Έναν προϋπολογισμό που επιχειρεί να διατηρήσει την Ελληνική οικονομία στην... επιφάνεια εν μέσω μιας παγκόσμιας τρικυμίας, κατέθεσε χθες το Υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή. Γίνεται σαφές πως η ακρίβεια θα συνεχίζει να διαχέεται στην αγορά με ταχύ ρυθμό: κατά 5% το 2023 που θα είναι επιπλέον της ανόδου του πληθωρισμού κατά 9,9% φέτος (9,7% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη). Και τούτο με την παραδοχή ότι οι κίνδυνοι στο παγκόσμιο σκηνικό παραμένουν εξαιρετικά αυξημένοι και σε γεωπολιτικό επίπεδο αλλά και σε σχέση με την ενεργειακή κρίση, αλλά και με τα σενάρια μιας πλήρους και παρατεταμένης διακοπής της διανομής φυσικού αερίου από Ρωσία να μην μπορούν να αποκλειστούν με επιπτώσεις και στην Ελλάδα.
Σε αυτό το πλαίσιο το ΥΠΟΙΚ Θέτει ως πρωταρχικό στόχο την επιστροφή της οικονομίας σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ. Και τούτο ούτως ώστε, μαζί με την αποκλιμάκωση μαμούθ του χρέους (κατά 50% του ΑΕΠ στην 3ετία στο 159% του ΑΕΠ το 2023), να διασφαλίσει την πρόσβαση στις αγορές και τη βιωσιμότητα του χρέους. Παράλληλα ξεδιπλώνει ένα πακέτο παρεμβάσεων (μόνιμων ελαφρύνσεων και έκτακτης στήριξης) αξίας 4,1 δισ. ευρώ φέτος, αλλά και προβλέπει επιπλέον αποθεματικό 1 δισ. ευρώ, ενώ υπολογίζει πως τελικά θα διανείμει φέτος μόνο για την ενεργειακή κρίση παροχές 10,6 δισ. ευρώ.
Το ΑΕΠ
Φιλοδοξεί να διασφαλίσει σημαντικά βραδύτερο αλλά θετικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ: κατά 1,8% το 2023, έναντι 5,7% τουλάχιστον φέτος (σ.σ. εκτιμάται πως χάθηκαν 2%-3% του ΑΕΠ από την ενεργειακή κρίση). Και τούτο με όχημα ένα επενδυτικό στοίχημα αξίας 11,99 δισ. ευρώ αλλά και την εκτίμηση ότι ο τουρισμός (που αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη) θα αντέξει: θα καταγράψει φέτος επαναφορά στο 97,4% των επιπέδων του 2019 αλλά και θα διατηρήσει το 2023 το 95% των επιπέδων εισπράξεων του 2019, παρά τους τριγμούς που αναμένεται να έρθουν από το εξωτερικό, με την ανάπτυξη στην ΕΕ να υπολογίζετε μόνο σε 0,3%.
Το ΥΠΟΙΚ εκτιμά πως ο συνδυασμός ανόδου του ΑΕΠ και υψηλού πληθωρισμού οδηγεί σε άνοδο του ονομαστικού ΑΕΠ στα 224,13 δισ.. ευρώ το 2023. Ο λόγος για ένα μέγεθος «κλειδί» και για την μείωση του χρέους, αλλά και για την άνοδο των συντάξεων κατά 7,75% τον επόμενο χρόνο.
Οι παραδοχές – το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο – οι ιδιωτικοποιήσεις
Η χάραξη του σχεδιασμού του ΥΠΟΙΚ βασίζεται σε κάποιες διεθνείς παραδοχές: υπολογίζει ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα παραμείνει στο εύρος των 120 ευρώ η μεγαβατώρα, αλλά και ότι το Brent θα διαμορφωθεί στα 85 δολάρια το βαρέλι το 2023 από τα 101.8 δολάρια που προβλέπει για φέτος η Κομισιόν.
Ο νέος προϋπολογισμός για πρώτη φορά καταγράφει πολυετείς στόχους για τα έσοδα ιδιωτικοποιήσεων (1,99 δισ.. ευρώ τον επόμενο χρόνο, 3,3 δισ.. ευρώ το 2024 και 179,39 εκατ. ευρώ το 2025 ( σωρευτικό ποσό από το 2020 στα 6,749 δισ. ευρώ). Επίσης, καταγράφει την – συντηρητική – εκδοτική στρατηγική του 2023, αλλά και την ανάγκη επιστροφής στην επενδυτική βαθμίδα και τα οφέλη από την πρόωρη αποπληρωμή ων δανείων.
