Εξελίξεις που θα μπορούσαν να συμπαρασύρουν το πετρέλαιο σε απότομη άνοδο ή απότομη πτώση αναμένονται τις επόμενες ημέρες στη διεθνή αγορά με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι οι τιμές τείνουν να παρουσιάσουν διακυμάνσεις μέχρις ότου η αγορά αποκωδικοποιήσει και «χωνέψει» τόσο την πολιτική που θα ακολουθήσει ο ΟΠΕΚ+ όσο και τις συνέπειες του εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο, στο πλαίσιο των κυρώσεων κατά της Μόσχας για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ήδη με τόσες πολλές αβεβαιότητες, οι τιμές του πετρελαίου καταγράφουν μεγάλα σκαμπανεβάσματα, κάτι που θα συνεχιστεί όπως προβλέπει η αγορά και την επόμενη εβδομάδα ενώ μέχρι στιγμής, η Κίνα, ο κορυφαίος εισαγωγέας αργού στον κόσμο, αποτελεί το βασικό παράγοντα που ωθεί καθοδικά τις τιμές λόγω των φόβων για ασθενή ζήτηση.
Τυπικά, από τις 5 Δεκεμβρίου, η ΕΕ θα επιβάλει κυρώσεις στις θαλάσσιες εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και θα απαγορεύσει τη ναύλωση και την ασφάλιση δεξαμενόπλοιων που θα το μεταφέρουν, αν οι τιμές είναι υψηλότερες από το πλαφόν που θα προσδιοριστεί από κοινού από τους G7 και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για ένα πλαφόν, το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο έντονης διαφωνίας με την ΕΕ να καταλήγει τελικά στο «παρά πέντε» σε προσωρινή συμφωνία για ανώτατη τιμή πώλησης τα 60 δολάρια ανά βαρέλι για το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης (η ανώτατη τιμή θα στηρίζεται σε έναν μηχανισμό προσαρμογής, που θα διατηρεί το ανώτατο όριο τιμής στο 5% κάτω από την τιμή της αγοράς, δήλωσε ένα διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Αυτό σημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά κράτη δεν θα επιτρέπεται να αγοράζουν πάνω από αυτή την τιμή. Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει διαμηνύσει ότι δεν θα προμηθεύει πετρέλαιο χώρες που υποστηρίζουν ένα ανώτατο όριο τιμών, γεγονός που περιπλέκει τις μελλοντικές δοσοληψίες ΕΕ-Μόσχας ενώ θα μπορούσε να επιβεβαιώσει ένα σενάριο ελλείψεων στις ευρωπαϊκές προμήθειες, κάτι που θα πυροδοτούσε ένα νέο ράλι τιμών.
Μία ημέρα νωρίτερα από την έναρξη ισχύος του ευρωπαϊκού εμπάργκο, ο ΟΠΕΚ+ θα συνεδριάσει για να συζητήσει τη στρατηγική του. Πηγές εκτιμούν ότι ο οργανισμός θα μπορούσε να κάνει άλλη μια μείωση της παραγωγής την Κυριακή, τη δεύτερη μετά από εκείνη που αποφασίστηκε ένα μήνα νωρίτερα ύψους 2 εκατ. βαρελιών την ημέρα, σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις τιμές γύρω από το επίπεδο των 90 δολαρίων. Από την άλλη, ακόμη και εάν δεν το κάνει τώρα - κάτι το οποίο θα σήμαινε ότι το καρτέλ θέλει να τηρήσει στάση αναμονής για να δει τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα, όταν θα τεθεί σε εφαρμογή το εμπάργκο - το καρτέλ θα μπορούσε να υπονοήσει προς πάσα κατεύθυνση και αρκετά «φωναχτά» ότι θα το κάνει στο άμεσο μέλλον.
