Μεγάλη προσαρμοστικότητα στις συνεχείς και διαφορετικές προκλήσεις που έχουν αντιμετωπίσει κατά τα τελευταία δέκα τουλάχιστον έτη έχουν δείξει οι ελληνικές επιχειρήσεις.
Όπως εξηγεί μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος, Γιώργος Ραουνάς, οι ελληνικές επιχειρήσεις που κατάφεραν να επιβιώσουν της οικονομικής ασφυξίας των capital controls, της τραπεζικής καχεξίας για τη χρηματοδότησή τους, της πρωτοφανούς κατάστασης της πανδημίας και λοιπών δεινών, έχουν αποκτήσει ανοσία στις δυσκολίες.
Παρά ταύτα, κάποιες παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας αποτελούν, σύμφωνα με τον κ. Ραουνά, εμπόδια για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Σταχυολογώντας κάποιες από αυτές αναφέρει τις εξής εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις, καθώς και κάποιες σκέψεις για την αντιμετώπισή τους:
- Η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να είναι δύσκολη για πολλές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα για τις μικρές και μεσαίες. Η ουσιαστική κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών που οδήγησε στην απόλυτη αυστηροποίηση των κριτηρίων χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα δεν αναπτύχθηκαν εναλλακτικές πηγές πίστης, κατέληξε στο να κάνει κυρίαρχο στοιχείο την εξασφάλιση και όχι τις παραγωγικές χρηματοροές. Πρέπει οι τράπεζες να εξορθολογίσουν τα πιστωτικά κριτήρια και να αναλάβουν ξανά λελογισμένα ρίσκα, ενώ η πολιτεία μέσω των δομών της να παράσχει εξασφαλίσεις σε επιχειρήσεις με ικανή διοίκηση.
- Η διαχρονικά αναιμική οικονομική διπλωματία δεν διευκολύνει ιδιαίτερα την τοποθέτηση σε αγορές-στόχους, παρά τη σημαντική βελτίωση της εξωστρέφειας (που ήρθε ως απάντηση στην οικονομική κρίση). Απαιτείται μακροχρόνιος σχεδιασμός, εξασφάλιση πόρων και στελέχωση των θέσεων με τα κατάλληλα άτομα που θα προωθούν και θα υποστηρίζουν με συνέπεια τις ελληνικές επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους κλάδους και χώρες.
- Το μικρό μέγεθος των εταιρειών μας (ακόμα και των μεγάλων από αυτές στην παγκόσμια κλίμακα) τις οδηγεί να είναι περιφερειακοί «παίκτες». Τα πρόσφατα μέτρα που ενισχύουν τη δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά θα πρέπει να έχουν συνέχεια, πέρα από την καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης του ΤΑΑ (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας).
- Η εταιρική διακυβέρνηση των περισσοτέρων επιχειρήσεων δεν είναι στο σωστό επίπεδο για να τους επιτρέψει να μεγαλώσουν με υποστήριξη επιχειρηματικών κεφαλαίων ή άλλων στρατηγικών επενδυτών. Ο μέσος Έλληνας επιχειρηματίας πρέπει να διαχωρίσει το εταιρικό από το προσωπικό ταμείο και να αποδεχθεί ότι όταν αποφασίζει για τα μέλη του ΔΣ ή τη στελέχωση σημαντικών θέσεων, η τεχνογνωσία είναι καλύτερη από τη συγγένεια. Την ίδια στιγμή, θέματα για τον ρόλο της οικογένειας στην επιχείρηση και για τη διαδοχή πρέπει να συζητώνται στη βάση της βέλτιστης λειτουργίας και βιωσιμότητας της επιχείρησης.
Εστιάζοντας στα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών από την κυβέρνηση, ο κ. Ραουνάς επισημαίνει ότι έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα τόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας όσο και στην παρούσα ενεργειακή κρίση. Ωστόσο διευκρινίζει ότι «είναι αναμενόμενο να αφήνουν αρκετούς δυσαρεστημένους και σε γενικό επίπεδο να μην είναι επαρκή για την πλήρη κάλυψη των αναγκών». Επίσης, προσθέτει ότι «ενώ για τα νοικοκυριά είναι λογικό να μην υπάρχουν γενικά και οριζόντια μέτρα, εστιάζοντας στους πλέον ευάλωτους, όσον αφορά τις επιχειρήσεις θεωρώ ότι θα πρέπει να διερευνηθούν μέτρα φορολογικής τουλάχιστον ελάφρυνσης για την αποφυγή μετακύλισης του αυξημένου κόστους λειτουργίας στους καταναλωτές. Παράλληλα απαιτείται συνεχής παρακολούθηση της αγοράς για έλεγχο περιπτώσεων αισχροκέρδειας». «Ο κίνδυνος του εκτροχιασμού των δημοσιονομικών δεδομένων πρέπει να αποφευχθεί, ειδικά εν όψει των επερχόμενων εκλογών, ενώ η Κυβέρνηση δεν θα πρέπει να προσφύγει στην ανάλωση κεφαλαίων του ΤΑΑ τα οποία σκοπό έχουν την ανάπτυξη» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Αισιόδοξη στάση διατηρούν οι Έλληνες σύμβουλοι μάνατζμεντ
Αναφορικά με την ελκυστικότητα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού, ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΑ σημειώνει ότι η χώρα παραμένει ελκυστική, παρά τα θέματα που εξακολουθούν να υπάρχουν. Προσθέτει επίσης, ότι η διαδικασία ένταξης σε κάποιο καθεστώς ενίσχυσης και η αδειοδότηση επενδύσεων παραμένει χρονοβόρα και απρόβλεπτη, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει. Η κατάτμηση της γης, οι ασαφείς χρήσεις, τα πολεοδομικά θέματα, η λειτουργία των ΒΙΠΕ, κ.α. αποτελούν πονοκέφαλο, ιδιαίτερα για ξένους επενδυτές. Σύμφωνα με το Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ οι σημαντικότεροι ανασταλτικοί παράγοντες για τις επενδύσεις και την εν γένει επιχειρηματική δράση στην Ελλάδα είναι η λειτουργία της δικαιοσύνης, η υψηλή φορολογία, η χαμηλή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα στην παροχή δημόσιων αγαθών, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και η έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος.
