Στην «πολιτική δίνη» των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία κινούνται οι αγορές κρατικών ομολόγων, το ευρώ και οι ευρωπαϊκές μετοχές, που εξακολουθούν να δέχονται σφυροκόπημα από τις ανησυχίες για μία πιθανή νίκη του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση της Μαρί Λεπέν.
Το πολιτικό σκηνικό γίνεται ιδιαίτερα θολό έως επικίνδυνο, με δημοσιεύματα να κάνουν λόγο για οργή και χάος μέσα στους κόλπους του ίδιου του κόμματος «Αναγέννηση» του Εμανουέλ Μακρόν, με στενούς συνεργάτες του να εμφανίζονται αντίθετοι στην απόφαση των πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίδουν προβάδισμα στην Λεπέν χωρίς ωστόσο το κόμμα της να εξασφαλίζει, επί του παρόντος, την απόλυτη πλειοψηφία στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτική παράλυση, με έναν πρωθυπουργό διορισμένο από τους ακροδεξιούς ο οποίος θα ασχολείται με τις εσωτερικές υποθέσεις του κράτους και έναν πρόεδρο που θα διαχειρίζεται τα διεθνή ζητήματα με σαφή απόκλιση θέσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Μία συγκατοίκηση Μακρόν-Λεπέν θα είχε δύο αναγνώσεις: αφενός η ακροδεξιά θα αναγκαζόταν να αναλάβει ευθύνες οι οποίες ενδεχομένως να την έφερναν αντιμέτωπη με τις ίδιες τις θέσεις της και κατά συνέπεια θα έβγαζε στην επιφάνεια τα τρωτά της, αφετέρου, σε περίπτωση που τα καταφέρει, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ανάλογες εξελίξεις και σε άλλες χώρες σε μία κρίσιμη συγκυρία για την Ευρώπη την ώρα που αυξάνονται οι πιθανότητες εκλογής Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές, εμπορικές και αμυντικές πολιτικές ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
- Διαβάστε ακόμα - Εμανουέλ Μακρόν: Ένα τεράστιο ρίσκο μετά από μία μεγάλη ήττα - Το «ακραίο στοίχημα»
Τα γαλλικά κόμματα δίδουν μάχη με τον χρόνο καθώς επιδίδονται σε συνεχείς πολιτικές ζυμώσεις αναζητώντας συμμαχίες εν όψει των βουλευτικών εκλογών που κήρυξε ο Μακρόν. Οι φημολογίες δίδουν και παίρνουν γύρω από το πρόσωπο του Γάλλου προέδρου, με δημοσίευμα το πρωί της Τρίτης να τον θέλει να παραιτείται, πυροδοτώντας έντονες ρευστοποιήσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων. Η διάψευση ωστόσο που ακολούθησε από στενό συνεργάτη του και από τον ίδιο καθησύχασε κάπως τις αγορές με αποτέλεσμα να «μαζέψουν» ελαφρώς οι ομολογιακές αποδόσεις και τα spreads.
Ρωγμές στο κόμμα Μακρόν
Η απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν να προχωρήσει σε βουλευτικές εκλογές με το κόμμα του απροετοίμαστο και το γαλλικό κοινό να του γυρίζει την πλάτη προκαλεί αναστάτωση στους ίδιους τους ανθρώπους τους οποίους χρειάζεται για να κερδίσει. Αξιωματούχοι από το κόμμα της Αναγέννησης του 46χρονου προέδρου δεν μπορούν ακόμη να συμβιβαστούν με το σχέδιο των εκλογών. Κάποιοι αντέδρασαν με οργή, άλλοι προσπαθούσαν να κατανοήσουν την πολιτική λογική και πολλοί ήταν απογοητευμένοι.
Ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ και ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Γιαέλ Μπράουν-Πιβέ, ήταν και οι δύο αντίθετοι στην απόφαση. Όπως τόνισαν, είναι σαν να μας στέλνει να δώσουμε μία χαμένη μάχη και υποστηρίζουν ότι η στρατηγική υψηλού κινδύνου που επέλεξε ο Γάλλος πρόεδρος είναι πιο πιθανό να εδραιώσει τις απώλειες του κόμματός του και να υπονομεύσει τυχόν εναπομείνασες προοπτικές για την προώθηση της οικονομικής του ατζέντας.
Ανώτερος αξιωματούχος που έχει εργαστεί σε διάφορα υπουργεία υπό τον Μακρόν επεσήμανε ότι η απόφαση του προέδρου θέτει σε κίνδυνο ορισμένες από τις διεθνείς προτεραιότητες της Γαλλίας, όπως η προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Διπλωματικές πηγές υπογράμμισαν ότι το Παρίσι πιέζει επιμόνως την ΕΕ να κλείσει όσο το δυνατόν περισσότερες συμφωνίες αυτόν τον μήνα.
