Φρένο στην αύξηση των καταθέσεων βάζει η στροφή των αποταμιευτών στα Αμοιβαία Κεφάλαια σταθερών και υψηλών αποδόσεων που έχουν λανσάρει οι τράπεζες από την αρχή του χρόνου, οδηγώντας σε μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών τον Μάιο. Την ίδια στιγμή, φρένο έχει μπει και στην πιστωτική επέκταση των τραπεζών, καθώς επιχειρήσεις, αλλά και νοικοκυριά που διαθέτουν ρευστότητα συνέχισαν, αν και με πιο ήπιο ρυθμό, να αποπληρώνουν πρόωρα τα δάνειά τους για να αποφύγουν τις επιβαρύνσεις από τα υψηλά επιτόκια.
Τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος για τη χρηματοδότηση και τις καταθέσεις της οικονομίας τον μήνα Μάιο, έδειξαν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν κατά 324 εκατ. ευρώ έναντι αύξησης κατά 1,129 δισ. ευρώ που είχαν σημειώσει τον προηγούμενο μήνα.
Στον αντίποδα, οι καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων σημείωσαν αύξηση κατά 752 εκατ. ευρώ, έναντι μείωσης κατά 1,154 δις. ευρώ τον Απρίλιο. Συνολικά, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) αυξήθηκαν κατά 794 εκατ. ευρώ, τον Μάιο του 2023, έναντι μείωσης κατά 15 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Σχολιάζοντας την εικόνα των καταθέσεων, στελέχη τραπεζών σημειώνουν στο insider.gr ότι ο μήνας Μάιος δεν είχε τις εισροές ρευστότητας που δημιουργούνται τον Απρίλιο με το δώρο του Πάσχα ή τον Ιούνιο, οπότε τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξάνονται λόγω της τουριστικής περιόδου. Επιπλέον, τα νοικοκυριά συνεχίζουν να βιώνουν την ακρίβεια που έχει προκαλέσει ο πληθωρισμός.
Ωστόσο, το βασικό αγκάθι για τη μείωση των καταθέσεων είναι ο ανταγωνισμός από τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια και τα καταθετικά προϊόντα συνδεδεμένα με ασφάλειες που έχουν λανσάρει οι τράπεζες. Μόνο η ΑΕΔΑΚ της Eurobank, σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, διέθεσε τον Μάιο νέα ομολογιακά Α/Κ 80 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες λάνσαραν τον Φεβρουάριο τα πρώτα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια – αντίβαρο στις καταθέσεις, με αποδόσεις 3% - 4%. Σύμφωνα δε με πληροφορίες του insider.gr, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν πουλήσει μέσα σε ένα μήνα 1,5 – 2 δις. ευρώ στα συγκεκριμένα Α/Κ.
Μέσα στον Μάιο, οι τράπεζες προώθησαν μέσω των δικτύων τους τις νέες σειρές ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων, συγκεκριμένης χρονικής περιόδου (πενταετίας) και ενδεικτικής ετήσιας μερισματικής απόδοσης. Πχ. η Εθνική Τράπεζα διέθετε μέχρι τις 12 Μαΐου το Α/Κ Δήλος Extra Income III Ομολογιακό (πενταετούς διάρκειας, με εκτιμώμενη ετήσια μερισματική απόδοση 3,1%) και ο Όμιλος Πειραιώς διέθετε μέχρι τις 31 Μαΐου το Α/Κ Πειραιώς Στρατηγικής Τακτικού Εισοδήματος 2028 ΙΙ Ευρωπαϊκό Ομολογιακό έως την 31η Μαΐου (πενταετούς διάρκειας, με εκτιμώμενη «μερισματική απόδοση» 2,3% σε ετησιοποιημένη βάση για το 2023, μηδενική προμήθεια διάθεσης και πιθανές υπεραξίες στη λήξη).
Τα δάνεια
Στο σκέλος των χρηματοδοτήσεων, τα στοιχεία της ΤτΕ για τον μήνα Μάιο έδειξαν ότι η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ήταν αρνητική κατά 275 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 789 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Στα νοικοκυριά – όπου σημειωτέον, παρατηρείται κάμψη της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια λόγω της ανόδου των επιτοκίων, αλλά και συνολικά για δάνεια λιανικής (καταναλωτικά, προσωπικά) – τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες ήταν αρνητική τον Μάιο κατά 80 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 156 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Για τις επιχειρήσεις συνολικά (σ.σ. περιλαμβάνονται και οι χρηματοπιστωτικές) η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης τον Μάιο ήταν αρνητική κατά 170 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 582 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν αρνητική κατά 335 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 441 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι το φαινόμενο των πρόωρων αποπληρωμών δανείων που συνεχίζεται από δανειολήπτες (στην πλειοψηφία τους επιχειρήσεις), κρατά ακόμη σε ομηρία την πιστωτική επέκταση. Στο πλαίσιο αυτό, παρά τα νέα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες, κυρίως στις επιχειρήσεις, οι νέες εκταμιεύσεις δεν μπορούν να καλύψουν τις αποπληρωμές και έτσι η πιστωτική επέκταση παραμένει αρνητική. Οι τράπεζες έχουν μειώσει ήδη τους αρχικούς στόχους τους για την πιστωτική επέκταση φέτος και ελπίζουν σε παύση του φαινομένου των αποπληρωμών το β΄ εξάμηνο του έτους, καθώς ο Μάιος έδωσε ενδείξεις για χαμηλότερο ρυθμό στις πρόωρες αποπληρωμές δανείων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ για τον μήνα Μάιο, η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ήταν αρνητική κατά 275 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 789 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Στα νοικοκυριά – όπου σημειωτέον, παρατηρείται κάμψη της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια λόγω της ανόδου των επιτοκίων, αλλά και συνολικά για δάνεια λιανικής (καταναλωτικά, προσωπικά) – τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες ήταν αρνητική τον Μάιο κατά 80 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 156 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Για τις επιχειρήσεις συνολικά (σ.σ. περιλαμβάνονται και οι χρηματοπιστωτικές) η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης τον Μάιο ήταν αρνητική κατά 170 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 582 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν αρνητική κατά 335 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 441 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.
Αρνητική ήταν η μηνιαία ροή χρηματοδότησης και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις. Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν αρνητική ροή χρηματοδότησης κατά 24 εκατ. ευρώ τον Μάιο, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 51 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
