Το μοντέλο της διάχυσης των εσόδων από μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις σε επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, φαίνεται να προτάσσουν στην κυβέρνηση και στο Υπερταμείο – «Growth fund». Το οποίο, λειτουργώντας πλέον με την εταιρική μορφή – δομής ενός «Sovereign Wealth Fund», εξετάζει το πλάνο επανεπένδυσης μέρους εσόδων από αποκρατικοποιήσεις στην εγχώρια οικονομία και την επιχειρηματική «σκηνή».
Άλλωστε, το Υπερταμείο έχει παρουσιάσει το νέο του Στρατηγικό Σχέδιο για την περίοδο 2022 – 2024, το οποίο απεικονίζει την πρόθεση να αναλάβει για πρώτη φορά έναν σημαντικό επενδυτικό ρόλο στην ελληνική οικονομία. Ενώ και σε παλιότερες συμφωνίες της χώρας με τους δανειστές,, υπάρχει πρόβλεψη ότι τμήμα από τα έσοδα αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας που θα συγκέντρωνε το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ), θα κατευθύνονταν σε επενδύσεις.
Αναζητά σύμβουλο επενδύσεων
Προς την κατεύθυνση αυτή η ΕΕΣΥΠ ενδιαφέρεται να προσλάβει Σύμβουλο / Εμπειρογνώμονα για να αξιολογήσει την κατάσταση και να κάνει μελέτη σκοπιμότητας για τη βελτίωση των επενδυτικών του δυνατοτήτων, με στόχο να αυξηθεί ο αντίκτυπος του Υπερταμείου στην ελληνική οικονομία, να ενισχύσει τις επενδυτικές ικανότητες της ΕΕΣΥΠ μέσω της επανεπένδυσης των εσόδων από την ιδιωτικοποίηση περιουσιακών στοιχείων ώστε να δημιουργούν αξία μακροπρόθεσμα. Οι επενδύσεις θα γίνουν μέσω του fund. Για αυτό και έβγαλε σχετική πρόσκληση προς ενδιαφερόμενους (με ημερομηνία 23 Ιανουαρίου) με χρονικές διαδικασίες fast track καθώς οι υποψήφιοι καλούνται να δηλώσουν συμμετοχή έως τις 6 Φεβρουαρίου 2023, δηλαδή σε λίγες μέρες από σήμερα.
Συγκεκριμένα, το Υπερταμείο σκοπεύει να αξιολογήσει τη χρηματοοικονομική και οικονομική σκοπιμότητα μιας διεργασίας όπου μέρος των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις θα κατευθυνθεί σε επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, μέσω της εταιρικής δομής του Growthfund. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ως γνωστόν, τα κεφάλαια από τις ιδιωτικοποιήσεις που προωθούνται μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, θυγατρική της ΕΕΣΥΠ, καταλήγουν στην εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Για να κατευθυνθεί μέρος αυτών των κεφαλαίων σε επενδυτικές δραστηριότητες, θα πρέπει να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος στο δημόσιο ταμείο όσο και στο Υπερταμείο. Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη θα πρέπει επιδεικνύει μια σαφή κατανόηση της ανακατεύθυνσης κεφαλαίων από την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους προς επενδυτικές δραστηριότητες και να αξιολογήσει εάν τέτοιες επενδυτικές δραστηριότητες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αξία μακροπρόθεσμα για την Ελληνική Οικονομία και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Επί της ουσίας, ο σύμβουλος θα βοηθήσει το fund για το μοντέλο με το οποίο θα αναλάβει για πρώτη φορά τον επενδυτικό του ρόλο στην ελληνική οικονομία, μέσω της επανεπένδυσης εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας. Οι προτάσεις αυτές θα ενσωματωθούν στο νέο στρατηγικό σχέδιο του Υπερταμείου για την περίοδο 2022 – 2024.
Το προφίλ της ΕΕΣΥΠ
Όπως έχει αναφέρει εδώ και καιρό το insider.gr, η Διοίκηση του Υπερταμείου έχει ανακοινώσει στόχους για άμεσες επενδύσεις 50 εκατ. ευρώ έως το 2024 στην ελληνική οικονομία, μέσα από την άσκηση - για πρώτη φορά - του επενδυτικού ρόλου του Υπερταμείου στη χώρα. Στοχεύει να βελτιώσει την απόδοση μερισμάτων προς το Ελληνικό Δημόσιο κατά 60% την τριετία 2022-2024 και να επιτύχει αύξηση της καθαρής αξίας των περιουσιακών στοιχείων κατά 15% έως το 2024. Παράλληλα επιδιώκει να εξορθολογήσει τα λειτουργικά έξοδα και να σταθεροποιήσει την κερδοφορία όλου του Ομίλου σε ποσοστό πάνω από 30%. Τέλος, εκτιμάται ότι η συνολική συνεισφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα ανέλθει στα €85 εκατ. Το 2022 ήταν η πρώτη χρονιά εφαρμογής του νέου τριετούς στρατηγικού σχεδίου του Υπερταμείο, η οποία, μέχρι στιγμής, παρά τις προκλήσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος, αποδείχτηκε παραγωγική, θέτοντας βάσεις για τον πολλαπλασιασμό των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με στόχο την ανάπτυξη και τη μεγιστοποίηση της αξίας των δημοσίων επιχειρήσεων.
