Ροή
Τα αγροτικά μηνύματα από τον ανασχηματισμό είναι σαφή: απόλυτη προτεραιότητα στη Θεσσαλία! Ετσι, ο Πρωθυπουργός, επέλεξε δύο Θεσσαλούς πολιτικούς, έναν Καρδιτσιώτη, τον Κώστα Τσιάρα κι ένα Λαρισαίο, τον Χρήστο Κέλλα για τις κύριες θέσεις στο ΥΠΑΑΤ. Ο τρίτος πολιτικός προστάμενος του ΥΠΑΑΤ, ο Διονύσης Σταμενίτης, προερχόμενος και αυτός από την αγροτική Πέλλα, μέρος του περίφημου «αγροτικού τριγώνου» παρέμεινε στη θέση του. Γιατί όμως γιατρούς στο επάγγελμα; Προφανώς διότι αναγνωρίζει ότι ο πρωτογενής τομέας στο σύνολό του, πόσω μάλλον στην πολύπαθη Θεσσαλία, χρειάζεται συστηματικής ...ιατρικής παρακολούθησης, τόσο βαθιά λαβωμένος είναι...
Η σύνθεση της νέας Ηγεσία του ΥΠΑΑΤ έχει κι ένα ακόμη χαρακτηριστικό: Ικανοποιεί το πάγιο αίτημα των αγροτών να τοποθετούνται στο υπουργείο άτομα που μπορούν να τους καταλάβουν, να μιλούν την ίδια γλώσσα! Ιδού λοιπόν η Ρόδος, ιδού και το πήδημα...
Θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την υπουργοποίηση δύο Θεσσαλών στο ΥΠΑΑΤ μονομέρεια και να αναζητήσει πολιτικά κριτήρια, μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Προφανώς και υπάρχουν τέτοια. Υπάρχουν όμως και ισχυρά οικονομικά κριτήρια: η Θεσσαλία είναι η πλέον δυναμική αγροτική περιφέρεια της χώρας και κατά συνέπεια χρειάζεται μεγάλη φροντίδα μετά την αναπάντεχη ζημιά του περασμένου φθινοπώρου.
Με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η Καθαρή Προστιθέμενη Αξία του αγροτικού τομέα της Θεσσαλίας αντιστοιχεί για το 2021 στο 23% του συνόλου της χώρας, την ώρα που σε όρους έκτασης, η Θεσσαλία καταλαμβάνει μόνο το 10% της συνολικής έκτασης της χώρας! Στην πενταετία 2017-2021, η Θεσσαλία, είναι η μόνη περιοχή που αύξησε σημαντικά τη βαρύτητά της στην διαμόρφωση της Καθαρής προστιθέμενης αξίας της από 15,5% σε 23%. Με απλά λόγια, ενώ σε όλες τις περιφέρειες της χώρας η αγροτική παραγωγή μειωνόταν ή ήταν ελαφρώς θετική, στην Θεσσαλία απογειώθηκε!
Στην εν λόγω 5/ετία, η συνολική καθαρή προστιθέμενη αξία αυξήθηκε κατά 573 εκατ. ευρώ. Η επόμενη περιφέρεια με αντίστοιχη αύξηση ήταν η Κεντρική Μακεδονία αλλά με μόλις 284 εκατ. ευρώ.
Πέραν όμως των μεγεθών, η Θεσσαλία ελέγχει την παραγωγή της αγροτικής Ναυαρχίδας, της φέτας, του ενός από τα τρία προιόντα που κρατούν τη στιγμή αυτή ζωντανή την ελληνική αγροτική παραγωγή αλλά και την επαρχία ολόκληρη. Τα άλλα δύο είναι τα οπωροκηπευτικά και το λάδι.
Εχει λοιπόν και ισχυρή οικονομική βάση, να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στο νέο κυβερνητικό σχήμα με στελέχωση με ανθρώπους που πονούν την πληγείσα περιοχή. Εκτός από την πολιτική τους υποχρέωση να συμβάλλουν στην ανάταξη της κατεστραμμένης αγροτικής παραγωγής, οπωσδήποτε θα είναι και για τους ίδιους ένα μεγάλο προσωπικό στοίχημα. Δεν πέφτει εύκολα σε πολιτικούς τέτοιο λαχείο, να έχουν την ευκαιρία να συνδέσουν το όνομά του με τον τόπο τους!!!
Οι δύο όμως Υπουργοί – Ιατροί, μαζί με τον Μηχανικό συνάδελφό τους, θα κληθούν να διαχειριστούν μεταξύ άλλων και το καυτό θέμα των επιδοτήσεων και του ΟΠΕΚΕΠΕ, του οργανισμού δηλαδή που τις διαχειρίζεται. Ο Οργανισμός βρίσκεται ήδη υπό Κοινοτική Επιτροπεία, αμέσως μετά την πληρωμή των οικολογικών σχημάτων πριν το Πάσχα, ενώ φαίνεται οτι ελέγχεται και η πιστοποίησή του ως φορέας πληρωμών σύμφωνα με τα Ευρωπαικά πρότυπα. Το ΟΣΔΕ 2024, δεν έχει ακόμη ανοίξει, ενώ άλλες χρονιές την εποχή αυτή είχε ήδη ολοκληρωθεί η υποβολή των αιτήσεων των παραγωγών. Εχουν ήδη καταφθάσει ευρωπαικά πρόστιμα αξίας 281 εκατ. ευρώ, καθόλου ευκαταφρόνητου ποσού για τα έτη 2020, 2021, 2022. Ο έλεγχος του 2023 με τα όσα συνέβησαν, αναμένεται κι αυτός ιδιαίτερα προβληματικός.
