Μέσω προώθησης ή ολοκλήρωσης υποδομών σε διάφορα μέτωπα (Μετρό, οδικά έργα, κτηριακά, σιδηρόδρομο κ.α.) καθώς και άλλου είδους παρεμβάσεων (π.χ. αναβάθμιση συγκοινωνιών κ.α.) που θα μπορούσαν να υπολογιστούν σε αξία σχεδόν 4 με 5 δισ. ευρώ, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών επιχειρεί να αλλάξει την εικόνα της Θεσσαλονίκης αλλά και των κοντινών περιοχών της Βορείου Ελλάδας στην κατεύθυνση ενός ολιστικού σχεδίου ανάπτυξης, όπως τουλάχιστον ευελπιστούν στην κυβέρνηση. Η οποία, μέσω του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, υλοποιεί εμβληματικά έργα και παρεμβάσεις όπως το Μετρό Θεσσαλονίκης, το FlyOver, η αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών, οι οδικοί άξονες Θεσσαλονίκη - Έδεσσα και Δράμα - Αμφίπολη, η ολοκλήρωση των συνδέσεων του 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και τον προαστιακό Δυτικής Θεσσαλονίκης, η κατασκευή νέων Δικαστικών Μεγάρων, η ανέγερση 17 σχολικών μονάδων και η ενίσχυση της σιδηροδρομικής σύνδεσης των λιμένων της Βορείου Ελλάδας, μέσω των νέων διευρωπαϊκών διαδρόμων, με την Κεντρική Ευρώπη.
Σε αυτά μπορούμε να εντάξουμε και εμβληματικές αναπλάσεις κτηρίων ή περιοχών όπως το επενδυτικό πρόγραμμα της Dimand στην πόλη ύψους 400 εκατ. ευρώ (π.χ. το υπό κατασκευή βιοκλιματικό συγκρότημα «Hub 26», επενδύσεις σε logistics κ.α.) η ανάπλαση του εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου της ΔΕΘ, η υλοποίηση των επενδύσεων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, η μετατροπή του στρατοπέδου Γκόνου σε σύγχρονο εμπορευματικό κέντρο, το πάρκο καινοτομίας Thess INTEC (άνω των 100 εκατ.) κ.α. Προφανώς τα τελευταία projects δεν σχετίζονται άμεσα με κρατικές παρεμβάσεις, πλην όμως, δίνουν τον τόνο και δείχνουν την τάση για «αλλαγή της εικόνας» στην πόλη της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής που φιλοδοξούν να αναπτύξουν ισχυρό γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό αποτύπωμα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Πρόσφατα, μάλιστα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρ. Σταϊκούρας, μιλώντας στο Συνέδριο «Prodexpo» στη Θεσσαλονίκη, έδωσε το στίγμα αναφερόμενος σε περίπου 10 έργα και παρεμβάσεις.
Το Μετρό Θεσσαλονίκης
Το Μετρό (σχεδόν 2 δις ευρώ), βάσει σχεδιασμού, παραδίδεται από το γκρουπ Intrakat – ΑΚΤΩΡ το Νοέμβριο του 2024. «Πρόκειται για ένα από τα πιο σύγχρονα Μετρό στην Ευρώπη, αφού διαθέτει τα πλέον καινοτόμα συστήματα και τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές ποιότητας, λειτουργικότητας και ασφάλειας. Σε όλο το μήκος της γραμμής διεξάγονται δοκιμαστικά δρομολόγια. Επιπλέον, οι εργασίες κατασκευής της επέκτασης προς την Καλαμαριά αναμένεται να ολοκληρωθούν σε διάστημα περίπου 6 - 8 μηνών μετά την παράδοση της βασικής γραμμής. Επίσης, το επόμενο χρονικό διάστημα θα έχουμε τις μελέτες προκειμένου να προχωρήσουμε στις δημοπρατήσεις των επεκτάσεων προς τις περιοχές του Ευόσμου και του Κορδελιού. Ενώ προσεχώς, αναμένεται να ανακοινωθεί και το αναλυτικό πρόγραμμα, καθώς και η τελική χάραξη και θέση των σταθμών των επεκτάσεων, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης προς Τούμπα και Χαριλάου. Προτεραιότητα αποτελεί το πλέον αναπτυσσόμενο Βορειοδυτικό τμήμα, που έχει και την μεγαλύτερη ανάγκη σύνδεσης με το έργο», σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Τα οδικά έργα