Επίσης, η Διοίκηση του Υπερταμείου είχε παρουσιάσει τους τρεις «mega» δείκτες απόδοσης για το 2024 που είναι συνδεδεμένοι άρρηκτα με την οικονομία, το περιβάλλον και τους πολίτες.
Ειδικότερα η στοχοθεσία αφορά:
- Για την οικονομία, στην αύξηση της καθαρής αξίας των περιουσιακών στοιχείων κατά +15%
- Για το περιβάλλον, στη μείωση εκπομπών άνθρακα κατά -15%
- Για τους πολίτες, στην αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών κατά +40% από τις τιμές βάσης του 2021.
Επίσης παρουσιάστηκε πρόσφατη έρευνα, σύμφωνα με την οποία ο δείκτης αναγνωρισιμότητας του Υπερταμείου στο Γενικό Κοινό, από 36% το Μάιο του 2021, έχει αυξηθεί σε 50% τον Ιούνιο του 2022.
Η «δουλειά» του συμβούλου επενδύσεων
Για να επιστρέψουμε στον σύμβουλο, το απαιτούμενο Παραδοτέο από πλευράς του αναδόχου – συμβούλου θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διαπίστωση της προαναφερθείσας επιχειρηματικής υπόθεσης και θα πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αξιολόγηση υψηλού επιπέδου της χρηματοοικονομικής και οικονομικής σκοπιμότητας και των πιθανών αντισταθμίσεων για τις προβλεπόμενες επενδυτικές δραστηριότητες. Η ανάλυση των πιθανών αντισταθμίσεων θα πρέπει να ορίζει με σαφήνεια το αντίκτυπο τόσο στο κράτος (για παράδειγμα όσον αφορά τον κρατικό προϋπολογισμό) όσο και στο Growth Fund, ανάλυση υψηλού επιπέδου του κόσμου των επενδύσεων και των δυνητικών επενδύσεων, τα αποτελέσματα στο πλαίσιο σεναρίων (όσον αφορά τις διαφορετικές κατανομές των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις) και τον αντίκτυπο, τη συνεισφορά και τα οφέλη τέτοιων επενδύσεων για την Ελληνική Οικονομία, αφήγηση για την υποστήριξη του στόχου της επανεπένδυσης ενός συγκεκριμένου μεριδίου του ομίλου Growthfund κ.α.
Υπενθυμίζεται ότι στόχος και αποστολή του Υπερταμείου είναι να επενδύσει σε δραστηριότητες που θα δημιουργήσουν αξία μακροπρόθεσμα για την ελληνική οικονομία, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, αλλά με σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία, κατά συνέπεια πρέπει να αναλυθούν διάφορα σενάρια κατανομής αυτών των κεφαλαίων, αλλά και των ωφελειών που μπορούν να επιστρέψουν στην εγχώρια οικονομία.
Οι συμμετοχές και οι διεθνείς σχέσεις
Το ελληνικό δημόσιο επενδυτικό ταμείο συγκαταλέγεται μεταξύ των 46 μελών του δικτύου One Planet SWF, που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση και ιδιοκτησία άνω των 37 τρισ. δολαρίων. Επιπρόσθετα, πρόσφατα μόλις ανακοινώθηκε το Μνημόνιο Συνεργασίας με τα Δημόσια Επενδυτικά Ταμεία της Μάλτας (MGI), της Αιγύπτου (TSFE), της Γαλλίας (Bpifrance) και της Ισπανίας (COFIDES), βάσει του οποίο το Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο της Ελλάδας μπήκε ως νέο μέλος του Δικτύου των Δημόσιων Επενδυτικών Ταμείων Ευρώπης – Μέσης Ανατολής – Βόρειας Αφρικής (ΕΜΕΝΑ Sovereign Wealth Funds Foundation). Το «EMENA Foundation» στοχεύει να λειτουργήσει ως περιφερειακή πλατφόρμα συνάντησης για τα μέλη με σκοπό να ανταλλάξουν εμπειρίες και διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις επενδυτικές ευκαιρίες που επιτυγχάνουν εθνικούς και βιώσιμους στόχους οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική. Το δίκτυο συνεργασίας στοχεύει περαιτέρω να συγκεντρώσει κεφάλαια και να βοηθήσει να ξεκλειδωθούν σημαντικές ιδιωτικές ροές επενδύσεων για τη χρηματοδότηση έργων ή εταιρειών στην περιοχή Ευρώπης – Μέσης Ανατολής – Βόρειας Αφρικής, η οποία έχει ένα κενό επενδυτικής χρηματοδότησης 700 – 900 δισ. δολάρια, εστιάζοντας στην πράσινη τεχνολογία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την καινοτομία.