Οι επενδύσεις – το μεγάλο στοίχημα
Το πιο ισχυρό στοιχείο τόνωσης της ανάπτυξης το 2023 είναι η εκτίμηση για επιτάχυνση της ανόδου των επενδύσεων από το 10% φέτος στο 15,5% τον επόμενο χρόνο, με χείρα βοηθείας από κοινοτικά κονδύλια 11,99 δισ. ευρώ που θα πρέπει να απορροφηθούν από την αγορά και από την κοινωνία. Ο λόγος για μία απορρόφηση πρόκληση που θυμίζει μόνο τις επιδόσεις της Ελλάδας, τα χρόνια πριν αρχίσει η κρίση που οδήγησε στα μνημόνια. Και σε κάθε περίπτωση είναι πολύ υψηλότερη και από την επίδοση προ 2019 (περί τα 6 δισ. ευρώ) αλλά και από αυτή του 2022.
Τα 11,99 δισ. ευρώ του 2023 προέρχονται από 8,3 δισ. ευρώ δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα ΕΣΠΑ), αλλά και δαπάνες 3,66 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης που θα διατεθούν το 2023 υπολογίζονται σε 3,4 δισ. ευρώ.
Το 2022 οι δαπάνες του ΠΔΕ εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 7,3 δισ. ευρώ και οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης σε 2.8 δισ. ευρώ (σ.σ. από 3,2 δισ. ευρώ που είχε αρχικά υπολογισθεί). Συνολικά θα φτάσουν στα 11,6 δισ. ευρώ μαζί με 519 εκατ. ευρώ που αφορούν δαπάνες από την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας.
Τα μέτρα στήριξης – η λίστα
Παράλληλα στο νέο προϋπολογισμό, πέρα από το πακέτο μόνιμων ελαφρύνσεων και το πακέτο μέτρων στήριξης 4,1 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ περιλαμβάνεται και επιπλέον αποθεματικό 1 δισ. ευρώ, αλλά και προβλέψεις για πρόσθετη επιχορήγηση φορέων του δημοσίου με βάση τις νέες συνθήκες
Στις πιστώσεις υπό κατανομή περιλαμβάνονται 492 εκατ. ευρώ για δαπάνες πλήρωσης θέσεων προσωπικού και για λοιπές δαπάνες αποδοχών, 1 δισ. ευρώ ως τακτικό και ειδικό αποθεματικό (700 και 300 εκατ. ευρώ αντίστοιχα με το δεύτερο να σχετίζεται με αυξημένα κόστη δημοσίου και το πρώτο με δαπάνες πχ συνδεδεμένες με έκτακτα γεγονότα εκτός κρίσης), 150 εκατ. ευρώ για δαπάνες εκλογών, 100 εκατ. ευρώ για την εξυπηρέτηση των δαπανών του πτωχευτικού κώδικα, 180 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, αλλά και το 1 δισ. ευρώ του «μαξιλαριού» τις μη προσδιορισμένες δαπάνες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Το 2022 το πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης έφτασε στα 10,6 δισ. ευρώ. Από αυτά, έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης ήταν 5,9 δισ. ευρώ και το δημοσιονομικό κόστος έφτασε στα 4,8 δισ. ευρώ….
Το πακέτο μέτρων του 2023 περιλαμβάνει τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και όλα τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Το συνολικό κόστος αυτών εκτιμάται σε 4,2 δισ.. ευρώ για το 2023. Από το σύνολο των παρεμβάσεων τα 1,1 δισ.. ευρώ θα χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ, τα 696 εκατ. ευρώ αποτελούν δαπάνη του τακτικού προϋπολογισμού και τα 2,4 δισ.. ευρώ αποτελούν απώλεια εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού.
Οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις φορολογικού και ασφαλιστικού χαρακτήρα για το 2023 σύμφωνα με την Εισηγητική αφορούν:
- Μόνιμη κατάργηση της καταβολής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στους υπαλλήλους του δημοσίου, στους συνταξιούχους και στον ιδιωτικό τομέα από το 2023
- Διατήρηση σε μόνιμη βάση της μείωσης κατά τρείς ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
- Συνέχιση και εντός του 2023 της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ σε υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολούχων ποτών και ροφημάτων, στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών, στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού και στο τουριστικό πακέτο.
- Αναστολή του ΦΠΑ για νέες οικοδομές έως το τέλος του 2024.
- Επιδότηση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάνελ σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
- Πρόγραμμα «Ανακαινίζω/Εξοικονομώ» και «Ανακαινίζω/Ενοικιάζω» για επιδοτήσεις ανακαίνισης και εξοικονόμησης ενέργειας κατοικιών, καθώς και πρόγραμμα χαμηλότοκου δανεισμού για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους και νέα ζευγάρια έως 39 ετών.
- Επεκτείνεται από το 2023 το επίδομα μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα από τους 6 στους 9 μήνες.
- Χορηγείται αυξημένο επίδομα στέγασης για τα έτη 2022 και 2023.
- Αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ και οι μισθολογικές παρεμβάσεις για τη στήριξη των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.
- Επέκτασης του προγράμματος «Τουρισμός για Όλους».
