Ροή
Σε ολοένα μεγαλύτερο «αγκάθι» για τους επενδυτές ΑΠΕ θα εξελίσσονται μέχρι το τέλος της 10ετίας οι περικοπές «πράσινης» παραγωγής, αν δεν υπάρξει μαζική εγκατάσταση μπαταριών στο ηλεκτρικό σύστημα. Σύμφωνα με ανάλυση που παρουσίασε σε χθεσινό workshop ο Καθηγητής του ΑΠΘ, Παντελής Μπίσκας, ο στόχος που προβλέπεται για μπαταρίες το 2030 είναι ανεπαρκής, καθώς θα οδηγήσει τότε σε απορρίψεις «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής τουλάχιστον κατά 15%, κυρίως στα φωτοβολταϊκά.
Για να κατανοηθεί τι σημαίνει αυτό το ποσοστό, θα πρέπει να συγκριθεί με τις περικοπές ΑΠΕ που έγιναν μέσα στο 2023 και οι οποίες, όπως έχει γράψει το insider.gr, κινήθηκαν στο 1,1% περίπου. Κάτι που σημαίνει πως σε μία 7ετία προβλέπεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 13,5 φορές, στην περίπτωση που σύμφωνα με τον κ. Μπίσκα δεν αναθεωρηθεί αισθητά προς τα πάνω ο στόχος για μπαταρίες μέχρι το τέλος της 10ετίας.
Υπενθυμίζεται ότι με την προέλαση των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια, έχουν κάνει την εμφάνισή τους χρονικά διαστήματα το 24ωρο (κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο) όπου η «πράσινη» παραγωγή υπερβαίνει την εγχώρια κατανάλωση και τις όποιες εξαγωγές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ΑΔΜΗΕ προχωρά σε απορρίψεις μέρους της παραγωγής, για να εξασφαλίσει την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος και να αποφευχθεί το μπλακάουτ.
Αν υπήρχαν μπαταρίες, τότε αντί να μένει στα... αζήτητα, αυτή η παραγωγή θα μπορούσε να αποθηκευτεί, για να εγχυθεί άλλες ώρες. Κάτι που θα σήμαινε μεταξύ άλλων πως δεν θα μειώνονταν τα έσοδα και των σταθμών ΑΠΕ, από τις κιλοβατώρες που παρήγαγαν και έμειναν εκτός συστήματος.
Τα χειρότερα έπονται
Το πρόβλημα είναι πως η προέλαση των ανανεώσιμων πηγών δεν συνδυάστηκε με τη δρομολόγηση των πρώτων μονάδων αποθήκευσης στο σύστημα. Αυτή τη στιγμή, στα σκαριά βρίσκονται μπαταρίες συνολικής ισχύος 700 MW, που προκρίθηκαν μέσω των δύο διαγωνισμών. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Μπίσκας, η πρώτη μονάδα δεν αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το καλοκαίρι του 2025.
Η συνέπεια είναι ήδη από το 2024 να έχουν αυξηθεί οι απορρίψεις, φτάνοντας τα 5,4 GW (Γιγαβάτ) την περίοδο του Πάσχα, όπως ανέφερε ο Καθηγητής. Μέχρι όμως να κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες μπαταρίες, στο σύστημα πρόκειται να προστεθούν ακόμη περισσότερες ΑΠΕ, με συνέπεια να αυξηθούν οι περικοπές.
Ως αποτέλεσμα, από την ανάλυση του Καθηγητή προκύπτει πως την περίοδο Σεπτέμβριος – Νοέμβριος 2024 οι απορρίψεις θα κινηθούν στα 5-6 GW, ενώ ένα χρόνο αργότερα (το διάστημα Σεπτέμβριος – Νοέμβριος 2025) θα αυξηθούν στα 8 GW περίπου.
Ανεπαρκείς στόχοι για το 2030
Όσον αφορά τη διείσδυση των μπαταριών μετά το 2025, στόχος του ΥΠΕΝ είναι αυτή να γίνει με εμπροσθοβαρή τρόπο. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως έχει γράψει το insider.gr, επεξεργάζεται σχέδιο ώστε να δρομολογήσει ένα μονάδες συνολικής ισχύος 1,5 GW, σε πρώτη φάση παρέχοντας αδειοδοτικά κίνητρα σε επενδυτές (κυρίως με την προτεραιότητα σύνδεσης στο σύστημα). Αν δεν επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 GW, για το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο μελετάται η παροχή επιδότησης για την εξαγορά της μπαταρίας.
Με τους δύο διαγωνισμούς που προηγήθηκαν, με μέτρα όπως το παραπάνω, αλλά και με πρωτοβουλίες που θα ακολουθήσουν από την πολιτεία, στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχουν τεθεί σε λειτουργία μπαταρίες συνολικής ισχύος 3,1 GW περίπου, με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Σύμφωνα ωστόσο με τον κ. Μπίσκα, το χαρτοφυλάκιο αυτό δεν θα είναι αρκετό για να περιορίσει σημαντικά το «ψαλίδι» στις ΑΠΕ, αφού δεν θα συγκρατήσει τις απορρίψεις κάτω από 15%.
Με βάση τη μοντελοποίηση του καθηγητή, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνον αν μέχρι το τέλος της 10ετίας υπάρχουν σε λειτουργία μπαταρίες συνολικής ισχύος περί τα 7-8 GW. Σε μία τέτοια περίπτωση, οι περικοπές θα περιορίζονταν στα επίπεδα του 2-4%, με συνέπεια να είναι απολύτως διαχειρίσιμες.
«Φρένο» σε νέες επενδύσεις
Όπως είναι φυσικό, οι περικοπές μειώνουν τα έσοδα των σταθμών ΑΠΕ, αφού περιορίζουν την ενέργεια που εγχέουν (και επομένως πουλούν) στο σύστημα. Επομένως, μειώνουν τις χρηματοροές των μονάδων που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, σημαντικό μέρος των οποίων στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση δανείων για την κατασκευή των έργων. Μάλιστα, υπάρχουν αναλυτές του κλάδου που προβλέπουν πως, αν δεν υπάρξει αποτελεσματικό «αντίδοτο», οι περικοπές μπορεί να αποτελέσουν αιτία ώστε το επόμενο διάστημα να «αλλάξουν χέρια» αρκετά εν λειτουργία έργα.
Παράλληλα, οι απορρίψεις δημιουργούν σημαντική ανασφάλεια για την πραγματοποίηση νέων «πράσινων» επενδύσεων. Κι αυτό γιατί αποτελούν έναν εν πολλοίς αστάθμητο παράγοντα για την κατάρτιση των business plan.
Είναι ενδεικτικό ότι, όπως έγραψε χθες το insider.gr, οι τράπεζες έχουν γίνει πιο επιφυλακτικές στη δανειοδότηση, λόγω της μη προβλεψιμότητας που προκαλούν στις οικονομικές αποδόσεις των έργων. Ως συνέπεια, το «ψαλίδι» στην παραγωγή ΑΠΕ απειλεί να ανακόψει το επενδυτικό momentum στον κλάδο.
