Η αύξηση των επιτοκίων σε ένα περιβάλλον ύφεσης, αυξάνει τους κινδύνους για τα τραπεζικά ενυπόθηκα δάνεια. Η προειδοποίηση έρχεται σαφής και με μεγάλη καθαρότητα από την EBA (European Banking Authority).
Αλλά είναι η... μισή αλήθεια.
Η άλλη μισή βρίσκεται στην έμμεση (δηλώσεις διοικητικών στελεχών) προειδοποίηση της ΕΚΤ, η οποία είναι πολύ πιθανό να πάρει την μορφή επίσημης ανακοίνωσης των προθέσεων του ΔΣ για την τύχη των TLTROs στην επόμενη σύγκλισή του την Πέμπτη, όπου και αναμένεται να ανακοινωθούν οι αποφάσεις για την επόμενη αύξηση επιτοκίων.
Η EBA σύμφωνα με την ανακοίνωσή της που δημοσιεύθηκε προχθές και αφορά στην έκθεση των τραπεζών στο ευρωσύστημα σε οικιστικά ακίνητα αναφέρει ότι: Οι τράπεζες της ΕΕ δήλωσαν δάνεια και προκαταβολές ύψους άνω των 4,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ που εξασφαλίστηκαν με ακίνητα κατοικίας. Αυτό αντιστοιχεί στο 1/3 του συνόλου των δανείων προς νοικοκυριά και μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.
Και αμέσως επισημαίνει ότι «τα υψηλότερα επιτόκια λόγω του αυξημένου πληθωρισμού σε συνδυασμό με την προοπτική βραδύτερης οικονομικής ανάπτυξης θα ασκήσουν οικονομική πίεση στα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα και υπερχρέωση». Οι εξελίξεις αυτές υποδεικνύουν σαφώς υψηλότερους κινδύνους στα χαρτοφυλάκια ενυπόθηκων δανείων των τραπεζών.
Οι τράπεζες θα πρέπει να ακολουθήσουν συνετές πολιτικές χορήγησης δανείων και να ενισχύσουν την παρακολούθηση των χαρτοφυλακίων στεγαστικών δανείων, ώστε να εντοπίζουν έγκαιρα τους θύλακες κινδύνων.
Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει εκεί.
Σύμφωνα με αναλυτικό σημείωμα της Bofa η ΕΚΤ έχει σκοπό να μειώσει τον ισολογισμό της μέσα στο 2023, κατά 1,8 τρισ. ευρώ, από τα 8,8 τρισ. που είναι σήμερα. Η μείωση αυτή θα προέλθει από την μη επανεπένδυση κεφαλαίων από το APP και το PEPP, όπως επίσης και με την μη ανανέωση των επιδοτούμενων (με μια μονάδα) δανείων TLTROs προς τις τράπεζες.
Το συνολικό πακέτο των TLTROs ξεπερνά τα 2,1 τρις ευρώ. Οι κ.κ. ΝτεΓκαλό και Φίλιπ Λέιν δήλωσαν πρόσφατα ότι η ΕΚΤ θα επανεξετάσει άμεσα το τι θα κάνει με τα TLTROs. Αλλά η επανεξέταση αφορά μόνο το πόσο γρήγορα τα κεφάλαια αυτά θα επιστραφούν στην ΕΚΤ και όχι οτιδήποτε άλλο. Το αναλυτικό σημείωμα της Bofa ποσοτικοποιεί την προοπτική αυτή σε 1,8 τρισ. ευρώ, ποσό που εξαιρετικά μεγάλο. Πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας χωρίς να διαψευσθούν από την ΕΚΤ, επιμένουν ότι το θέμα θα συζητηθεί άμεσα και ενδέχεται να υπάρξουν ανακοινώσεις την ερχόμενη Πέμπτη.
Τρεις συνιστώσες της κεφαλαιακής «άμπωτης»
Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα εμφανίζεται να... πολιορκείται από τρεις παράγοντες οι οποίοι στον συνδυασμό τους δημιουργούν συνθήκες κεφαλαιακής «άμπωτης» ιστορικών διαστάσεων:
- συρρίκνωση της ρευστότητας από τις συνέπειες της αύξησης των επιτοκίων και της ύφεσης στην εξυπηρέτηση των δανείων (EBA),
- η απόσυρση της ρευστότητας από την ΕΚΤ στα TLTROs, αλλά και της μη επανεπένδυσης των APP και PEPP και
- η συνολική «έξοδος» κεφαλαίων από την Ευρωζώνη προς τις ΗΠΑ λόγω της διαφοράς αποδόσεων των κεφαλαίων και της διάχυτης αβεβαιότητας
Ήδη από το προβληματικό περιβάλλον της Ιταλίας διαπιστώνεται «έξοδος» κεφαλαίων 100 δισ. ευρώ μέσα στο τελευταίο δωδεκάμηνο, ενώ η κρίση στην Βρετανία έχει προκαλέσει ανάλογης κλίμακας «έξοδο» κεφαλαίων – προς τις ΗΠΑ – καθώς τα «εθνικής» φύσης προβλήματα, συμπλέκονται με την ισχυρή άνοδο του δολαρίου και την συρρίκνωση της οικονομίας στην Ευρωζώνη.
Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη εκτίμηση του Τζέιμι Ντάιμον της JP Morgan, ο οποίος με αφορμή την κρίση στην Βρετανία υποστήριξε οτι θα ακολουθήσουν και άλλα τέτοια «επεισόδια στην Ευρώπη»...