Άλμα αποδόσεων και spreads
Το υψηλότερο επίπεδο από πέρυσι το Νοέμβριο άγγιξε ενδοσυνεδριακά σήμερα η απόδοση του γαλλικού 10ετούς, καταγράφοντας άνοδο για τέταρτη διαδοχική συνεδρίαση, μετά την απόφαση Μακρόν να διακηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Η απόδοση του γαλλικού 10ετούς ενισχύθηκε περίπου 10 μονάδες βάσης στο 3,338%, προτού «μαζέψει» ελαφρώς στο 3,25%.
Τη Δευτέρα είχε ενισχυθεί 12 μονάδες βάσης, στη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο σε διάρκεια 11 μηνών, καθώς ο φόβος και η αβεβαιότητα για το εκλογικό αποτέλεσμα έρχονται να προστεθούν στην ήδη ευάλωτη κατάσταση των δημοσιονομικών της Γαλλίας. Το spread έναντι των γερμανικών ξέφυγε έως τις 68 μονάδες βάσης, στο υψηλότερο επίπεδο από πέρυσι τον Οκτώβριο.
Το μέγεθος των κινήσεων είναι ασυνήθιστο για τα γαλλικά ομόλογα, από τα πιο ρευστοποιήσιμα στην ευρωπαϊκή αγορά κρατικού χρέους και παραδοσιακά θεωρούνται το δεύτερο πιο ασφαλές ενεργητικό της περιοχής μετά τα γερμανικά. Η αστάθεια δείχνει αλλαγή της αντίληψης κινδύνου για τα γαλλικά κρατικά ομόλογα, δήλωσε ο στρατηγικός αναλυτής της Societe Generale Άνταμ Κουρπιέλ στο Bloomberg.
Οι νέες εκλογές είναι μια στρατηγική υψηλού κινδύνου σε περιόδους αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, τόνισε ο Κασπάρ Χενς, ανώτερος διευθυντής χαρτοφυλακίου στην RBC BlueBay Asset Management. Στην ευρωπεριφέρεια, η απόδοση του ιταλικού 10ετούς, που θεωρείται το πιο ριψοκίνδυνο στην περιοχή, παρέμεινε πάνω από το 4%, με το spread έναντι του γερμανικού να διευρύνεται στις 145 μονάδες βάσης, στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια τριών μηνών.
Στην ελληνική 10ετία εκτινάχθηκε ενδοσυνεδριακά πάνω από το 3,8% με το spread στις 114 μονάδες βάσης. Ο γαλλικός χρηματιστηριακός δείκτης CAC 40 στο Παρίσι υποχώρησε 1,2%, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο σε διάρκεια τεσσάρων μηνών με τις τράπεζες να δέχονται το μεγαλύτερο χτύπημα. Ο δείκτης έχει υποχωρήσει 2,6% μέχρι στιγμής αυτή την εβδομάδα, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη διήμερη πτώση σε διάρκεια ενός έτους.
Δεινή δημοσιονομική θέση
Ο οίκος Moody's ήρθε να προστεθεί στις φωνές των προειδοποιήσεων για τον κίνδυνο πολιτικής αστάθειας μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών σε μία περίοδο που η δημοσιονομική κατάσταση της Γαλλίας είναι δεινή. Το πολιτικό σκηνικό και η αβεβαιότητα που δημιουργεί ενέχουν τον κίνδυνο υποβάθμισης του outlook από σταθερό σε αρνητικό. Είχε προηγηθεί χθες Δευτέρα η προειδοποίηση από τον καναδικό οίκο DBRS ότι οι εκλογές συνιστούν περαιτέρω κίνδυνο για την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, ενώ τέλη Μαΐου ο οίκος Standard & Poor's είχε υποβαθμίσει την αξιόχρεο της Γαλλίας κατά μία βαθμίδα, επικαλούμενος το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα. Είχε προηγηθεί τη Δευτέρα η ανάλογη προειδοποίηση του καναδικού οίκου DBRS και στα τέλη Μαΐου η υποβάθμιση του αξιόχρεου της Γαλλίας από τον οίκο S&P.
Η κυβέρνηση του Μακρόν ήδη προσπαθούσε να προχωρήσει σε δημοσιονομική εξυγίανση και η ανησυχία τώρα είναι ότι μία κυβέρνηση Εθνικής Συσπείρωσης θα μπορούσε να ακολουθήσει μια προσέγγιση α λα Τραμπ στη δημοσιονομική πολιτική - δηλαδή θα προσπαθήσει να ξεφύγει από το πρόβλημα, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει επίσης στο Bloomberg ο Kρις Τέρνερ της ING.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Κομισιόν είναι πιθανό να επικεντρώσει την προσοχή της στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης της Γαλλίας όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συναντηθούν στις 19 Ιουνίου. Αυτή είναι η ημερομηνία κατά την οποία η Επιτροπή θα μπορούσε να αποφασίσει να ξεκινήσει τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος κατά της Γαλλίας.