Τα παλιά σενάρια
Πάντως, αξίζει να αναφέρουμε ότι κατά καιρούς από διάφορες πλευρές, δηλαδή επίσημες θεσμικές ή από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και φορείς, έχουν τεθεί ζητήματα είτε ανακατανομής πόρων (π.χ. Ταμείου Ανάκαμψης, Αποκρατικοποιήσεων κ.α.) είτε επανεπένδυσης των εσόδων σε διάφορες επενδύσεις και projects. Δηλαδή, μέρος των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις να «επιστρέψει» στην ελληνική οικονομία με κάποιο μοντέλο που θα φέρει οφέλη. Και ανάμεσα στις ιδιωτικοποιήσεις είναι και κάποιες συμβάσεις παραχώρησης (π.χ. Αττική Οδός, Εγνατία Οδός κ.α.).
Μάλιστα, ακόμα και εκπρόσωποι του κατασκευαστικού κόσμου είχαν κάνει προτάσεις για αλλαγή του μίγματος και του ποσοστού των εσόδων και των κεφαλαίων (ακόμα και από συμβάσεις παραχώρησης) ώστε, αντί να καταλήγουν τα ποσά στην εξυπηρέτηση του χρέους, να χρηματοδοτούν σημαντικά έργα. H πρόταση, που είχε διατυπωθεί δημοσίως προ μηνών από τον πρόεδρο του ΣΤΕΑΤ και επικεφαλής της ΑΚΤΩΡ Γιώργο Συριανό, προβλέπει τη δημιουργία ενός «κουμπαρά» στον οποίο θα συγκεντρώνεται ποσοστό των εσόδων του ΤΑΙΠΕΔ από συμβάσεις παραχώρησης υποδομών. Από το «πακέτο» αυτό θα χρηματοδοτούνται νέα μεγάλα απαραίτητα έργα, ενώ μέρος των εαόδοων μπορούν να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση των λεγόμενων «πληρωμών διαθεσιμότητας» που θα πληρώνει το δημόσιο στους αναδόχους έργων ΣΔΙΤ.
«Υπάρχει παράλληλα σοβαρή δυνατότητα από την ενδεχόμενη διαφοροποίηση υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί με τη διάθεση ποσών για την αποπληρωμή του χρέους. Στην αρχή της οικονομικής κρίσης επιβλήθηκαν μέτρα μέσω του Μνημονίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποπληρωμή του χρέους που είχαν στόχο την επιβολή εξυγίανσης της οικονομίας στη χώρα, η οποία για τα οικονομικά της προβλήματα είχε ευθύνη. Η αποπληρωμή του χρέους σε αυτό το πλαίσιο συμφωνήθηκε να γίνεται με την κάλυψη κατ’ έτος του ενός εικοστού της διαφοράς του χρέους από το 60% του ΑΕΠ. Συγχρόνως το προκαταβλητέο ποσό το λεγόμενο Upfront Fee που καταβάλλεται από τον ανάδοχο κατά την ανάληψη Έργου Παραχώρησης χρησιμοποιείται εξολοκλήρου για την αποπληρωμή του χρέους. Η ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη βασικό στοιχείο πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δίκαιη αντιμετώπιση της χώρας μας εν μέσω παγκόσμιων κρίσεων επιβάλλει αλλαγή των κανόνων και προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων και πέραν άλλων ρυθμίσεων πρέπει μεγάλο ποσοστό και πάνω από το ήμισυ των χρημάτων που καταβάλλονται κατά την ανάληψη Έργου Παραχώρησης Upfront Fee να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση αναγκών έργων ειδικότερα μάλιστα με Πληρωμές Διαθεσιμότητας με τη διαμόρφωση Ειδικού Ταμείου και το υπόλοιπο να καταβάλλεται για την αποπληρωμή του χρέους», σημείωνε σε σχετικό του άρθρο ο κ. Συριανός, επικεφαλής των ΑΚΤΩΡ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και γνωστό στέλεχος του ΣΤΕΑΤ.
