Σημάδια σύγκλισης ανάμεσα σε Γερμανία και Ισπανία από τη μία πλευρά (οι οποίες ήταν εξαρχής αντίθετες με το πλαφόν στο αέριο και στην «Ομάδα των 4 χωρών» από την άλλη (που επεξεργάζεται την τεχνική εφαρμογή του μέτρου) καταγράφηκαν σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε για το θέμα.
Οι διαβουλεύσεις των δύο πλευρών ολοκληρώθηκαν αργά χθες το βράδυ. Νωρίτερα, είχε προηγηθεί προπαρασκευαστική τηλεσύσκεψη της «Ομάδας των 4 κρατών», δηλαδή της Ελλάδας, της Ιταλίας της Πολωνίας και του Βελγίου. Όλες οι επαφές πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας, με τη συνδρομή των τεχνικών τους κλιμακίων.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, τόσο η γερμανική όσο και η ισπανική πλευρά έδειξαν να μην είναι πλέον κατηγορηματικά αντίθετες σε μία παρέμβαση στις τιμές του αερίου, προς την κατεύθυνση ενός «δυναμικού πλαφόν». Πηγές με γνώση των χθεσινών συνομιλιών επισημαίνουν χαρακτηριστικά πως χθες υπήρξε μία πρώτη προσέγγιση, η οποία δημιουργεί παράθυρο αισιοδοξίας για τη διαμόρφωση συναίνεσης το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Απαραίτητη η μείωση της κατανάλωσης καυσίμου
Οι επαφές θα συνεχιστούν στην επόμενη άτυπη Σύνοδο των Ευρωπαίων Υπουργών Ενέργειας, η οποία είναι προγραμματισμένη το διήμερο 11-12 Οκτωβρίου στην Πράγα. Στο μεσοδιάστημα, οι ζυμώσεις για το θέμα θα γίνουν σε επίπεδο αρχηγών κρατών, στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής, 7 Οκτωβρίου, η οποία μάλιστα θα πραγματοποιηθεί «στη σκιά» της χθεσινής επιστολής της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προς τους Ευρωπαίους πολιτικούς ηγέτες, όπου για πρώτη φορά τίθεται και επίσημα από τις Βρυξέλλες η προοπτική εφαρμογής πλαφόν στο αέριο.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως όλες οι παραπάνω διερευνητικές επαφές έχουν ως στόχο να υπάρξει συναίνεση ως προς τη «φόρμουλα» παρέμβασης στο αέριο έως την επόμενη επίσημη Σύνοδο Κορυφής, στις 20-21 Οκτωβρίου. Όπως συμπληρώνουν, αν και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι πλέον κάμπτονται και οι πιο κατηγορηματικές αρνήσεις στην υιοθέτηση μέτρων για την αγορά αερίου, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι αν τελικά υπάρξει πανευρωπαϊκή συναίνεση προς αυτή την κατεύθυνση, είναι δεδομένο πως θα συνοδεύεται από υποχρεωτική και σημαντική μείωση της κατανάλωσης αέριου σε όλη την Ε.Ε.
Χαρακτηριστικό είναι σχετικό απόσπασμα στη χθεσινή επιστολή της Προέδρου της Κομισιόν, όπου επισημαίνεται ότι μόνο με ένα σημαντικό «ψαλίδι» στην κατανάλωση θα μπορεί να διασφαλισθεί πως μία ανάλογη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία δεν θα προκαλέσει παρενέργειες στην επάρκεια εφοδιασμού της «Γηραιάς Ηπείρου» με καύσιμο.
«Καθώς η Ε.Ε. εισάγει σχεδόν όλο το φυσικό αέριο που καταναλώνει, όσο μεγαλύτερη είναι η δημόσια παρέμβαση που προσβλέπουμε στις τιμές του φυσικού αερίου, τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση της ζήτησης και η αλληλεγγύη ανάμεσα στις χώρες που χρειαζόμαστε. Ως εκ τούτου, πρέπει να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους που συνεπάγεται ένα ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου και να θέσουμε σε εφαρμογή τις απαραίτητες διασφαλίσεις. Θα χρειαστεί να γίνουν πιο απαιτητικές οι δεσμεύσεις εξοικονόμησης αερίου, καθώς και οι δεσμευτικές συμφωνίες αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Υπό εξέταση δύο είδη πλαφόν
Σε κάθε περίπτωση, η επιστολή της Προέδρου της Κομισιόν αποτελεί ορόσημο στις έως τώρα ζυμώσεις εντός της Ε.Ε., καταδεικνύοντας ότι η στάση των Βρυξελλών για το θέμα έχει αλλάξει δραστικά τα τελευταία 24ωρα. Έτσι, με την επιστολή, για πρώτη φορά η Επιτροπή θέτει ανοικτά και επίσημα την προοπτική επιβολής ανώτατων ορίων στις τιμές του αερίου – έστω και σε προσωρινή βάση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η φον ντερ Λάιεν στην επιστολή της αναφέρεται σε δύο διαφορετικές «φόρμουλες» εφαρμογής πλαφόν στο κόστος του αερίου. Η πρώτη αφορά στον περιορισμό των τιμών του καυσίμου που συνδέονται με το TTF (τον δείκτη της ολλανδικής πλατφόρμας συναλλαγών), έως ότου οι Βρυξέλλες δημιουργήσουν ένα νέο δείκτη αναφοράς, ο οποίο θα συμπληρώνει το TTF και θα αντικατοπτρίζει καλύτερα την ενεργειακή πραγματικότητα της Ευρώπης.
«Εν αναμονή της εισαγωγής ενός τέτοιου συμπληρωματικού δείκτη αναφοράς, θα πρέπει να εξετάσουμε τον περιορισμό των τιμών που συναρτώνται με το TTF, με τρόπο που θα συνεχίσει να εξασφαλίζει την προμήθεια αερίου στην Ευρώπη και σε όλα τα κράτη μέλη, και ο οποίος θα καταδείξει ότι η ΕΕ δεν είναι διατεθειμένη να πληρώνει για αέριο σε οποιοδήποτε κόστος», σημειώνεται στην επιστολή, περιγράφοντας έναν μηχανισμό καθορισμού προσωρινού ανώτατου ορίου στις τιμές του αερίου που εισάγεται στη «Γηραιά Ήπειρο».
Η Κομισιόν, όμως, εισηγείται και ένα δεύτερο πλαφόν, αυτή τη φορά για την τιμή του αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή. Η δεύτερη αυτή παρέμβαση θα αποσυρθεί όταν «ενεργοποιηθούν» οι σχεδιαζόμενες μεταρρυθμίσεις στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα παρουσιαστούν έως το τέλος του έτους. Πάντως, όπως επισημαίνεται στην επιστολή, και το μέτρο αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
