Τις διαδικασίες για την ενεργειακή «θωράκιση» της Κρήτης, μέχρι την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττική-Κρήτη από τον ΑΔΜΗΕ, «ενεργοποιεί» σειρά ρυθμίσεων του ΥΠΕΝ οι οποίες περιλαμβάνονται σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σχετικά με τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές.
Οι ρυθμίσεις ουσιαστικά θέτουν σε εφαρμογή το σχέδιο που, όπως έχει γράψει το Insider.gr, επεξεργάζονταν το τελευταίο διάστημα οι αρμόδιοι φορείς, ώστε να διασφαλιστεί η κάλυψη των αναγκών του νησιού σε ρεύμα, κατά αυτό το μεταβατικό διάστημα.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο αυτό κρίθηκε απαραίτητο, λόγω του επικαιροποιημένου πλάνου αποπεράτωσης του Κρήτη-Αττική. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2024, ενώ η εμπορική του λειτουργία τοποθετείται στα μέσα του 2025.
Δυναμικό 60 MW μέχρι το καλοκαίρι
Ως συνέπεια, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η επάρκεια του νησιού μέχρι τότε (και ιδιαίτερα οι δύο θερινές περίοδοι οι οποίες θα μεσολαβήσουν), με την προσθήκη πρόσθετου δυναμικού μέχρι το τέλος του 2025.
Για αυτό τον σκοπό, όπως αναφέρεται στις νομοθετικές ρυθμίσεις, η εταιρεία που θα επιλεγεί θα αναλάβει να προσθέσει δυναμικό τουλάχιστον 60 MW μέχρι την 1η Ιουλίου 2024 και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 την υπόλοιπη απαιτούμενη πρόσθετη ισχύ. Το δυναμικό που θα εγκατασταθεί μπορεί να είναι είτε επέκταση του υφιστάμενου δυναμικού, είτε νέο δυναμικό παραγωγής με συμβατικές μονάδες.
Επίσης, όπως αναφέρεται στις ρυθμίσεις, θα μπορεί να παραμείνει στο νησί και μετά το τέλος του 2025. Έτσι, θα μπορεί να αξιοποιηθεί και για τις μονάδες ψυχρής εφεδρείας που θα πρέπει να υπάρχουν στην Κρήτη και μετά τη «μεγάλη» διασύνδεση, για την κάλυψη των αναγκών σε ρεύμα σε έκτακτες ανάγκες (π.χ. βλάβες).
«Στο κάδρο» 3 εταιρείες με άδεια παραγωγής
Επίσης, προβλέπεται ότι οι υφιστάμενες πετρελαϊκές μονάδες μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, ακόμη κι όταν εκπνεύσουν οι επιτρεπόμενες ώρες λειτουργίας τους. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας έχει λάβει εξαίρεση για συγκεκριμένες ώρες λειτουργίας των συγκεκριμένων μονάδων, από την κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία η οποία προβλέπει περιορισμούς στις εκπομπές ρύπων από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Όσον αφορά το νέο δυναμικό, σε πρώτη φάση ο ΑΔΜΗΕ θα εκπονήσει μελέτη για τις ανάγκες έως το τέλος του 2025, διερευνώντας το ενδιαφέρον κάλυψής τους από τις εταιρείες οι οποίες έχουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατικά καύσιμα στην Κρήτη.
Υπενθυμίζεται ότι εκτός από τη ΔΕΗ, οι άδειες παραγωγής διαθέτουν επίσης η Motor Oil (για δημιουργία μονάδας 120 MW με καύσιμο υγραέριο) και η ΗΡΩΝ (για μεταφορά της μονάδας αερίου ΗΡΩΝ Ι ισχύος 147 ΜW που βρίσκεται στη Βοιωτία).