Ο ΣΕΣΜΑ, ως μέλος της FEACO (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Συμβούλων Μάνατζμεντ) συμμετέχει κάθε τρίμηνο στο FEACO Business Climate Index, μαζί με κάποιους άλλους ευρωπαϊκούς συνδέσμους συμβούλων. Ο δείκτης αυτός αποτελεί ένα εργαλείο που καθιστά εφικτή την πρόβλεψη των βραχυπρόθεσμων και των μεσοπρόθεσμων εξελίξεων στον κλάδο των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι η αγορά των συμβουλευτικών υπηρεσιών αποτελεί μια πολύ καλή ένδειξη για την ευρωστία της οικονομίας σε γενικό επίπεδο, αφού η ζήτηση σχετικών υπηρεσιών συσχετίζεται με την ικανότητα των πελατών/ οικονομικών μονάδων να προβούν σε επενδύσεις.
Στην πρόσφατη έκθεση για το πρώτο τρίμηνο του 2022, καταγράφεται μείωση του δείκτη από το 44,3 του τελευταίου τριμήνου 2021, στο 37,4. Ειδικότερα, η Γαλλία και η Γερμανία σημειώνουν μεγάλη μείωση, ενώ η Αυστρία μια μικρή αύξηση. Η Ελλάδα και η Ισπανία καταγράφουν τη μεγαλύτερη αύξηση/ βελτίωση το τρίμηνο αυτό σε σύγκριση με το προηγούμενο. Τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα αβέβαιη και απρόβλεπτη κατάσταση της οικονομίας. Οι πληθωριστικές πιέσεις, τα απότοκα της πανδημίας και οι επιπτώσεις του πολέμου ειδικά στο κόστος της ενέργειας, δεν προμηνύουν μια θετική εξέλιξη για τη συμβουλευτική αγορά.
Σε αυτό το δυσμενές παγκόσμιο κλίμα, σύμφωνα με τον κ. Ραουνά, οι Έλληνες σύμβουλοι διατηρούν μια αισιόδοξη στάση. Κατά την άποψή του, αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι σημαντικό μέρος των εργασιών τους περιστρέφεται γύρω από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία δεν αναμένεται να επηρεαστούν. Τόσο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) όσο και το νέο ΕΣΠΑ, βρίσκονται στο ξεκίνημά τους και οι προοπτικές για τον κλάδο είναι καλές.
Επίσης, ο ΣΕΣΜΑ έχει δημιουργήσει από το 2014 το «Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία» μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι προσδοκίες και απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ. Ο γενικός δείκτης GRe+1 αποτυπώνει τις προσδοκίες των επικεφαλής και των στελεχών των εταιρειών του ΣΕΣΜΑ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος. Στο πρώτο τρίμηνο του 2022 οι Σύμβουλοι παραμένουν αισιόδοξοι, παρά το ότι αυτή η αισιοδοξία για την πορεία τόσο των βασικών οικονομικών μεγεθών όσο και των παραγωγικών συντελεστών έχει περιοριστεί αρκετά. Ο γενικός δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών οικονομικής συγκυρίας και παραγωγικών συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 26,8%, έναντι 46,7% στο τέλος του 2021. Αντίστοιχη μείωση της αισιοδοξίας αναμένεται και στο δεύτερο τρίμηνο 2022, που θα ανακοινωθεί σύντομα. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της μείωσης της τιμής και των δύο υποδεικτών, περισσότερο όμως του δείκτη οικονομικής συγκυρίας.
Εφέτος ο ΣΕΣΜΑ συμπληρώνει 30 έτη από την ίδρυσή του. Κάνοντας έναν απολογισμό, ο κ. Ραουνάς αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ήταν μια δημιουργική 30ετία κατά την οποία ο Σύνδεσμος ανδρώθηκε, ξεπέρασε τα αρχικά θέματα ταυτότητας και σήμερα στεγάζει απόλυτα ισότιμα μεγάλες και μικρότερες σοβαρές συμβουλευτικές εταιρείες που αντιπροσωπεύουν, σε εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό, την αγορά συμβούλων μάνατζμεντ στην Ελλάδα. «Αποτελούμε συνομιλητή της εκάστοτε κυβέρνησης και διατηρούμε στενές σχέσεις με τους μεγαλύτερους οικονομικούς συλλογικούς φορείς της χώρας, υποστηρίζοντας ακαδημαϊκά ιδρύματα στην εμπέδωση της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και αγοράς.
Η καθιέρωση του επαγγέλματος του Συμβούλου, η ανάδειξη της αξίας των υπηρεσιών μας και η περιχαράκωση της αγοράς μας από ευκαιριακούς κατά δήλωση συμβούλους αποτελεί διαχρονικό στόχο του ΣΕΣΜΑ» τονίζει και συμπληρώνει: «Προς αυτή την κατεύθυνση θα δραστηριοποιηθούμε και τα επόμενα χρόνια για το καλό των επιχειρήσεών μας και του συνόλου της ελληνικής αγοράς».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
