Ο εκβιασμός των αγορών στον Πάουελ και τη Fed είχε φθάσει στο απροχώρητο, αλλά οι τραπεζίτες κατάφεραν να μην τους δώσουν ούτε ένα ψίχουλο το βράδυ της Τετάρτης, με τα πρακτικά της Fed. Τόση θολούρα, πραγματικά, ούτε ο Γκρίνσπαν. Ή θα βρέξει ή θα χιονίσει ή καλό καιρό θα κάνει;
Οι αγορές έπρεπε να αποφασίσουν μόνες τους για τη συνέχεια, χωρίς πυξίδα. Η δημοσιοποίηση των πρακτικών, προκάλεσε ομίχλη και η ορατότητα χάθηκε. Ανέκτησε όμως η Fed τα λευκά στην πίεση των αγορών; Γιατί και η θολούρα δεν είναι συνεπής στάση.
Πριν ακόμα την δημοσίευση των πρακτικών της Fed, τα στοιχήματα (αληθινά στοιχήματα στην αγορά με παράγωγα, όχι θεωρητικά) έδιναν και έπαιρναν. Την παραμονή της δημοσίευσης, κάπως κόπασαν και οι μετοχές υποχώρησαν. Με τη δημοσίευση των πρακτικών όμως ξέσπασε ταραχή και οι χρηματιστές μεταχειρίστηκαν τις μετοχές σαν ιδρωμένες πετσέτες σε αποδυτήρια ποδοσφαιρικής ομάδας που μόλις έχασε τελικό.
Την επόμενη ημέρα, οι αγορές παραδόξως ξεκίνησαν καλά και η αγορά φαινόταν να το έχει χωνέψει: Δεν υπήρχε μήνυμα για γρήγορες και μεγάλες μειώσεις επιτοκίων. Υπήρχε όμως ένα είδος σαστιμάρας από τη Fed, όλες οι απόψεις ήταν στο τραπέζι. Κι έτσι αφού οι χρηματιστές σήλωσαν πρώτα τις τιμές την Πέμπτη το βράδυ, άρχισαν οι ρευστοποιήσεις και σιγά-σιγά η Wall Street βρέθηκε να κλείνει στα χαμηλά της συνεδρίασης συνολικά. Μία πολύ κακή εικόνα ωσάν να έπρεπε να βγουν πολλές μετοχές προς πώληση, χωρίς να υποχωρήσουν οι μέσες τιμές. Στη θολούρα των μελών της επιτροπής η αγορά απαντούσε ψυχρά με επαγγελαμτικές ρευστοποιήσεις.
Επενδυτές και χρηματιστές έχουν πάρει το μήνυμα ότι η Fed δεν θα βιαστεί να μειώσει τα επιτόκια. Ο Πάουελ έδειξε να φοβάται την ύφεση και ειδικά την αγορά εργασίας, αλλά όλα τα στοιχεία από τις παραμονές των εορτών μέχρι και την Παρασκευή ήταν πολύ καλά. Αυτό δεν ευνοεί επείγουσες μειώσεις επιτοκίων. Επίσης τα στοιχεία από τον πληθωρισμό στην Ευρώπη έδειξαν την αναμενόμενη μικρή αναζωπύρωση. Ούτε κι αυτό ευνοεί επείγουσες μειώσεις επιτοκίων.
Είναι γεγονός ότι οι μετοχές διεθνώς ξεκίνησαν ράλι, μόλις οι επενδυτές πήραν το μήνυμα της «στάσης» των Κεντρικών Τραπεζών στις αυξήσεις επιτοκίων πέρυσι στα τέλη του φθινοπώρου.
Αλλά το θέμα δεν είναι το ράλι των μετοχών διεθνώς. Οι αγορές πρέπει να έχουν ένα στόχο που θέλουν να πιάσουν για να κινούνται και ο στόχος μέχρι τώρα ήταν ξεκάθαρος γι αυτούς: Ο πληθωρισμός υποχώρησε ήδη αρκετά. Στάση, άρα αλλαγή πολιτικής, πάμε για μειώσεις επιτοκίων λοιπόν.
Σημαίνει η στάση μείωση επιτοκίων; Μεταξύ μας ναι, αυτό σημαίνει, αν και όχι απαραίτητα. Αλλά το πώς, πόσο και κυρίως το «πότε», είναι τελείως διαφορετικό ζήτημα. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν και στην Ευρώπη η Κριστίν Λαγκάρντ, «έχει κόψει το βήχα μαχαίρι» επ’ αυτού, χωρίς να αποκλείει ακόμα και την πιθανότητα νέων αυξήσεων. Δεν χρειάζεται άλλο βάρος, έχει ήδη αρκετό.
