Οι χθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ, έτσι τουλάχιστον όπως διευκρινίσθηκαν από την κα Λαγκάρντ στην τακτική συνέντευξη τύπου που ακολούθησε, σκόπιμα, άφησαν να εννοηθεί ότι ναι μεν θα συνεχίσει τις αυξήσεις επιτοκίων στοχεύοντας στον περιορισμό της ζήτησης, αλλά οι προθέσεις της είναι να τραβήξει το σχοινί μόνο όσο… αντέχει.
Διασφαλίζοντας ότι δεν θα κινδυνεύσει να σπάσει. Αλλά το «τέντωσε» πολύ περισσότερο από όσο δείχνει η αύξηση κατά 0,75% των βασικών επιτοκίων της.
Το δανειακό χρήμα από την ΕΚΤ πράγματι γίνεται ακριβότερο κατά 0,75%. Που σημαίνει κατ’ αρχήν ότι το Euribor που αποτελεί την βάση για την μεταβολή των επιτοκίων στα δάνεια με μεταβλητό επιτόκιο, καταλήγει σήμερα στο 1,58% από μόλις – 0,18% πριν από 5 μήνες…
Το σημαντικότερο, όμως τουλάχιστον άμεσα, είναι ένα άλλο σημείο των χθεσινών αποφάσεων και αφορά την χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος, από το οποίο εξαρτάται η χρηματοδοτική τροφοδοσία της οικονομίας και των δανείων.
Εκεί η στρόφιγγα έσφιξε… για τα καλά διαμορφώνοντας μάλιστα και δύο «κατηγορίες» τραπεζών όσο αφορά την κεφαλαιακή τους κατάσταση.
Η ΕΚΤ άλλαξε τους όρους παροχής ρευστότητας στις τράπεζες μέσω των προγραμμάτων επιδοτούμενων δανείων, τα TLTROs και τους έκανε αρκετά πιο ακριβούς.
Οι τράπεζες που έχουν απορροφήσει περί τα 2,1 τρισ. ευρώ σε επιδοτούμενα δάνεια TLTROs, υποχρεώνονται σε αναδρομική (!) αύξηση της κοστολόγησής τους, αλλά τους δίνεται η δυνατότητα να αποφύγουν αυτή την επιβάρυνση, αν μέχρι τις 23 Νοέμβρη, δηλαδή σε λιγότερο από ένα μήνα… τα επιστρέψουν.
Κατ’ αρχήν και μόνο η αναδρομικότητα της απόφασης αλλάζει τους όρους χρηματοδότησης των τραπεζών με πρωτοφανή τρόπο προκαλώντας μία απότομη επιδείνωση στους ισολογισμούς τους και με μοναδική διέξοδο για να το αποφύγουν να επιστρέψουν άρον – άρον τα δάνεια αυτά μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα!
Αυτό κι αν είναι «σύσφιξη» και απόσυρση ρευστότητας.
Ζητάει τα λεφτά της πίσω
Με απλά λόγια η κίνηση αυτή, από την μία πλευρά διαχωρίζει τις τράπεζες σε δύο κατηγορίες.
Aυτές που μπορούν να επιστρέψουν την ρευστότητα αυτή και να αποφύγουν την μακροχρόνια επιβάρυνση από την αλλαγή των όρων αποπληρωμής των TLTROs και αυτές που δεν μπορούν και θα πρέπει να τα κρατήσουν με άλλους χειρότερους όρους.
Αυτό με την σειρά του και στην μία περίπτωση και πολύ περισσότερο στην δεύτερη, περιορίζει την δυνατότητα χορηγήσεων τόσο προς τα νοικοκυριά όσο και προς τις επιχειρήσεις…
Με απλά λόγια περιορίζει την διαθέσιμη ρευστότητα στις οικονομίες της ευρωζώνης και μάλιστα σε ένα περιβάλλον που ήδη όπως αναγνώρισε χθες η Λαγκάρντ οι οικονομίες της βαδίζουν στο μονοπάτι της ύφεσης…
Βέβαια ταυτόχρονα φρόντισε να διαβεβαιώσει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει απρόσκοπτα να στηρίζει τα ομόλογα με πλήρη επανεπένδυση των λήξεων από τα προγράμματα APP και PEPP τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2023, γεγονός που εκτόνωσε κάπως τις πιέσεις στις αποδόσεις παρά την αύξηση των επιτοκίων κατά 0,75%.
Προφανώς ακόμα και τα «γεράκια» της ΕΚΤ αναγνώρισαν ότι αν η «τανάλια» που έσφιξε γύρω από την ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος με την αλλαγή των όρων στα TLTROs, έσφιγγε ταυτόχρονα και στην χρηματοδότηση των προϋπολογισμών των κρατών μελών, σε συνθήκες πληθωρισμού και οικονομικής επιβράδυνσης, η Ευρωζώνη θα άρχιζε να μετράει… ανάποδα τον χρόνο της.
Παρ’ όλα αυτά η ΕΚΤ ετοιμάζεται και για το δικό της QT (μείωση του ισολογισμού της με σταδιακή απόσυρση της στήριξης ομολόγων), κάτι που θα συζητηθεί στο ΔΣ του Δεκεμβρίου και θα αποφασίσει ανάλογα με τα τότε ισχύοντα δεδομένα.
Πάλι χωρίς καμία προειδοποίηση.
