Στην όγδοη θέση της κατάταξης με τα κορυφαία ναυτιλιακά κέντρα του πλανήτη βρέθηκε η ευρύτερη περιοχή του Πειραιά και της Αθήνας. Η Ελλάδα κέρδισε μια θέση σε σχέση με πέρυσι στη φετινή κατάταξη της έρευνας International Shipping Centre Development Index (ISCDI), που δημοσιεύουν κάθε χρόνο τα τελευταία 10 χρόνια το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua και ο πάροχος ναυτιλιακών δεδομένων Baltic Exchange αφήνοντας πίσω της άλλες «υπερδυνάμεις» της παγκόσμιας ναυτιλίας, όπως η Νέα Υόρκη, το Τόκιο κ.α.
Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν τον Πειραιά στο top 10 των παγκόσμιων ναυτιλιακών κέντρων; Ο βασικός λόγος όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο της φετινής έρευνας για την Αθήνα και τον Πειραιά είναι βεβαίως η παγκόσμια υπερδύναμη που λέγεται «Έλληνες πλοιοκτήτες», οι οποίοι ελέγχουν το μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, τα πλοία ελληνικών συμφερόντων φτάνουν τα 5.520, περίπου το 21% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου, ενώ το μερίδιο των Ελλήνων αυξάνεται συνεχώς από το 2014. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 32% των tankers, το 25% των dry bulk carriers, λίγο πάνω από το 22% των πλοίων μεταφοράς LNG και σχεδόν το 9% των φορτηγών πλοίων μεταφοράς containers.
Πάνω από 1.000 ναυτιλιακές εταιρείες έχουν τα κεντρικά τους γραφεία στην Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της Αττικής και είναι -όπως αναφέρεται στην έκθεση- «ακριβώς αυτή η τεράστια βάση μεγάλων και μικρών εταιρειών ιδιοκτησίας και διαχείρισης πλοίων που υποστηρίζουν τη θέση της Αθήνας και του Πειραιά ως κορυφαίο διεθνές ναυτιλιακό κέντρο».
Οι ελληνικές εταιρείες και τα success stories
Οι Έλληνες εφοπλιστές δεν είναι όμως ο μόνος λόγος για τη θέση της Αθήνας και του Πειραιά στο παγκόσμιο χάρτη των ναυτιλιακών κέντρων. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι ότι τα τελευταία χρόνια αναδεικνύονται και αναπτύσσονται συνεχώς νέες ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του ναυτιλιακού εξοπλισμού και της τεχνολογίας. Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (Hellenic Maritime Equipment Manufacturers Association - HEMEXPO) έχει γνωρίσει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια με την προσθήκη νέων εταιρειών, καινοτόμων προϊόντων και νέων λύσεων και έχει καταφέρει να μπει στη λίστα προμηθευτών μεγάλων ναυπηγείων σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κορέας.
Σημαντική ανάπτυξη παρουσιάζει και το οικοσύστημα ελληνικών startups προσανατολισμένων στην ναυτιλία. «Δεν προκαλεί έκπληξη πως σε ένα έθνος με ναυτική παράδοση, ένα τμήμα της νέας τεχνολογίας που αναπτύσσει απευθύνεται σε εφαρμογές για τη ναυτιλία. Οι Bid2board, Nereus Digital Bunkers, MarineTraffic, DeepSea, Metis, HarborLad και ProcureShip είναι όλες ελληνικές ιστορίες επιτυχίας», σημειώνεται στην έκθεση των Xinhua – Baltic Exhange.
Η φορολογία και το ρυθμιστικό περιβάλλον
Στην έκθεση γίνεται ειδική αναφορά και στο ρυθμιστικό περιβάλλον και την ευνοϊκή φορολόγηση που απολαμβάνουν οι Έλληνες εφοπλιστές. «Ο ονομαστικός συντελεστής φορολόγησης είναι 5%, όμως το 2002 η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα συνεισέφερε εθελοντικά περισσότερα από 62 εκατ. δολάρια στον κρατικό προϋπολογισμό», αναφέρεται στην έκθεση. «Η ελληνική κυβέρνηση έχει δείξει μια σταθερή δέσμευση στην ανάπτυξη του ναυτιλιακού τομέα, εφαρμόζοντας πολιτικές και ρυθμίσεις που βοηθούν την επιχειρηματική δραστηριότητα, βελτιώνουν τις διαδικασίες καθώς και την θέσπιση ενός θεσμικού πλαισίου, ευνοϊκού για τις ναυτιλιακές δραστηριότητες. Αυτός έχει ως αποτέλεσμα την προσέλκυση εταιρειών και επενδύσεων», σημειώνει ο Θεμιστοκλής Βώκος, συνιδρυτής των Εκθέσεων Ποσειδώνια.
Η παγκόσμια κατάταξη και τα κριτήρια
Στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης του International Shipping Centre Development Index (ISCDI) βρίσκεται -σταθερά εδώ και 10 χρόνια- η Σιγκαπούρη και ακολουθούν το Λονδίνο, η Σαγκάη, το Χονγκ Κονγκ και το Ντουμπάι. Στην έκτη θέση βρίσκεται το Ροτερντάμ και ακολουθούν Αμβούργο, Αθήνα/Πειραιάς, το λιμάνι Nigbo – Zhousan στην Κίνα και η Νέα Υόρκη. Για την κατάταξη παίζουν ρόλο τρεις βασικές κατηγορίες: Η λειτουργία και το μέγεθος των λιμανιών (με βαρύτητα 20%), η επιχειρηματική δραστηριότητα (με βαρύτητα 50%) και το γενικότερο επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον (με βαρύτητα 30%).