Ακόμα κι εάν ο Μακρόν καταφέρει να συγκρατήσει τις απώλειές του στις επικείμενες εκλογές, πιθανότατα θα μείνει να διαχειρίζεται ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο με ελάχιστη ή καθόλου εξουσία να να προωθήσει τα σχέδιά του για την αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών της γαλλικής οικονομίας και την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη εάν ο Μακρόν χάσει τον έλεγχο του κοινοβουλίου και της κυβέρνησης.
Ο Μακρόν προτάσσει την πολιτική «Πρώτα η Γαλλία» με πολιτικές όπως η ριζική μείωση της ροής μεταναστών, θέλει να περιορίσει τα επιδόματα για τα παιδιά και να ανακαλέσει την άδεια παραμονής για όσους μετανάστες δεν έχουν εργασία για περισσότερο από ένα χρόνο. Έχει επίσης προτείνει αύξηση των δημοσίων δαπανών, παρά τα υψηλά επίπεδα του γαλλικού χρέους, απειλώντας να αυξήσει περαιτέρω το κόστος χρηματοδότησης για τις τράπεζες.
Πολιτικές ζυμώσεις
Το κόμμα Εθνική Συσπείρωση της Μαρί Λεπέν κατέλαβε την πρωτιά σε νέα δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα, παρότι επισημαίνει ότι μπορεί να μην εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει ότι το κόμμα Αναγέννησης του Μακρόν θα ψάξει για συμμαχίες προκειμένου να εξασφαλίσει τον έλεγχο του κοινοβουλίου και ορισμένα από τα παραδοσιακά κόμματα προσπάθησαν ήδη να ενωθούν για να αποφύγουν το ενδεχόμενο μίας νίκης της Λεπέν.
Βασικός στόχος και για τα δύο στρατόπεδα είναι οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι, που βρίσκονταν στην εξουσία για δεκαετίες αλλά τώρα έχουν γίνει σκιά του εαυτού τους. Ωστόσο, η παραδοσιακή συνταγή της συναίνεσης στο γαλλικό πολιτικό κατεστημένο για ένωση των δυνάμεων απέναντι στην ακροδεξιά, που κάποτε ήταν ισχυρή και λειτουργούσε, έχει πλέον αποδυναμωθεί και φαίνεται λίαν εύθραυστη.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Συσπείρωσης, Ζορντάν Μπαρντελά, που ήδη προσπαθεί να προσεγγίσει περισσότερα μέλη των Ρεπουμπλικάνων, έχει ξεκαθαρίσει απόλυτα τις προθέσεις του. «Κάλεσα τους Ρεπουμπλικάνους να σταματήσουν να είναι το πολιτικό δεκανίκι του Μακρόν. Εάν έχετε τα πιστεύω σας, εάν αγαπάτε την χώρα σας, ελάτε να συνεργαστούμε», είναι το κάλεσμα Μπαρντελά.
Ο πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων Ερίκ Σιοτί πρότεινε τη συγκρότηση ευρείας συμμαχίας με την Λεπέν, δηλώνοντας μάλιστα ότι έχει ήδη προχωρήσει σε συζητήσεις με την Μαρίν Λεπέν και τον Ζορντάν Μπαρντελά. Ωστόσο, οι περισσότεροι από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος που αριθμεί σήμερα 61 βουλευτές, δεν συμφωνούν με τις αποφάσεις του Σιοτί εν μέσω έντονων αντιδράσεων που πιθανόν να προκαλέσουν ρήγμα μέσα στο ίδιο το κόμμα. Από την άλλη, ο Εντουάρντ Φιλίπ, πρώην μέλος των Ρεπουμπλικάνων και πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν, ζήτησε από όλες τις μετριοπαθείς δυνάμεις, από τους Σοσιαλιστές έως τους Συντηρητικούς, να ενώσουν τις δυνάμεις τους.
Στο μεταξύ, η διασπασμένη Αριστερά δεσμεύθηκε να συνεργαστεί και να διορίσει κοινούς υποψηφίους στις εκλογές, όμως ακόμη δεν έχει επιτευχθεί επίσημη συμφωνία. Σε κοινό ανακοινωθέν τους τη Δευτέρα, οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι, οι πιο σκληροπυρηνικοί LFI και τα Κομμουνιστικά κόμματα δεσμεύθηκαν να παρουσιάσουν εναλλακτικό υποψήφιο στον Μακρόν και να αγωνιστούν ενάντια στην ακροδεξιά. Παρότι το αποτέλεσμα της κάλπης είναι δύσκολο να προβλεφθεί, η νίκη δεν είναι κάτι που θα πρέπει να περιμένει η Αριστερά. Μπορεί ωστόσο να περιμένει να έχει άποψη στην επιλογή του πρωθυπουργού.