Σίγουρα θα υπάρξουν άμεσα πολλά καθημερινά αλλά και πολιτικά θέματα αναφορικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ που θα πρέπει να λυθούν. Υπάρχει όμως κι ένα ακόμη, ιδιαίτερα σημαντικό, που δεν έχει τύχει της ανάλογης προσοχής. Οι ετήσιες επιδοτήσεις φθάνουν το ποσό των 2 δισ. Δηλαδή σχεδόν 1% του ΑΕΠ της χώρας!!! Και ο ΟΠΕΚΕΠΕ χειρίζεται το ποσό αυτό με κριτήρια... δικά του, όπως φανερώνουν άλλωστε και τα συνεχή πρόστιμα. Δεν φαίνεται να τους απασχολεί η σημασία και ο όγκος των χρημάτων σε σχέση με την αγροτική αλλά και την εθνική οικονομία. Τα σημαντικά γι’ αυτούς προβλήματα είναι εαν το σύστημα θα δουλέψει με βάση το κυβερνητικό νέφος ή ιδιωτικό, εάν και πόσους συμβούλους θα έχει, εαν το ένα, εάν το άλλο.
Θα πρέπει μάλλον να θεωρείται βέβαιο οτι δεν έχει γίνει πλήρως αντιληπτός ο ρόλος των επιδοτήσεων στην Ελληνική πραγματικότητα από τους έχοντες διοικήσει τον Οργανισμό. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, αντιμετωπίζει το όλο θέμα ως πρόβλημα που πρέπει να φύγει από πάνω του, ενώ οι τοπικές κοινωνίες σαν οικονομική ανάσα. Οι δυναμικοί παραγωγοί περιμένουν τα χρήματα των επιδοτήσεων να κάνουν καλλιεργητικά έξοδα και άλλες αγορές, οι δε «εισοδηματίες αγρότες», αυτοί δηλαδή που εισπράττουν και δεν καλλιεργούν, που δεν είναι καθόλου λίγοι, περιμένουν τα χρήματα αυτά να τα ρίξουν στην κατανάλωση. Δεδομένου όμως οτι η κατανάλωση ευθύνεται για το 70% του Ελληνικού ΑΕΠ, τα χρήματα αυτά είναι υπερπολίτιμα. Είναι φανερό δια γυμνού οφθαλμού, οτι «ανασταίνονται» τα κέντρα χωριών και πόλεων τις ημέρες που μπαίνουν στους λογαριασμούς των παραγωγών τα χρήματα των επιδοτήσεων.
Εχουμε λοιπόν τώρα ένα οξύμωρο σχήμα: το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης χειρίζεται μόνο του, ένα πολύ σημαντικό εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης ολόκληρης της χώρας και μάλιστα με τρόπο που αποδεδειγμένα δεν είναι ούτε αναπτυξιακός ούτε καν αψεγάδιαστος αφού τα κοινοτικά πρόστιμα πέφτουν βροχή. Και όλα αυτά, σε μια στιγμή που μετράμε την αύξηση του ΑΕΠ κυριολεκτικά στον πόντο: όταν οι αναθεωρήσεις των τελικών έναντι των προσωρινών μεγεθών είναι 0,1 ή 0,2% προς τα κάτω αρχίζει η κατήφεια...Και σκεφτείτε όλο αυτό μπορεί να συμβαίνει διότι μπήκαν τα λεφτά των επιδοτήσεων καθυστερημένα, ή τμηματικά ή οτιδήποτε άλλο...
Το θέμα αυτό, πιθανόν δεν είναι πρακτικά εφικτό να το χειριστεί κατ’ αρχήν οργανωτικά και στη συνέχεια πολιτικά ένα Υπουργείο μόνο του. Θα χρειαστεί βοήθεια και στήριξη. Πέραν των οικονομικών θεμάτων, υπάρχουν κι ένα σωρό τεχνολογικά αλλά και διοικητικά θέματα, όπως και θέματα ελέγχων, εάν θέλουμε το όλο σύστημα να δουλέψει και αναπτυξιακά και όχι μόνο σαν διεκπεραίωση των χρημάτων.
Η κυβερνητική αλλαγή, δεν μας αποκάλυψε τις σκέψεις και προθέσεις επι του θέματος, που είναι βέβαιο οτι θα υπάρχουν. Αλλωστε, τόσο με το θέμα της Θεσσαλίας, όσο και με τις αγροτικές κινητοποιήσεις ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του έχουν προφανώς διαμορφώσει άποψη. Η πρώτες ενέργειες των νέων Υπουργών θα μας δείξουν τις προθέσεις και σκέψεις.
