Εξετάζοντας βαθύτερα την τελευταία τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, όπως τα αίτια που την προκάλεσαν, οι διαπιστώσεις που προκύπτουν μπορεί να εκπλήξουν όλους όσοι σκέφτονται ακόμη με τους όρους του «κραχ» του 2008. Αυτή τη φορά δεν ευθύνονται τα κόκκινα δάνεια των ιδιοκτητών κατοικιών για την κατάρρευση της Silicon Valley Bank. Ο ένοχος κρύβεται σε μια σειρά από αυτά που θεωρούνται οι ασφαλέστεροι τίτλοι στον κόσμο: τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ.
Τα δάνεια αυτά προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ήταν βεβαίως, εντελώς ασφαλή αφού ο Θείος Σαμ είναι πάντα αξιόπιστος. Ωστόσο, η τελική ημερομηνία αποπληρωμής των ομολόγων της SVB απείχε συνήθως πολλά έτη. Το πρόβλημα είναι τι συμβαίνει στην τιμή τους στο μεσοδιάστημα. Αγορασμένα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, τα κρατικά ομόλογα ήταν πάντα πιθανό να χάσουν την αξία της άμεσης επαναπώλησης σε περίπτωση που τα επιτόκια απογειώνονταν. Κάτι που συνέβη πανηγυρικά το περασμένο έτος.
Η Federal Reserve αύξησε τα επιτόκια με τον ταχύτερο ρυθμό σε διάστημα πολλών δεκαετιών προκειμένου να «δαμάσει» τον πληθωρισμό, ανεβάζοντας το βασικό της επιτόκιο από το περίπου μηδέν, στο εύρος του 4,75%-5%. Οι τιμές των κρατικών ομολόγων σημείωσαν πτώση, από τη στιγμή που οι τιμές των ομολόγων κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από τα επιτόκια. Τα παραπάνω αποτελούν άμεσο πρόβλημα μόνον για κάποιον ο οποίος θέλει να πουλήσει ένα ομόλογο πριν εκείνο «ωριμάσει». Δυστυχώς για την SVB, ενέπεσε σε αυτή την κατηγορία. Οι πελάτες της, αρκετοί εκ των οποίων είχαν καταθέσεις άνω των 250.000 δολαρίων -ποσό που αποτελεί το «ταβάνι» της ομοσπονδιακής ασφάλειας καταθέσεων -, πανικοβλήθηκαν από τις εξελίξεις, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει ένα μπαράζ αναλήψεων. Η SVB μπορούσε να πουλήσει μόνο κρατικά ομόλογα που διακρατούσε, καθώς και ενυπόθηκα ομόλογα που στηρίζοντας από κρατικούς φορείς. Η τράπεζα κατέρρευσε εντός ολίγων ημερών.
«Πάντοτε αναφερόμαστε στα ομόλογα του δημοσίου ως το ασφαλέστερο asset του κόσμου» αναφέρει ο Paul McCulley, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Pacific Investment Management Co. «Αυτό ισχύει από την πλευρά της ποιότητας τιμών», συνεχίζει ο ίδιος, «αλλά όχι από την οπτική της σταθερότητα των τιμών». «Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στα δύο», καταλήγει.
Οι ειδικοί των ομολόγων διαθέτουν ένα σύστημα μέτρησης για κινδύνους τέτοιου είδους. Το αποκαλούν διάρκεια. Με απλά λόγια, η «διάρκεια» σου δείχνει πόσο πολύ θα θα υποχωρήσει η τιμή ενός ομολόγου καθώς αυξάνονται οι αποδόσεις. Τα ομόλογα που βρίσκονται πιο μακριά από την ωρίμανση, υποφέρουν περισσότερο. Η διάρκεια είναι τόσο σημαντική που ακόμη και ο πιο άπειρος trader ομολόγων την παρακολουθεί προσεκτικά.