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο ενεργειακοί Όμιλοι δεν προτίθενται να ανταποκριθούν θετικά στην πρόσκληση του ΑΔΜΗΕ. Έτσι, τη λύση θα αναλάβει η ΔΕΗ καθώς όπως αναφέρεται στις διατάξεις, «εφόσον δεν υποβληθούν προτάσεις που πληρούν τα κριτήρια της πρόσκλησης, η σύμβαση συνάπτεται με παραγωγό που, κατά την 1η Μαρτίου 2024, έχει υφιστάμενους λειτουργούντες σταθμούς παραγωγής από συμβατικά καύσιμα στη νήσο Κρήτη». Ένα κριτήριο που καλύπτει μόνο η δημόσια επιχείρηση.
Εμπλοκή της μονάδας ΗΡΩΝ Ι
Μάλιστα, όπως έχει γράψει το Insider.gr, η λύση που σχεδιάζει να εφαρμόσει η ΔΕΗ εμπλέκει και την μονάδα ΗΡΩΝ Ι των 147 ΜW. Σε αυτό το πλαίσιο, το επικρατέστερο σενάριο είναι η μονάδα να μισθωθεί σε πρώτη φάση για 2 έτη από τη ΔΕΗ, που θα τη μεταφέρει στο νησί, και στη συνέχεια να αγοραστεί από την επιχείρηση.
Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία που θα επιλεγεί θα αποζημιωθεί τόσο για το σταθερό κόστος των νέων μονάδων (κόστος ενοικίασης, αγοράς, μεταφοράς, εγκατάστασης μονάδων, συντήρησης και τήρησης αποθέματος ασφαλείας), όσο και για το μεταβλητό κόστος (κόστος καυσίμων και εκπομπών CO2). Όσον αφορά το σταθερό κόστος, το 75% θα καταβληθεί σε μηνιαίες ισόποσες δόσεις μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025, και το εναπομείναν 25% σε δύο ισόποσες ετήσιες δόσεις - η πρώτη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2026 και η δεύτερη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2027.
Η αποζημίωση αυτή καταβάλλεται μέσω των ΥΚΩ. Μάλιστα, το σχετικό σχήμα πρόκειται να κοινοποιηθεί στην Κομισιόν προς έγκριση. Ωστόσο, στην περίπτωση που δεν επαρκούν τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ειδικού Λογαριασμού των ΥΚΩ, τότε η απόδοση των οφειλόμενων θα καλυφθεί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, κατά προτεραιότητα.
«Ασπίδα» της ΔΕΗ στα νησιά
Ανάλογη αύξηση του παραγωγικού δυναμικού προβλέπεται να γίνει και στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, κατά τη μεταβατική περίοδο από 1ης Μαρτίου 2024 έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσής τους. Η σχετική διαδικασία θα αναληφθεί από τη ΔΕΗ, και πάλι είτε με επέκταση του υφιστάμενου δυναμικού παραγωγής, είτε με νέο δυναμικό παραγωγής με συμβατικές μονάδες.
Επίσης, για τον προσδιορισμό των αναγκών για πρόσθετο δυναμικό, θα συνυπολογίζονται τυχόν αποσύρσεις υφιστάμενου δυναμικού. Επομένως, η ΔΕΗ θα μπορεί να «τρέξει» παράλληλα και το πρόγραμμα απόσυρσης των απαρχαιωμένων πετρελαϊκών σταθμών, το οποίο προβλέπει να τεθούν σταδιακά εκτός λειτουργίας 41 μονάδες μέχρι και το 2028.
Για την εγκατάσταση του πρόσθετου δυναμικού παραγωγής, προβλέπεται και σε αυτή την περίπτωση αποζημίωση για το πλήρες κόστος του. Η αποζημίωση αυτή θα καταβάλλεται μέσω του μηχανισμού Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), με χρόνο απόσβεσης τα 10 έτη. Και πάλι το σχήμα ενίσχυσης θα κοινοποιηθεί στην Κομισιόν, ενώ αν δεν επαρκούν τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ειδικού Λογαριασμού των ΥΚΩ, τότε και σε αυτή την περίπτωση θα επιστρατευθεί το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