Η βίαιη πτώση των τιμών και τα σήματα που στέλνει η αγορά
Κατά το τελευταίο δεκαήμερο, οι τιμές του Brent παρουσιάζουν έντονη αστάθεια καταγράφοντας μια βίαιη πτώση που ξεκίνησε στις 21 Νοεμβρίου όταν η Wall Street Journal ανέφερε, επικαλούμενη εκπροσώπους του ΟΠΕΚ, ότι τα μέλη του καρτέλ βρισκόντουσαν σε συζητήσεις για το εάν θα υπήρχε ανάγκη για περισσότερο πετρέλαιο στην αγορά ενόψει του εμπάργκο της ΕΕ στη Ρωσία. Η αναφορά διαψεύστηκε αμέσως από τον κορυφαίο παραγωγό του ΟΠΕΚ, τη Σαουδική Αραβία καθώς και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Μια εβδομάδα αργότερα, και συγκεκριμένα από τις 29 Νοεμβρίου, άρχισαν να ενισχύονται οι εικασίες ότι ο ΟΠΕΚ+ θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο περικοπών στη συνεδρίασή του στις 4 Δεκεμβρίου λόγω της πιο ζοφερής από την αναμενόμενη προοπτική της ζήτησης πετρελαίου εν μέσω των περιορισμών στην Κίνα αλλά και της επιβράδυνσης που καταγράφουν άλλες οικονομίες στον κόσμο.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2021, ο ΟΠΕΚ+ θα μπορούσε πράγματι να αποφασίσει να υπερασπιστεί το κατώτατο όριο των 80 - 90 δολαρίων, αλλά θα αντιμετωπίσει δυσκολίες στο να προβλέψει τον τρόπο με τον οποίο το εμπάργκο στο ρωσικό αργό θα επηρεάσει τις εμπορικές ροές και τις τιμές.
Πάντως, ο Δεκέμβριος μπήκε με το Brent να κινείται σε θετικό έδαφος και την Παρασκευή το μεσημέρι να διαπραγματεύεται λίγο πάνω από τα 86 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας άνοδο κατά 6% σε σύγκριση με μια εβδομάδα νωρίτερα ενώ η ανοδική τάση θα μπορούσε να ανακοπεί αν ο ΟΠΕΚ+ τηρήσει μια πιο συντηρητική στρατηγική και αποφασίσει να διατηρήσει τα τρέχοντα επίπεδα παραγωγής. Σύμφωνα με το Bloomberg, o οργανισμός έχει περιορίσει τις προμήθειες λίγο περισσότερο από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα με την μέση παραγωγή να κινείται στα 28,79 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως ενώ η μεγαλύτερη μείωση έγινε από τη Σαουδική Αραβία, η οποία απέσυρε 470.000 βαρέλια την ημέρα.
Αν και η εμπειρία έχει καταδείξει ότι ο ΟΠΕΚ, όταν καταστεί αναγκαίο ξέρει να τηρεί στάση αναμονής, οι περισσότεροι έμποροι και αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg πριν από λίγες ημέρες δήλωσαν ότι αναμένουν περαιτέρω περικοπές από την πλευρά του ΟΠΕΚ+ στον στόχο της ονομαστικής παραγωγής, πέρα από τη μείωση κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια που είχε αποφασιστεί στην τελευταία συνεδρίαση. Πρόκειται για μια εκτίμηση η οποία ενισχύεται από το γεγονός ότι η δομή της αγοράς συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης πετρελαίου δείχνει σημάδια υποτονικής παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου και επαρκούς προσφοράς λίγο πριν από το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Η φυσική αγορά δείχνει σημάδια αδυναμίας και ακόμη και υπερπροσφοράς βραχυπρόθεσμα, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση contango τόσο στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του WTI όσο και του Brent.
Τελικά που θα φθάσει το πετρέλαιο;
Αναλυτές της Commerzbank αναφέρουν ότι το εμπάργκο και το πλαφόν της ΕΕ θα μπορούσαν λειτουργώντας συνδυαστικά να οδηγήσουν σε «αισθητά σφιχτή αγορά πετρελαίου στις αρχές του 2023» και αναμένουν ότι η τιμή του διεθνούς δείκτη αναφοράς Brent θα αναρριχηθεί στα 95 δολάρια το βαρέλι τις επόμενες εβδομάδες.
