕ. Αλλά και σε εγχώριο επίπεδο των νέων στοιχείων για το ΑΕΠ, τον τουρισμό και τα έσοδα που αυξάνουν τα περιθώρια στήριξης.
Τα μέτρα στήριξης
Σίγουρα θεωρούνται για το 2022 στο πακέτο της ΔΕΘ τα μέτρα για την κάλυψη του κόστους τους ρεύματος. Με βασικό στόχο από πλευράς του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης να μπορέσει δημοσιονομικά να διατηρήσει το ποσοστό κάλυψης στα σημερινά (υψηλά) επίπεδα για πολίτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακόμη και σε ένα «κακό» σενάριο για την πορεία της ενεργειακής κρίσης. Επίσης αναζητείται και λύση για τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές μονάδες, για τις οποίες η κάλυψη είναι πιο χαμηλή.
Στο πεδίο της θέρμανσης με φυσικό αέριο, εναλλακτικές προτάσεις για στήριξη ή για επιδότηση της αλλαγής του τρόπου θέρμανσης είναι στο τραπέζι, ανάλογα με το αν θα υπάρχουν πόροι. Αναφορικά με το πετρέλαιο θέρμανσης, ένα νέο επίδομα θεωρείται δεδομένο αλλά με άγνωστο «Χ» το αν θα υπάρχουν τα χρήματα ή αν θα πρέπει να διευρυνθεί (σ.σ. ανάλογα με την πορεία των τιμών όχι μόνο του πετρελαίου αλλά και του φυσικού αερίου).
Ανάλογο δίλημμα (τιμών/δημοσιονομικού περιθωρίου) υπάρχει και για το αν θα υπάρξει fuel pass 3 με μία επιπλέον επιφύλαξη: το πως θα αντιμετωπισθεί η προτίμηση του 75% περίπου των δικαιούχων στον δεύτερο κύκλο να λάβουν λιγότερα σε αξία «μετρητά» αντί για κάρτα καυσίμων. Ο λόγος για μία επιλογή που αξιολογείται και σε συνδυασμό με την πρόταση που παραμένει επίσης στο τραπέζι για μία νέα επιταγή ακριβείας.
Στο τραπέζι είναι και η επέκταση του επιδότησης diesel για τους τελευταίους 3 μήνες του 2022. Επίσης, έχουν αρχίσει να τίθενται επί τάπητος και σκέψεις για κίνητρα-μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας στο πρότυπο των συστάσεων της ΕΕ και των πρακτικών σε άλλα κράτη (αναζητώντας και κονδύλια από την ΕΕ), ενώ επανυπολογίζεται και το επιπλέον κόστος για το δημόσιο (σ.σ. έχει ήδη προβλεφθεί δαπάνη 500 εκατ. ευρώ για τις αυξημένες ανάγκες του δημοσίου).
Οι ελαφρύνσεις
Για το 2023 τα «σίγουρα» μέτρα είναι η επέκταση της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και σε δημόσιο και συνταξιούχους. Αλλά και η αύξηση των συντάξεων.
Η πρόταση για μεγαλύτερη από 4,5 μονάδες μείωση των ασφαλιστικών εισφορών παραμένει στο τραπέζι (και ως βοήθεια προς τις επιχειρήσεις για τη νέα αύξηση του κατώτατου), αλλά σε συνάρτηση και με το πως θα διαμορφωθούν τα δημοσιονομικά δεδομένα και ποια θα είναι τα κόστη από τα αναδρομικά στους συνταξιούχους.
Ξεδιπλώνονται οι υπόλοιπες δεσμεύεις της κυβέρνησης που έμειναν στην μέση λόγω των πολλαπλών κρίσεων (πχ κατάργηση τέλους επιτηδεύματος, επιπλέον μείωση συντελεστή φορολογίας επιχειρήσεων), αλλά με προτεραιότητα στα μέτρα που «σταματούν» φέτος ως προσωρινού χαρακτήρα και πρέπει να βρεθούν χρήματα για την παράταση/μονιμοποίησή τους: από τον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά και σε υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, μη αλκοολούχα ποτά, εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών και στο τουριστικό πακέτο, έως την αναστολή ΦΠΑ στα ακίνητα.
Η ανάγκη για λύση από την ΕΕ
Κλειδί σε όλα αυτά είναι η στάση της ΕΕ. Όπως ανέφερε χθες και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στο ΣΚΑΪ, ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται θα δοθεί στο σύνολο του στην ελληνική κοινωνία. Μίλησε για πολύ καλύτερες επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας συγκριτικά με τις προβλέψεις, αλλά και για ένα τεράστιο πρόβλημα με την τιμή του φυσικού αερίου για το οποίο «απαιτείται άμεσα ευρωπαϊκή λύση» μιλώντας για πανευρωπαϊκό πλαφόν στην τιμή του αερίου. Εξηγώντας πως η ανάγκη να καλύψουμε ένα υψηλό ποσοστό του αυξημένου κόστους του ρεύματος για τους πολίτες «ροκανίζει» πόρους από άλλα μέτρα στήριξης. «Αν οι τιμές παραμείνουν υψηλές, θα χρειαστεί μεγαλύτερη επιδότηση, άρα θα χρειαστούν επιπλέον πόροι για την στήριξη που θα λείψουν από αλλού», ανέφερε.