Το οδικό ΣΔΙΤ Fly Over (ΑΒΑΞ – Mytilineos, αξίας 360 εκατ.) θεωρείται από την κυβέρνηση ως χρήσιμο και αναγκαίο έργο για την πόλη. «Και αυτό γιατί από τη νέα περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης θα μπορούν να διέρχονται 10.000 οχήματα την ώρα, όταν σήμερα διέρχονται 5.000 οχήματα, ενώ, παράλληλα, αυξάνεται το επίπεδο οδικής ασφάλειας και μειώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι συμβατικές υποχρεώσεις έχουν ξεκινήσει από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης έργου, και αφορούν περίοδο 30 ετών. Η παράδοση του έργου τοποθετείται για τις 14 Μαΐου 2027», ανέφερε ο υπουργός. Ο οποίος συμπλήρωσε τη λίστα με τα επίσης ΣΔΙΤ όπως ο Οδικός άξονας Θεσσαλονίκης – Έδεσσας (το έργο αφορά στην αναβάθμιση του οδικού άξονα συνολικού μήκους 80 χλμ., η διάρκεια της ΣΔΙΤ θα είναι 3 έτη κατασκευαστική περίοδος και 27 έτη λειτουργία και συντήρηση, προσωρινός ανάδοχος αναμένεται να αναδειχθεί στο τέλος του 2024 – αρχές 2025) και Κάθετος άξονας Δράμα – Αμφίπολη (ομοίως, η διάρκεια της ΣΔΙΤ θα είναι 3 έτη κατασκευαστική περίοδος και 27 έτη λειτουργία και συντήρηση, η έγκριση των τευχών του ανταγωνιστικού διαλόγου ολοκληρώθηκε τον προηγούμενο μήνα, προσωρινός ανάδοχος αναμένεται να αναδειχθεί στο 1ο τρίμηνο του 2025). Τα δύο αυτά ΣΔΙΤ είναι συνολικής αξίας σχεδόν 700 εκατ. και τα διεκδικούν το σύνολο των ισχυρών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Intrakat, Mytilineos. Επιπλέον, σημαντική είναι η ολοκλήρωση της σύνδεσης του 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ (ανάδοχος η ΑΚΤΩΡ). Αυτό το έργο, που εκκρεμεί από το 2000, θα αυξήσει σημαντικά τις δυνατότητες συνδυασμένων μεταφορών αλλά και τη συνολική ανταγωνιστικότητα του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Έχει υλοποιηθεί περίπου το 40% του έργου, και εκτιμάται ότι, στο σύνολό του, θα ολοκληρωθεί το 2025.
Τα κτηριακά projects
Ως γνωστόν, προχωρά η υλοποίηση 17 σχολικών μονάδων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (τα 16 στη Θεσσαλονίκη) με ΣΔΙΤ, έναν διαγωνισμό με προϋπολογισμό 128,4 εκατ. ευρώ, όπου είχε επικρατήσει το σχήμα Μυτιληναίος – ΑΤΕΣΕ. Με το έργο κατασκευής των 17 νέων υπερσύγχρονων, βιοκλιματικών, σχολικών μονάδων αναμένεται να επιλυθεί το θέμα της σχολικής στέγης σε Δήμους κυρίως της Δυτικής Θεσσαλονίκης όπου οι υφιστάμενες υποδομές εκπαίδευσης δεν πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές, για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είτε λόγω παλαιότητας, είτε λόγω του ολοένα αυξανόμενου μαθητικού δυναμικού των περιοχών. Ειδικότερα, οι νέες σχολικές μονάδες θα κατασκευαστούν στους Δήμους: Νεάπολης Συκεών, Παύλου Μελά, Λαγκαδά, Ωραιοκάστρου, Θέρμης, Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Καλαμαριάς, Πυλαίας Χορτιάτη και Κατερίνης. Κατά τον υπουργό η ΚΤΥΠ (Κτιριακές Υποδομές) μεριμνά για την επίλυση των ζητημάτων στο οικοπέδου του Δήμου Νεάπολης Συκεών. Επίσης, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μεριμνά για τις απαραίτητες ενέργειες ωρίμανσης, σχετικές με τα οικόπεδα στα οποία πρόκειται να ανεγερθούν τα Δικαστικά Μέγαρα Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Το έργο ΣΔΙΤ (άνω των 120 εκατ. ευρώ, με ενδιαφερόμενους τους ΑΒΑΞ, Άκτωρ Παραχωρήσεις, ΓΕΚ Τέρνα, Μυτιληναίο ΑΤΕΣΕ και Intrakat – Redex, όμιλος Κοπελούζου) περιλαμβάνει την κατασκευή των νέων Δικαστικών Μεγάρων Σερρών, Έδεσσας, Κιλκίς και την ανακατασκευή του Δικαστικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης.
