Κομβικό αναμένεται να αποδειχθεί το 2024 για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών της Ευρωζώνης, καθώς η κατάσταση έκτακτης ανάγκης της πανδημίας και ο πόλεμος Ρωσίας - Ουκρανίας (και η σχετική αύξηση των τιμών της ενέργειας) υποχωρούν ολοένα και περισσότερο, δίνοντας τη θέση τους σε μια σειρά πιο κανονικών μακροοικονομικών συνθηκών και υποχώρησης του πληθωρισμού, σύμφωνα με τη Standard & Poor's.
Ωστόσο, οι διαδοχικές πιέσεις έχουν εντείνει τις ανησυχίες για το επίπεδο χρέους για ορισμένα κράτη. Η S&P Global αναμένει ότι αυτές οι ανησυχίες, σε συνδυασμό με την τρέχουσα νομισματική πολιτική σύσφιξης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα απαιτήσουν από τις χώρες της ΕΕ να επικεντρωθούν στη δημοσιονομική προσαρμογή. Τα κράτη θα αντιμετωπίσουν κοινές προκλήσεις καθώς συνεχίζουν να βαδίζουν στο δρόμο μείωσης του χρέους. Το υψηλότερο κόστος τόκων και εξυπηρέτησης του χρέους θα επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς, ενώ η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη θα διαβρώσει τα κρατικά έσοδα.
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, ιδίως όσον αφορά το χρέος και την πολιτική βούληση να επιτευχθεί δημοσιονομική προσαρμογή. Ως εκ τούτου η πρόοδος ως προς τη βελτίωση των προϋπολογισμών είναι επομένως πιθανό να αποδειχθεί άνιση. Η Ελλάδα, η Κύπρος και η Πορτογαλία, μειώνουν ήδη τάχιστα το χρέος τους, αν και ξεκινούν από σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, και αναμένεται να συνεχίσουν σε αυτό το τέμπο.
Η Ιταλία και η Ισπανία, ακολουθούν σε λιγότερο φιλόδοξες τροχιές μείωσης του χρέους, ενώ ο δείκτης δημόσιου χρέους στη Γαλλία και στο Βέλγιο είναι πιθανό να μείνουν στάσιμοι χωρίς πρόσθετη δημοσιονομική προσπάθεια. Εν τω μεταξύ, η S&P αναμένει μια ήπια μόνο μείωση του χρέους στη Γερμανία και στην Αυστρία, οι οποίες επωφελούνται από σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα χρέους από τους γείτονές τους, και επομένως από ισχυρότερα δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας.
Οι υψηλότερες πληρωμές τόκων δεν θα επηρεάσουν το ίδιο τα κράτη της Ευρωζώνης:
- Η Ιταλία και η Ισπανία, των οποίων οι πληρωμές τόκων το 2026 προβλέπονται στο 4,6% του ΑΕΠ και στο 3%, αντίστοιχα, θα έχουν κάποιους από τους βαρύτερους λογαριασμούς στην Ευρωζώνη. Η περαιτέρω μείωση του χρέους θα απαιτήσει πρόσθετα μέτρα μείωσης του ελλείμματος που θα αντισταθμίσουν την αύξηση των πληρωμών τόκων.
- Η εξυπηρέτηση χρέους σε Πορτογαλία και Ελλάδα, η οποία ήταν παρόμοια με αυτήν της Ισπανίας το 2022 (2,4% του ΑΕΠ), θα παραμείνει συγκρατημένη έως το 2026. Αυτό θα υποστηριχθεί από το ότι έχουν μια μικρότερη επιβάρυνση στα δάνεια που έχουν λάβει από τον επίσημο τομέα (αυτό αφορά περίπου το 20% του χρέους της Πορτογαλίας και το 75% για την Ελλάδα) και την αναμενόμενη μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί επίσης από την πολύ μεγάλη μέση ωρίμανση, περίπου 20 χρόνια, η οποία παρατείνει το χρόνο πριν οι υψηλότερες αποδόσεις μετακυλιστούν σε πληρωμές τόκων.
- Οι πληρωμές τόκων ως προς το ΑΕΠ της Κύπρου αναμένεται επίσης να αποδειχθούν περιορισμένες, για λόγους παρόμοιους με αυτούς που επηρεάζουν την Ελλάδα και την Πορτογαλία.
- Από την άλλη, οι πληρωμές τόκων ως προς το ΑΕΠ της Γαλλίας και του Βελγίου θα αυξηθούν πέραν του 2% έως το 2026 λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και των στάσιμων επιπέδων χρέους. Η Αυστρία, εν τω μεταξύ, θα δει μια απότομη αύξηση στις πληρωμές τόκων ως προς το ΑΕΠ, αν και ο λόγος θα παραμείνει κάτω του 2%.
- Οι πληρωμές τόκων της Γερμανίας θα αυξηθούν μεν αλλά θα παραμείνουν κάτω από το 1% του ΑΕΠ έως το 2026. Αυτή η ήπια αύξηση οφείλεται στα χαμηλά επίπεδα χρέους.