Όταν οι αγορές πιέζουν
Αλλά στη Wall Street, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Είναι η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο, είναι βιτρίνα που όλοι παρακολουθούν και επιπλέον είμαστε σε χρονιά εκλογών. Το διακύβευμα είναι μεγάλο, τόσο πολιτικά, όσο και για πλήθος ισχυρών και λιγότερο ισχυρών συμφερόντων, επιχειρήσεων, λόμπι, μεγάλων επιχειρηματιών, σταρ-επενδυτών και επενδυτικών τραπεζών ή οίκων. Είναι και οι Προεδρικές Εκλογές του Νοεμβρίου 2024 στη μέση.
Αν πέσουν πολύ οι αγορές, τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια Αμερικανών και ασφαλισμένων από όλο τον κόσμο πλήττονται. Το αμερικανικό δημόσιο πρέπει να δανειστεί και θα υποχρεωθεί σε ακριβά επιτόκια με το χρέος να έχει ήδη μεγαλώσει πολύ.
Η πίεση αυτή είχε φθάσει στα κόκκινα. Όχι μόνον οι αγορές ποντάριζαν ως βασικό σενάριο ανόδου των μετοχών τη μείωση των επιτοκίων, αλλά έφθασαν στο σημείο να κερδοσκοπούν με παράγωγα, στις πράξεις μείωσής τους. Έφθασαν να δίνουν πάνω από 85% πιθανότητα αρχικά σε έξι μειώσεις επιτοκίων εντός του 2024 και στη συνέχεια ακόμα και σε επτά. Οι πιθανότητες αυτές μειώθηκαν την Παρασκευή σε 70% καθώς οι θέσεις έκλειναν σωρηδόν.
Μα να θεωρούν δεδομένο ότι η Fed θα ξεκινούσε τις μειώσεις επιτοκίων από το Μάρτιο κιόλας (πως αλλιώς θα έκανε 6-7 μειώσεις επιτοκίων;). Η πίεση ήταν μεγάλη και υπάρχει ευθύνη και της Κεντρικής Τράπεζας σε αυτό, όταν εμφανίζεται να κάνει λόγο για 3 μειώσεις επιτοκίων εντός του 2024. Τα λένε τόσο καθαρά, αυτά τα πράγματα;
Μην τάξεις του αγίου κερί λοιπόν και η Fed το αντιλήφθηκε και μάλλον προσπάθησε να βάλει ένα τέλος. Αλλά οι σχέσεις της Κεντρικής Τράπεζας με το περιβάλλον της Wall Street δεν ήταν ποτέ εύκολες. Αν δώσεις μια λιχουδιά σε έναν οργισμένο «ταύρο» της αγοράς μπορεί να σου φάει και το χέρι με τη βουλιμία του. Στα δύσκολα όταν θα έχει δημιουργήσει φούσκες με τις λιχουδιές στις οποίες τον έμαθες, θα απαιτεί σωσίβιο και αλεξίπτωτα.
Οι επενδυτές των ομολόγων θα απαιτούν αυξημένα επιτόκια και παχυλές πλην σίγουρες αποδόσεις. Οι επενδυτές των μετοχών θα απαιτούν μειώσεις επιτοκίων για να ξεκινήσει το ράλι. Οι κυβερνήσεις θα απαιτούν με τη σειρά τους μειώσεις επιτοκίων γιατί θέλουν ανάπτυξη και φθηνά στεγαστικά για να είναι ικανοποιημένοι οι ψηφοφόροι. Αλλά θα θέλουν και μικρό πληθωρισμό και ισχυρό νόμισμα –αν και όχι τόσο ισχυρό που να πλήττει τις εξαγωγές.
Η Fed πρέπει να κάνει μαγικά, να βγάλει ένα λαγό από το καπέλο και δεν θα είναι απλό. Κι έχει ευθύνη να διαφυλάξει τη σταθερότητα στην οικονομία, να μη της σκάσουν τράπεζες κι επιχειρήσεις, να μείνει σε χαμηλά επίπεδα η ανεργία και σε καλά επίπεδα η ανάπτυξη, αλλά να μην ξεφύγει ο πληθωρισμός.
Για να έχει πιθανότητες να πετύχει η Fed πρέπει να ανακτήσει τα λευκά, αυτά που δώρισε μόνη της, φανερώνοντας πρόθεση για τρεις μειώσεις επιτοκίων έως και 0,75% για όλο το 2024. Το πέτυχε τώρα ή θα πιέσουν οι αγορές με μεγάλη πτώση τιμών; Μόνον ο χρόνος γνωρίζει.
