Την περασμένη εβδομάδα το ιταλικό δημόσιο βγήκε στις αγορές με ένα έντοκο γραμμάτιο 12 μηνών. Για να το πουλήσει και να εξασφαλίσει από την αγορά 7 δισ. ευρώ, χρειάσθηκε να πληρώσει 3,2% επιτόκιο (!).
Λίγες ημέρες νωρίτερα ο πρόεδρος της Bundesbank κ. Γιοακείμ Νάγκελ είχε δώσει μία συνέντευξη σε γερμανικό ΜΜΕ. Στην συνέντευξή του αυτή μεταξύ άλλων είχε επισημάνει κάτι που πέρασε λίγο πολύ απαρατήρητο στα οικονομικά ΜΜΕ, αλλά όχι και από τις αγορές που ζήτησαν 3,2% τόκο για να δανείσουν την Ιταλία για μόλις 12 μήνες, δηλαδή μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024.
Τι είπε ο κ. Νάγκελ που έσπρωξε με τέτοιο τρόπο τις αγορές;
Είπε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι η προβλεπόμενη σταδιακή μείωση της επανεπένδυσης των λήξεων από το χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ, τέσσερις μήνες μετά την έναρξη της διαδικασίας τον Μάρτιο, δηλαδή από τον Ιούλιο πρέπει να «αυξηθεί».
Με άλλα λόγια η ΕΚΤ, σύμφωνα με την Bundesbank – δηλαδή την Κεντρική Τράπεζα που έχει χρηματοδοτήσει περισσότερο από κάθε άλλη αυτές τις αγορές της ΕΚΤ – από τον Ιούλιο πρέπει να μειώσει ακόμα περισσότερο την στήριξή της (μέσω της επανεπένδυσης των λήξεων) στις εκδόσεις ομολόγων των κρατών μελών της Ε.Ε.
Ποιος θα πληρώσει την… νύφη; Μα ποιος άλλος από τις υπερχρεωμένες οικονομίες της Νότιας Ευρώπης (συν το Βέλγιο)… Και η απόδειξη ήρθε στην Ιταλία, πριν καν ξεκινήσει την μείωση της στήριξης (ξεκινάει τον Μάρτιο) η ΕΚΤ.
Ιδού τα σημεία του τι ακριβώς είπε ο κ. Νάγκελ, απαντώντας στην ερώτηση του τι θα κάνει η ΕΚΤ με την μείωση της επανεπένδυσης των λήξεων του χαρτοφυλακίου της ΕΚΤ:
- Οι αγορές θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν ικανοποιητικά στη μηνιαία μείωση του ισολογισμού κατά 15 δισ. Εάν ο πληθωρισμός είναι τόσο υψηλός και αυξάνουμε τα επιτόκια, δεν μπορούμε να αφήσουμε αμετάβλητα τα περιουσιακά στοιχεία (σ.σ. δηλαδή τον ισολογισμό της ΕΚΤ).
- Αυτό που πρέπει τώρα να κάνουμε πρώτα είναι να αποκτήσουμε εμπειρία. Θα έλεγα όμως ότι θα πρέπει να εξετάσουμε εγκαίρως πόσο μπορούμε να αυξήσουμε την ταχύτητα συρρίκνωσης από τον Ιούλιο. Τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα δεν είναι πιθανό να είναι το τέλος της ιστορίας.
Τα εταιρικά ομόλογα
Και ακολουθεί ένα δεύτερο σημείο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως έχει επισημάνει επανειλημμένα τελευταία το Insider.gr, που έχει να κάνει με το «που» θα επανεπενδύσει σε ομόλογα τις λήξεις εταιρικών ομολόγων: * Οι λεπτομέρειες για τη μείωση του ισολογισμού που εγκρίθηκαν τώρα υπογραμμίζουν το γεγονός ότι, όσον αφορά τα εταιρικά ομόλογα, οι υπόλοιπες επανεπενδύσεις πρέπει να προσανατολιστούν περισσότερο προς τους εκδότες που συμβάλλουν καλύτερα στην προστασία του κλίματος. Εμείς, ως Ευρωσύστημα, έχουμε επανειλημμένα καταστήσει σαφές ότι πρέπει να λάβουμε ακόμη πιο σοβαρά υπόψη την κλιματική αλλαγή στο μέλλον. Πιστεύω ότι αυτή η τρέχουσα απόφαση αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι συμβάλλουμε στην επίτευξη των στόχων για το κλίμα στο πλαίσιο της εντολής μας για τη νομισματική πολιτική.
Και στο ερώτημα μήπως αυτή η «μονομερής» προτίμηση για στήριξη στα «πράσινα» και στα ESG ομόλογα προκαλέσει ανισορροπίες στις αγορές αφήνοντας δηλαδή να γίνει ακριβότερο το χρέος στα ομολογιακά δάνεια που δεν έχουν να κάνουν με πράσινη μετάβαση κ.λ.π. η απάντηση ήταν σαφής και χωρίς κανένα «αν»:
- Ως κεντρική τράπεζα, πρωταρχικός μας στόχος είναι, και θα είναι πάντα, η επίτευξη της σταθερότητας των τιμών. Λαμβάνουμε υπόψη τα θέματα βιωσιμότητας στο βαθμό που είναι συμβατά με αυτόν τον πρωταρχικό στόχο. Περιττό να πούμε ότι οι πολιτικοί βρίσκονται στη θέση του οδηγού όσον αφορά τη δράση για το κλίμα. Αλλά ως κεντρική τράπεζα, μπορούμε επίσης να δώσουμε ώθηση σε άλλους συμμετέχοντες στην αγορά. Και αυτό κάνουμε.
Με άλλα λόγια η ΕΚΤ, σύμφωνα με αυτούς που βάζουν τα μεγαλύτερα κεφάλαια μέχρι σήμερα, δηλαδή την Bundesbank, θα ξεκινήσει να μειώνει την στήριξή της στα κρατικά και τα εταιρικά ομόλογα, προσεκτικά από τον Μάρτιο με 15 δισ. λιγότερες επανεπενδύσεις από τον Μάρτιο και με ακόμα μεγαλύτερη μείωση της στήριξης από τον Ιούλιο… Στο μεταξύ ολοένα και μεγαλύτερο μέρος των ολοένα και λιγότερων κεφαλαίων που θα επανεπενδύονται θα κατευθύνονται στο «πράσινο» ή το ESG ομολογιακό χρέος…
Το μήνυμα, όπως φάνηκε με το πρώτο δωδεκάμηνο έντοκο της Ιταλίας, το έχουν «λάβει» οι αγορές και αντιδρούν …δεόντως πριν, καν ξεκινήσει το ευρωπαϊκό «tapering» (QT) τον Μάρτιο.