Προαστιακός και Σιδηρόδρομος
Θεωρητικά, η κυβέρνηση προωθούσε μεγάλα έργα αναβάθμισης του σιδηρόδρομου στη Β. Ελλάδα, στο τόξο από Θεσσαλονίκη έως Καβάλα και σε Αλεξανδρούπολη προς Ορμένιο, αλλά προέκυψαν χρηματοδοτικά ζητήματα αλλά και νέες ανάγκες (π.χ. πόροι για καταστροφές από κακοκαιρίες κ.α.). Πάντως, στην κυβέρνηση υπάρχουν σχέδια για την ενίσχυση της σιδηροδρομικής σύνδεσης των λιμένων της Βορείου Ελλάδας, μέσω των νέων διευρωπαϊκών διαδρόμων, με την Κεντρική Ευρώπη αλλά και για τον προαστιακό (είναι σε εξέλιξη η Β’ φάση του διαγωνισμού, δηλαδή ο ανταγωνιστικός διάλογος, για το έργο «Σύνδεση 6ου προβλήτα Θεσσαλονίκης και προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης», αν και δεν εντάσσεται στις πλέον άμεσες προτεραιότητες). Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, το αναθεωρημένο δίκτυο μεταφορών θα συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και θα προάγει την αποδοτικότητα, τη διατροπικότητα, τη διαλειτουργικότητα και την ανθεκτικότητα των υποδομών μεταφορών. Σε επίπεδο Διαδρόμων, πλέον αναδεικνύονται ο Ευρωπαϊκός Διάδρομος Μεταφορών Δυτικών Βαλκανίων – Ανατολικής Μεσογείου, που συνδέει την Ελλάδα με Αυστρία, Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Βόρεια Μακεδονία, Ουγγαρία, και ο Ευρωπαϊκός Διάδρομος Βαλτικής – Μαύρης Θάλασσας – Αιγαίου, μετεξέλιξη του υφιστάμενου Ανατολής/Ανατολικής Μεσογείου, που συνδέει την Ελλάδα με Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία, κ.λπ.. Στις πρωτοβουλίες εντάσσεται η περαιτέρω προώθηση της συνδεσιμότητας και τον συντονισμό δυνάμεων για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός συνήθους βεληνεκούς, όπως αυτές της Βαλτικής, καθώς και με άλλες χώρες, όπως είναι η Σερβία. Η Θεσσαλονίκη συνδέεται με Σκόπια, Βελιγράδι και Βουδαπέστη. Επίσης, αναδεικνύεται η προώθηση της κάθετης δικτύωσης της χώρας και την τριμερή συνεργασία με Βουλγαρία και Ρουμανία, ώστε τα δίκτυά τους να αναπτυχθούν και να τροφοδοτήσουν το ελληνικό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας. Επί της ουσίας, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Αλεξανδρούπολη συνδέονται με Βάρνα, Ρούσσε, Μπουργκάς, Κωστάντζα. Επιπρόσθετα, η χώρα καθίσταται συνομιλητής στην αναζήτηση εναλλακτικών διαδρομών για την εξαγωγή Ουκρανικών σιτηρών. Με τις υφιστάμενες δυνατότητες δικτύων και λιμανιών, ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης και της Αλεξανδρούπολης, διαμορφώνεται η βραχυπρόθεσμη προοπτική νέας Λωρίδας Αλληλεγγύης, με τη συμμετοχή της Ελλάδας. Ως «κερασάκι στην τούρτα» έρχεται η προσπάθεια σύνδεσης της Ινδίας με την Ευρώπη μέσω του εναλλακτικού οικονομικού διαδρόμου IMEC (Ινδία - Μέση Ανατολή – Ευρώπη) που έχει εξαγγείλει η Ινδία, αξιοποιώντας τους ελληνικούς λιμένες.
Η αναβάθμιση των Συγκοινωνιών
Τέλος, από το υπουργείο δρομολογείται η ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση του ΟΑΣΘ, με λεωφορεία και προσωπικό. Ανάμεσα στις παρεμβάσεις ξεχωρίζουν ότι ο στόλος των λεωφορείων στη Θεσσαλονίκη θα ενισχυθεί με την προσθήκη 110 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων το 2ο τρίμηνο του 2024 (ενδεικτικά, υπεγράφη πρόσφατα η σύμβαση για τη δημιουργία σταθμών φόρτισης), ότι προχωρά ο διαγωνισμός για ανάθεση λεωφορειακών γραμμών (όχημα, οδηγός και συντήρηση) σε 250 λεωφορεία, 10 ετών ή νεότερα, για τα επόμενα 10+1 έτη στη Θεσσαλονίκη, είναι σε φάση σχεδιασμού ο δεύτερος διαγωνισμός προμήθειας 750 νέων λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, εκ των οποίων περίπου 225 λεωφορεία αναλογούν στη Θεσσαλονίκη, ολοκληρώθηκε, μέσω διαγωνισμού ΑΣΕΠ, η ενίσχυση του ΟΑΣΘ με 150 νέους συμβασιούχους οδηγούς κ.λπ. Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, «σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εσωτερικών, διερευνάται η δυνατότητα επέκτασης του χρόνου σύμβασης των νέων συμβασιούχων οδηγών και η δυνατότητα απασχόλησης επιπλέον περίπου 40 οδηγών, έως το τέλος του 2024. Δηλαδή μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης, που προσδιορίζεται για τον εφετινό Νοέμβριο. Το αποτέλεσμα των μέχρι σήμερα ενεργειών είναι ο αριθμός των λεωφορείων που κυκλοφορούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης να έχει αυξηθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, από 245 λεωφορεία του ΟΑΣΘ τον περασμένο Δεκέμβριο, σήμερα προσεγγίζουμε και, ενίοτε, ξεπερνούμε τα 300 λεωφορεία».
