Μετά τις ανακοινώσεις της περασμένης εβδομάδας τόσο από την Fed όσο και από την ΕΚΤ, έχει προκύψει μία βεβαιότητα αλλά και ένα μεγάλο ερωτηματικό.
Η βεβαιότητα είναι ότι θα συνεχίσουν και το 2023 να αυξάνουν τα επιτόκια και να «μαζεύουν» με σταθερό ρυθμό την ρευστότητα που είχαν διαχύσει στις αγορές τα τελευταία χρόνια με τα διάφορα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (QT). Και θα το κάνουν αυτό παρά την αναγνώριση ότι με την πολιτική αυτή θα προκαλέσουν μεγάλες υφεσιακές πιέσεις σε οικονομίες, που ακόμα δεν έχουν ξεπεράσει το σοκ της πανδημίας αλλά και τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης.
Με άλλα λόγια επιλέγουν να τροφοδοτήσουν την ύφεση σε περίοδο οικονομικής δυσπραγίας.
Οι κίνδυνοι είναι προφανώς πολλαπλοί.
Με την πολιτική της νομισματικής σύσφιξης δρομολογούν την δημιουργία μίας κατάστασης συρρίκνωσης των επενδύσεων και των δανείων με άμεσο κίνδυνο να επαναφέρουν τον κίνδυνο μιας κρίσης χρέους.
Που σημαίνει μία νέα φάση πιέσεων και κρίσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στις αγορές χρήματος.
Αν αυτές είναι οι προφανείς συνέπειες, που οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν βαφτίσει με μία λέξη, «πόνος», τότε γιατί επιλέγουν αυτή την πολιτική κατεύθυνση; Και μάλιστα οι κυβερνήσεις φαίνεται παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αυτή η πολιτική τους προκαλεί, να μη προβάλλουν σοβαρές αντιρρήσεις, αλλά την αποδέχονται ως φυσιολογική.
Το πραγματικό «τέρας» πίσω από τον πληθωρισμό
Η απάντηση αφορά στο «εργαλείο» - στο οποίο κανείς δεν αναφέρεται - το νόμισμα, είτε αυτό λέγεται δολάριο, είτε ευρώ, είτε στερλίνα, είτε οτιδήποτε άλλο…
Οι Κεντρικοί Τραπεζίτες με τις πολιτικές της νομισματικής χαλάρωσης με τις οποίες «απάντησαν» στην κατάρρευση του 2008, δημιούργησαν το «τέρας» το οποίο επιχειρούν να …ξαναβάλουν στο κλουβί του με την πρόκληση βαθύτατης ύφεσης.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες απέναντι στην κρίση χρέους του 2008 απάντησαν με το μοναδικό εργαλείο που ελέγχουν, αλλά το οποίο διαπερνά την καρδιά και το μυαλό του συστήματος, το νόμισμα.
Το νόμισμα όμως είναι κεφάλαιο από την στιγμή που θα υπάρξει.
Μετά το 2008, με την διοχέτευση δεκάδων τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ευρώ, στερλινών, κ.λ.π. στο τραπεζικό σύστημα κράτησαν το τραπεζικό σύστημα, τις χρηματαγορές, την παραγωγική διαδικασία «ζωντανή».
Όμως όπως τον Αύγουστο του 1971 ο Νίξον υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει ότι το δολάριο δεν ήταν πλέον τόσο καλό όσο ο χρυσός (Μπρέτον Γούντς), γιατί ήδη οι αγορές το αμφισβητούσαν ευθέως, έτσι και τώρα οι κεντρικοί τραπεζίτες υποχρεώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβρη να αναγνωρίσουν ότι ο πληθωρισμός, δηλαδή η μειωμένη αγοραστική δύναμη και αξία του δολαρίου και του ευρώ, δεν είναι παροδική αλλά δομική.
Και έχει την βάση της, η απαξίωση αυτή, στον νομισματικό πληθωρισμό με τον οποίο έχει επιβιώσει η οικονομία μέχρι σήμερα.
Αυτός ο νομισματικός πληθωρισμός για να αντιστραφεί, δηλαδή για να μπορεί ο κάτοχος μιας συγκεκριμένης ποσότητας χρήματος να αγοράζει περίπου τα ίδια εμπορεύματα και σήμερα και αύριο και όχι κάθε μέρα και λιγότερα, πρέπει οι κεντρικοί τραπεζίτες να πετύχουν αυτό που διακριτικά αποκαλείται δραστική μείωση του ισολογισμού τους.
Με άλλα λόγια να πάρουν πίσω την μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος, αυτού που έχουν διαχύσει στις αγορές τα τελευταία χρόνια, χωρίς αυτή να αντιστοιχεί σε παραχθείσες αξίες, είτε προϊόντων είτε υπηρεσιών…
Ο όγκος του χρέους
Αυτός ο όγκος είναι ιστορικά πρωτοφανής, καθώς τα δεκάδες τρισ. δολάρια ή ευρώ, που έχουν διαχυθεί από την Fed και την ΕΚΤ με την μορφή δανεισμού μηδενικού ή και αρνητικού κόστους, έχουν μοχλευθεί και πολλαπλασιαστεί δεκάδες φορές.
Και βρίσκονται τοποθετημένα είτε στα πάγια κεφάλαια της παγκόσμιας βιομηχανίας, του εμπορίου, των υπηρεσιών, είτε – πολύ περισσότερο – στις αγορές χρέους πρωτογενούς (ομολόγων, δανείων, κ.λ.π.), είτε δευτερογενούς, όπως των παραγώγων όλων των ειδών.
Που όμως στο μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκεται έξω από τα όρια του πεδίου παρέμβασης και ελέγχου των κεντρικών τραπεζών…
Μπορούν οι κεντρικές τράπεζες να …μαζέψουν αυτό το θηρίο και να το ελέγξουν με το μαστίγιο της αύξησης του κόστους του χρήματος και του QT;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν δόθηκε από τις κεντρικές τράπεζες, ούτε την εβδομάδα που πέρασε…
Η μοναδική απάντηση που πήραμε ήταν «βλέποντας και κάνοντας…». Αλλά η νομισματική «ομερτά» εξακολουθεί και κυριαρχεί σε όλες τις ανακοινώσεις των κεντρικών τραπεζών.
